Działalność wywiadowcza legalnych rezydentur 1. Zarządu Głównego KGB na terytorium europejskich krajów NATO w latach 1954-1991. Casus Beneluksu

• Authors: Pawlikowicz Leszek

Title variants

EN

INTELLIGENCE ACTIVITY OF THE LEGAL RESIDENCIES OF THE FIRST CHIEF DIRECTORATE OF KGB ON THE TERRITORY OF NATO EUROPEAN COUNTRIES IN THE YEARS 1954–1991. THE BENELUX CASE

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Kraje zrzeszone w ramach Beneluksu pozostawały w okresie zimnej wojny, zwłaszcza w dobie postalinowskiej, istotnym terenem prowadzenia działań wywiadowczych przez radzieckie służby specjalne. Większość zadań realizowanych poprzez oficerów legalnych rezydentur 1. Zarządu Głównego (ds. wywiadu zagranicznego) KGB w latach 1954-1991 koncentrowały się na pozyskiwaniu informacji, przy czym ich zasadniczym celem było nie tyle zdobywanie danych na temat potencjału gospodarczego czy militarnego samych "Małych Państw" (Belgii, Holandii i Luksemburga), ile tajemnic związanych ze zlokalizowanymi na ich terytorium centralami ważnych organizacji międzynarodowych, w szczególności Paktu Północnoatlantyckiego. W latach 70. XX w. na terenie trzech wspomnianych krajów działało łącznie ponad 80 oficerów KGB i GRU, dysponujących co najmniej 30 czynnymi osobowymi źródłami informacji.

EN

The states united within Benelux remained during the Cold War, especially in the post-Stalinist era, an important area of intelligence activities undertaken by the Soviet secret services. Most of the tasks carried out by officers of the legal residencies (residenturas) of the First Chief Directorate (foreign intelligence) of KGB in the period from 1954 to 1991 were focused on obtaining information; however, their primary objective was not so much the acquisition of data on the economic or military potential of the “Small States” themselves – i.e. Belgium, the Netherlands and Luxembourg, but obtaining secrets connected with the headquarters of important international organizations located on their territory, in particular of the North Atlantic Treaty Organization. In the 1970s, more than 80 officers of KGB and GRU, having at least 30 active informants, operated on the territory of these three countries.

Keywords

PL

wywiad zagraniczny; KGB; Belgia; Luksemburg; Holandia

EN

foreign intelligence; KGB; Belgium; Luxembourg; the Netherlands

• Publisher: Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach / Oficyna Wydawnicza RYTM
• Journal: SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja
• Year: 2014
• Issue: 1(1)
• Pages: 110 - 125

Contributors

author

Pawlikowicz Leszek

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• AIPN, sign. IPN 01538/9. (October 1984). Raport CIA „Wywiad Radziecki – KGB i GRU”.
• Andrew, C., Mitrokhin, V. (2000). The Mitrokhin Archive. The KGB in Europe and the West. London: Penguin Books.
• Andrew, C., Mitrokhin, V. (2005). The World Was Going Our Way: The KGB and the Battle for the Third World. New York: Basic Books.
• Barron, J. (1991a). KGB dzisiaj: Niewidzialna ręka. Warszawa: Wyd. Volumen.
• Barron, J. (1991b). KGB. Tajna działalność sowieckich agentów. Warszawa: Wyd. Volumen.
• Barron, J. (1974). KGB. The Secret Work of Soviet Secrets Agents. New York: Bantam Books.
• Barron, J. (1983). KGB Today: The Hidden Hand. New York: Reader’s Digest Press.
• Black, C.E., English, R.D., Helmreich, J.E., Helmreich, P.C., McAdams, A.J. (2000). Rebirth: A Political History of Europe Since World War II. Boulder–Oxford: Westview Press.
• Crozier, B. (ed.). (1973). The Peacetime Strategy of the Soviet Union. Report of a Study Group of the Institute for the Study of Conflict. September 1972–January 1973. London: Institute for the Study of Conflict.
• Daily Report: West Europe. (1992). Foreign Broadcast Information Service, (No 88), 6. May.
• Department of State, Bureau of Intelligence and Research. (January 1965). World Strength of the Communist Party Organizations. 17th Annual Report. Washington: [Office of Intelligence Research].
• Дегтярев, К., Колпакиди, А. (2009). Внешняя разведка СССР. Москва: Эксмо.
• Диенко, A. (ed.). (2002). Разведка и контрразведка в лицах. Энциклопедический словар российских спецслужб. Москва: Русский Mиръ.
• Duchenne, G. (2008). Esquisses d’une Europe nouvelle: L’européisme dans la Belgique de l’entredeux-guerres (1919–1939). Bruxelles: PIE-Peter Lang.
• Expulsions of Soviet Officials 1986. (1987). W: Congressional Record, House of Representatives, One Hundredth Congress, first session, part 12, June 18 (ss. 16702–16713). Washington: U.S. Government Printing Office.
• Ginsburgs, G. (ed.). (1987). A Calendar of Soviet Treaties 1974–1980. Dordrecht–Boston:Martinus Nijhoff Publishers.
• Греченевский, O. (no data). Истоки нашего «демократического» режима. Retrieved from: http://belolibrary.inwerden.de/books/kgb/grechenevsky_istoki_7.htm.
• Громыко, А., Пономарев, Б. (ed.). (1981). История внешней политики СССР. Том 2. Москва: Изд. «Наука».
• Guillaume, G. de (2005). Dutch Intelligence: Towards a Qualitative Framework for Analysis With Case Studies on The Shipping Research Bureau and the National Security Service (BVD). Groningen: Boom Juridische.
• Hansen, E.D. (2001). European Economic History: From Mercantilism to Maastricht and Beyond. Copenhagen: Copenhagen Business Scholl Press.
• Hitzberger, M. (2007). Benelux cooperation now and beyond 2010: How tuning can bring the Benelux truck back on the road. München: GRIN Verlag.
• Hoekstra, F. (2004). In dienst van de BVD. Spionage en contraspionage in Nederland. Amsterdam: Boom.
• Judt, T. (2005). Postwar. A History of Europe Since 1945. New York: Penguin Press.
• Klepacki, Z.M. (1986). Organizacje międzynarodowe rozwiniętych państw kapitalistycznych. Warszawa: PWN.
• Klerks, P. (1993). Security services in the EC and EFTA countries. In: T. Bunyan (ed.), Statewatching the new Europe: A Handbook on the European State (s. 66–86). Nottingham: Statewatch.
• Колпакиди, А. (2003). Ликвидаторы КГБ. Спецоперации советских спецслужб 1941–2004. Москва: Яуза–Эксмо.
• Колпакиди, А., Прохоров, Д. (2001). Внешняя разведка России. Санкт-Петербург–Москва: Нева–Олма–Пресс.
• Krasuski, J. (1995). Europa Zachodnia. Dzieje polityczne 1945–1993. Warszawa 1995: WSiP.
• Larecki, J. (2007). Wielki leksykon służb specjalnych świata. Organizacje wywiadu, kontrwywiadu i policji politycznych świata, terminologia profesjonalna i żargon operacyjny. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Laqueur, W. (1993). Historia Europy 1945–1992. Londyn: Puls Publications Ltd.
• Levchenko, S. (1989). On the Wrong Side: My Life in the KGB. New York: Dell Publ.
• Maddison, A. (2006). The World Economy: Historical Statistics. Paris: OECD Publications Service.
• Mangold, T. (1991). Cold Warrior James Jesus Angleton: The CIA’s Master Spy Hunter. London–Sydney–New York: Simon & Schuster.
• Minnick, W. (1992). Spies and Provocateurs. A Worldwide Encyclopaedia of Persons Conducting Espionage and Covert Action 1946–1991. Jefferson–London: McFarland & Co.
• Mitrokhin, V. (1999). Dossier KGB «Rapporto Mitrokhin». Tutti i documenti dello spionaggio in Italia. Roma: Sapere 2000.
• Mitrokhin, V. (ed.). (2002). KGB Lexicon. The Soviet Intelligence Officer’s Handbook. London–Portland: Frank Cass.
• NATO, sign. C-M(55)89. (18th October 1955). National military service in NATO countries: Note by the Chairman of the Annual Review Committee. North Atlantic Council.
• Petrov, N. (2010). Die sowjetischen Geheimdienstmitarbeiter in Deutschland. Der leitende Personalbestand der Staatsicherheitsorgane de UdSSR in der Sowjetischen Besatzungszone Deutschlands und der DDR von 1945–1954. Biografisches Nachschlagwerk. Berlin: Memorial International und Metropol Verlag.
• Прохоров, Д., Лемехов, О. (2001). Перебежчики. Заочно расстреляны. Москва: Вече–Ариа–АиФ.
• Прохоров, Д. (2005). Сколько стоит продать Родину. Предатели в отечественных спецслужбах 1918–2000 гг. Санкт-Петербург: Нева.
• Roszkowski, W. (2002). Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku. Warszawa: PWN.
• Scherer, J.L. (ed.). (1978). USSR Facts & Figures Annual, Vol. 2. Gulf Breeze: Academic International Press.
• Scherer, J.L. (ed.). (1979). USSR Facts & Figures Annual, Vol. 3. Gulf Breeze: Academic International Press.
• Scherer, J.L. (ed.). (1983). USSR Facts & Figures Annual, Vol. 7. Gulf Breeze: Academic International Press.
• Scherer, J.L. (ed.). (1984). USSR Facts & Figures Annual, Vol. 8. Gulf Breeze: Academic International Press.
• Scherer, J.L. (ed.). (1985). USSR Facts & Figures Annual, Vol. 9. Gulf Breeze: Academic International Press.
• Scherer, J.L. (ed.). (1986). USSR Facts & Figures Annual, Vol. 10. Gulf Breeze: Academic International Press.
• Slusser, R.M., Triska, J.F. (ed.). (1959). A Calendar of Soviet Treaties 1917–1957. Stanford: Stanford University Press.
• Targetbrussels: Cold War espionage in Belgium (no data). Mr X, Former Belgian Spy. Retrieved from: http://www.targetbrussels.be/article/mr-x-former-belgian-spy.
• The KGB offensive in western Europe. (1976). Foreign Report, No 1426.
• Thomas, P. (1987). Le KGB en Belgique. Bruxelles: J.M. Collet.
• Tuck, J. (1986). High-Tech Espionage: How the KGB Smuggles NATO’s Strategic Secrets to Moscow. New York: St. Martin’s Press.
• Wise, D., Ross, T. (1967). The Espionage Establishment. New York: Random House.

Identifiers

ISSN

2391-9957