Rozumienie i istota twórczości językowej dzieci

• Authors: Żernik Klaudia Barbara

Title variants

EN

The Comprehension and Essence of Children’s Linguistic Creativity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przybliżenie rozumienia oraz istoty twórczości językowej dziecka. Język jest narzędziem umożliwiającym poznanie otaczającej człowieka rzeczywistości. To dzięki niemu nazywamy przedmioty, obiekty, zjawiska, a także określamy zaobserwowane i przeżywane czynności oraz stany. Język pozwala wyrażać doznawane emocje i nastawienie do innych. Dziecko w sposób naturalny manipuluje językiem, bawi się nim, co wskazuje na jego twórczość językową, która jest umiejętnością przekształcania usłyszanych wypowiedzi oraz wytwarzania własnych, nowych i oryginalnych pod względem treści, formy i sposobu ekspresji. Na początku artykułu przedstawiono definicje twórczości oraz płaszczyzny rozumienia twórczości dziecięcej, tj. podejście elitarne oraz egalitarne do twórczości. Następnie nakreślono znaczenie języka w życiu jednostki oraz umiejętnego manipulowania nim. W dalszej części skupiono się na inteligencji lingwistycznej według Howarda Gardnera oraz wyznacznikach aktywności językowej dziecka w zakresie twórczości semantycznej, syntaktycznej, leksykalnej i tekstowej. Na koniec zamieszczono przykłady twórczych wytworów dziecięcych. Tekst ukazuje różne podejścia do twórczości językowej dziecka oraz podkreśla istotę twórczej aktywności w życiu każdego człowieka.

EN

The aim of the article is to present the understanding and the essence of the children’s linguistic creativity. A language is a tool that helps a human being discovering the world. It enables naming things, objects, phenomena, as well as describing observed and experienced states and activities. With a use of language, everybody can express their feelings and attitude to others. A child naturally manoeuvres a language, plays with it, disclosing its verbal creativity. Verbal creativity may be described as an ability of transforming previously heard sentences into new ones, original in terms of content, form and way of expression. At the beginning, I presented the definitions of creativity and the level of understanding of children’s creativity. Then I outlined the meaning of language in the life of the individual and the skillful manipulation of it. In the following I focused on linguistic intelligence by Howard Gardner and the determinants of language activity of children. Finally, I include examples of creative children’s creative texts creations. The article shows different approaches to the linguistic creativity of children and emphasizes the essence of creative activity in the life of every human being.

Keywords

PL

twórczość; twórczość językowa; inteligencja lingwistyczna; twórcze dziecko; aktywność językowa

EN

creativity; linguistic creativity; linguistic intelligence; creative child; language activity

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 2(48)
• Pages: 108-121

Contributors

author

Żernik Klaudia Barbara

References

• Borawska K., Umiejętności językowe dziecka kończącego edukację wczesnoszkolną, Trans Humana, Białystok 2004.
• Cudowska A., Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji, Trans Humana, Białystok 2004.
• Czelakowska D., Twórczość a kształcenie języka dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Wydawnictwo Impuls, Kraków 1996.
• Filipiak E., Aktywność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1996.
• Filipiak E., Aktywność werbalna dzieci w pierwszym, drugim i trzecim roku edukacji, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, „Studia Pedagogiczne”, 1997 33(13).
• Filipiak E., Konteksty rozwoju aktywności językowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2002.
• Gardner H., Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce, Media Rodzina, Poznań 2002.
• Gloton R., Clero C., Twórcza aktywność dziecka, przeł. I. Wojnar, WSiP, Warszawa 1976.
• Kielar M., Twórcze opanowywanie i używanie języka przez dziecko, [w:] Aktywność twórcza dzieci i młodzieży, red. S. Popek, WSiP, Warszawa 1988.
• Magda-Adamowicz M., Children’s Creativity in a Systemic Perspective, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
• Magda-Adamowicz M., Obraz twórczych pedagogicznie nauczycieli, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Magda-Adamowicz M. (red.), Twórczość dzieci we wczesnej edukacji, Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy, Legnica 2005.
• Magda-Adamowicz M., Twórczość pedagogiczna nauczycieli w kontekście systemowym. Źródła, koncepcja i identyfikacje, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.
• Magda-Adamowicz M., Uwarunkowania efektywności kształcenia nauczycieli klas I–III w zakresie twórczości pedagogicznej, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2009.
• Sulma B., Możliwości i sposoby rozwijania twórczej aktywności językowej dzieci w wieku przedszkolnym; http://www.profesor.pl/mat/pd7/pd7_b_sulma_20070525_2.pdf (dostęp: 27.02.2018).
• Suświłło M., Inteligencje wielorakie w nowoczesnym kształceniu, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2004.
• Stawinoga R., Twórczość językowa dziecka w teorii i praktyce edukacyjnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007.
• Szmidt K.J., Pedagogika twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2013.
• Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Warsicka A., Rozwijanie twórczej aktywności językowej uczniów klas początkowych, [w:] Twórcza aktywność uczniów klas początkowych, red. M. Jakowicka, J. Kujawiński, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Zielona Góra 1989.
• Zgółkowa H., Czym język za młodu nasiąknie…, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1986.
• http://czaszdziecmi.pl/advices/rozrywkowo/show/328–zagadki-i-lamiglowki (dostęp: 15.02.2018).
• http://www.tkj.uw.edu.pl/poradnia/art09.htm (dostęp: 15.02.2018).