Polityczne i kryminalne tło zbrodni w Potępie (1932 r.)

• Authors: Chyliński Marek

Title variants

EN

The political and criminal origins of the Potempa Murder of 1932

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Opis zbrodni na Konradzie Piecuchu, polskim robotniku z Potępy na Górnym Śląsku, pojawia się we wszystkich opracowaniach poświęconych początkom Trzeciej Rzeszy. Autorzy literatury przedmiotu wskazują na mord, popełniony w nocy z 9 na 10 sierpnia 1932 r, jako przykład bezwzględnych metod walki politycznej hitlerowskich bojówek. Jednostronna interpretacja wypadków w Potępie, omawiana jest w powojennych opracowaniach historycznych polskich autorów, którzy zapewne z pobudek ideologicznych, nie dostrzegali kryminalnych motywów zbrodni. Tekst niniejszy pokazuje głośne zabójstwo z obu perspektyw. Nawiązuje w ten sposób do artykułu Richarda Bessela z 1977 r., który jako jedyny badacz próbował wskazać szersze tło tych wypadków. Artykuł obejmuje analizę sytuacji politycznej początku lat trzydziestych w Niemczech i na górnośląskim pograniczu, w tym opracowanie (po raz pierwszy w druku), wyników wyborów do Reichstagu i Parlamentu Krajowego, prezydenckich oraz do Zgromadzenia Powiatowego w latach 1928-1933 w Potępie. Na podstawie kwerendy archiwalnych źródeł niemieckojęzycznych, dokonano ponownej rekonstrukcji wypadków w górnośląskiej osadzie. Dzięki temu, obecny od ponad osiemdziesięciu lat w europejskiej historiografii obraz wydarzeń w Potępie, mógł zostać wzbogacony o kolejne aspekty. W tekście poddano również w wątpliwość oficjalną wersję biogramu ofiary mordu, Konrada Piecucha.

EN

Murder of Konrad Piecuch, a Polish worker from Potępa in Upper Silesia, appears in all publications devoted to the origins of the Third Reich. The authors describe the murder committed on the night of August 9, 1932, as an example of the ruthless methods of political struggle of the Nazis. One-sided interpretation of the events in Potępa is also discussed in postwar historical writings of Polish authors. These writers did not perceive criminal motives of the murder. The following text shows the famous murder from both perspectives. This is how it referrs to the article by Richard Bessel from 1977. For the first time in history, results of the election to the Reichstag and Landtag held from 1928 to 1933 in Potepie have been published. The author questions the official version of Konrad Piecuch's biography, the murder victim.

Keywords

PL

Potempa/Potępa; mord w Potępie; Konrad Piecuch

EN

Potempa Affair; Potempa Murder of 1932; Konrad Piecuch; Konrad Pietzuch

• Publisher: Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii
• Journal: Border and Regional Studies
• Year: 2017
• Volume: 5
• Issue: 1
• Pages: 7-25

Dates

published

2016

Contributors

author

Chyliński Marek

• Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii

References

• Bessel, R. (1977). The Potempa Murder. Central European History, 10. 
• Blasius, D. (2005). Weimars Ende. Bürgerkrieg und Politik 1930–1933. Göttingen : Vandenhoeck & Ruprecht.
• Bullock, A. (1994). Hitler i Stalin, żywoty równoległe, t. 1. Warszawa: PIW, Bellona.
• Dubiel P., (1952). Konrad Piecuch z Potępy, śląski patriota-rewolucjonista. Przegląd Zachodni, R. VIII, nr 1-2.
• Fest, J. C. (1963). Das Gesicht des Dritten Reiches. Profile einer totalitären Herrschaft. München: Piper.
• Fest, J. C. (1995). Hitler. Warszawa: Wydawnictwo Michał Urbański.
• ‚Jak mordowali’ (1932). Jak mordowali hitlerowcy na Śląsku Opolskim. Gazeta Robotnicza, nr 100, s. 2.
• ‚Karabiny’ (1932). Karabiny maszynowe na ulicach Bytomia. Gazeta Robotnicza, nr 101, s. 1.
• Klein, E. (1962). Mord w Potępie. Kapitulacja Republiki Weimarskiej przed Hitlerem. Studia Śląskie, t. 7.
• Kluke, P. (1957). Der Fall Potempa. Vierteljahrshefte Für Zeitgeschichte, nr 5.
• Kur, T. (1972). Zwycięstwo Piecucha nad Hitlerem. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Labijak, M. (2014). Rozwiązania prawnoustrojowe Republiki Weimarskiej w perspektywie historycznej i porównawczej. Studia Iuridica Toruniensia, t. XIV.
• Schmerbach, G. (1956). Materiały dotyczące terroru faszystowskiego przeciwko Komunistycznej Partii Niemiec w rejencji opolskiej w latach 1932-1934. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, nr 3/1956.
• Tolland, J. (2014). Hitler. Reportaż biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Albatros.
• ‚Verordnung’ (1932). Verordnung des Reichspräsidenten gegen politischen Terror vom 9. August 1932. RGBl Nr. 54, Bd. 454, Nr. 5.
• Węcki, M. (2014). Fritz Bracht (1899-1945). Nazistowski zarządca Górnego Śląska w latach II wojny światowej. Katowice: IPN Katowice, AP Katowice.

Identifiers

ISSN

2545-160X

EISSN

2353-3781