(Trans)mężczyźni, (trans)kobiety i seksualność. O społecznym konstruowaniu seksualności w odniesieniu do osób transpłciowych

• Authors: Kłonkowska Anna M.

Title variants

EN

(Trans)men, (trans)women and sexuality. On social construction of sexuality in relation to transgender people

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy orientacji seksualnej osób transpłciowych oraz - związanych z dyskursem eksperckim - strategii normatywizacji seksualności omawianej grupy osób. Oparty jest na analizie jakościowej wypowiedzi osób transpłciowych, które to wypowiedzi odnosiły się do orientacji seksualnej tych osób. Wychodząc z założeń konstrukcjonizmu społecznego, autorka artykułu próbuje pokazać, że sposób ujmowania płci i seksualności odnoszący się do binarnych kategorii opisu i klasyfikacji (takich jak: mężczyzna/kobieta, heteroseksualność/homoseksualność, cispłciowość/transpłciowość, etc.) stanowi konstrukt dyskursu zakotwiczonego w esencjalnej koncepcji płci i seksualności. Zgodnie zaś z urządzeniem wiedzy/władzy (Foucault), dyskurs ten legitymizuje określoną wizję ładu społecznego oraz służy poszczególnym strategiom normatywizującym.

EN

The paper concerns sexual orientation of transgender people and expert discourse strategies of normativisation of sexuality of the mentioned group of people. The paper is based on qualitative analysis of transgender people’s statements concerning their sexual orientation. Basing on the assumptions of social constructionism, author of the paper tries to demonstrate that the common manner of presenting sex, gender and sexuality referring to the binary categories of description and classification (man/woman, heterosexuality/homosexuality, cisgenderism/transgenderism, etc.) is a construct of discourse based on the essentialist concept of sex, gender and sexuality. In accordance to the concept of the tool of power-knowledge (Foucault), this discourse legitimizes a definite idea of social order and supports definite strategies of normativization.

• Publisher: InterAlia
• Journal: InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 121 - 144

Contributors

author

Kłonkowska Anna M.

• Uniwersytet Gdański

References

• Benjamin, Harry. 1966. The transsexual phenomenon. Ann Arbor: Julian Press.
• Bieńkowska, Małgorzata. 2008. Poza binarnym podziałem płci – rzecz o transseksualizmie. W: (red.) Bieńkowska-Ptasznik, Małgorzata, Kochanowski, Jacek. Teatr płci. Eseje z socjologii gender. Łódź: Wydawnictwo Wschód – Zachód, s. 187-202.
• Bieńkowska, Małgorzata. 2012. Transseksualizm w Polsce. Wymiar indywidualny i społeczny przekraczania binarnego systemu płci. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Butler, Judith. 2008. Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Coleman, Eli i in. 2011. Standards of care for the health of transsexual, transgender, and gender-nonconforming people, version 7. W: “International Journal of Transgenderism” 13, s. 165–232.
• Currah, Paisley. 2009. The transgender rights imaginary. W: (red.) Albertson, Fineman M. Feminist and queer legal theory: intimate encounters, uncomfortable Conversations. Surrey: Ashgate Press, s. 245-258.
• Derrida, Jacques. 1999. O gramatologii. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Devor, Aaron H. 1989. Gender blending: confronting the limits of duality. Bloomington: Indiana University Press.
• DSM-V. 2013. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. Washington: American Psychiatric Association.
• Dynarski, Wiktor. 2012. Wszyscy jesteśmy hetero. Homonormatywności lęk przed transpłciowością. W: (red.) Kłonkowska, Anna. Transpłciowość-androgynia. Studia o przekraczaniu płci. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 147-161.
• Dynarski, Wiktor, Anna Kłonkowska. 2012. Słowniczek. W: (red.) Makuchowska, Mirosława, Pawlęga, Michał. Sytuacja społeczna osób LGBT. Raport za lata 2010 i 2011. Warszawa: Wydawnictwo KPH.
• Ekins, Richard, Dave King. 2006. The transgender phenomenon. London: Sage Publications.
• Feinberg, Leslie. 1999. Trans liberation: beyond pink or blue. Boston: Beacon Press.
• Foucault, Michel. 1980. Body/Power. W: (red.) Gordon, Colin. Michel Foucault: power/knowledge. Selected interviews and other writings 1972-1977. Brighton: Harvester.
• Foucault, Michel. 1995. Historia seksualności. Warszawa: Czytelnik.
• Foucault, Michel. 2009. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Foucault, Michel. 1999. Narodziny kliniki. Tłum. Paweł Pieniążek. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Gonsiorek, John C., James D. Weinrich. 1991. The definition and scope of sexual orientation. W: (red.) Gonsiorek, John C., Weinrich, James D. Homosexuality: research implications for public policy. Newbury Park: Sage Publications.
• Haraway, Donna. 1990. A manifesto for cyborgs. Science, technology, and social feminism in the 1980s. W: (red.) Nicholson, Linda J. Feminism/Postmodernism. New York, London: Routledge.
• Hines, Sally. 2007. TransForming gender. Transgender practices of identity, intimacy and care. Bristol: The Policy Press.
• ICD-10. 2015. International statistical classification of diseases and related health problems. 10th revision. (ICD-10)-2015-WHO Version for 2015. Rozdział V, F.64. http://apps.who.int/classifications/icd10/browse/2015/en#/F60-F69; dostęp: 16.02.2015.
• Imieliński, Kazimierz, Stanisław Dulko. 1989. Apokalipsa płci. Szczecin: Glob.
• Imieliński, Kazimierz, Stanisław Dulko. 1988. Przekleństwo Androgyne. Transseksualizm: mity i rzeczywistość. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Jakubowska, Honorata. 2004. Dyskurs queer – dyskurs mniejszości? W: (red.) Mroczkowska Dorota, Troszyński, Marek. Raport mniejszości. Głosy spoza dyskursu dominującego. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Kane-DeMaios, Ari J., Vern L. Bullough (red.). 2006. Crossing sexual boundaries. New York: Prometheus Books.
• Kłonkowska, Anna. 2012. Czy potrzebna nam płeć? Zjawisko androgynii wobec dychotomii płci. W: (red.) Kłonkowska, Anna. Transpłciowość-androgynia. Studia o przekraczaniu płci. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 11-32.
• Kłonkowska, Anna. 2013. „Kobiety z wyboru”. O społecznym wykluczeniu trans-kobiecości. W: (red.) Kłonkowska, Anna, Szulc, Marcin. Społecznie wykluczeni. Niewygodni, nienormatywni, nieprzystosowani, nieadekwatni. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s.131-151.
• Kłonkowska, Anna. 2015. Making transgender count in Poland disciplined individuals and circumscribed populations. W: “Transgender Studies Quarterly” 2, s. 123-135.
• Kochanowski, Jacek. 2009. Spektakl i wiedza. Perspektywa społecznej teorii queer. Łódź: Wydawnictwo Wschód-Zachód.
• Kryszk, Kinga (Radosław), Anna Kłonkowska. 2012. Sytuacja społeczna osób transpłciowych. Analiza danych z badania ankietowego. W: (red.) Makuchowska, Mirosława, Pawlęga, Michał. Sytuacja społeczna osób LGBT. Raport za lata 2010 i 2011. Warszawa: Wydawnictwo KPH, s. 228-277.
• Lévi-Strauss, Claude. 2000. Antropologia Strukturalna. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Lévi-Strauss, Claude. 1969. Myśl nieoswojona. Warszawa: PWN.
• Melosik, Zbyszko. 1996. Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań, Toruń: Edytor.
• Seidman, Steven. 2012. Społeczne tworzenie seksualności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Singer, June. 2000. Androgyny. The opposites within. York Beach: Nicholas-Hays.
• Stone, Sandy. 1991. The empire strikes back again: a posttrassexual manifesto. W: (red.) Epstein, Julia, Straub, Kristina. Body guards: the cultural politics of gender ambiguity. New York: Routledge, s. 280-304.
• Stryker, Susan. 2008. Transgender history. Emeryville: Seal Press.
• Turner, Bryan S. 2008. The body and society: explorations in social theory. London: Sage.
• Valentine, David. 2007. Imagining transgender. Durham, London: Duke University Press.
• Whittle, Stephen. 2002. Respect and equality: transsexual and transgender rights. London: Cavendish Publishing.
• Wilchins, Riki. 1997. Read my lips. Sexual subversions and the end of gender. Ann Arbor: Firebrand Books.
• Wilchins, Riki. 2004. Queer theory, gender theory. An instant primer. Los Angeles: Alyson Books.
• www.transseksualizm.pl , dostęp: 1-20 marca 2013.