„Idzie Król Jan Trzeci!” – Kategorie polskości i patriotyzmu w poezji dziecięcej Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej

• Authors: Paulina Orczykowska

Title variants

EN

“Here comes King John the Third” - categories of Polishness and patriotism in children’s poetry by Michalina Chelmońska-Szczepankowska

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The main purpose of the article is to analyse the model of an ideal Pole and patriot created in the poetry addressed to children written by Michalina Chelmońska-Szczepankowska, a forgotten poet of the Young Poland period. Her works are a perfect example of patriotic education typical to the second half of nineteenth century. The poet consciously chooses Polish saints, perfect rulers, scientists and men of letters, who in her opinion were the best examples of patriotism. Her goal is to awake national pride in young people. This model of patriotic education has also been continued in modern times. Author of the text considers its topicality in contemporary realities and contemplates which values popularised by Chełmońska-Szczepankowska may become the cure for the modern Polish complex of inferiority.

Keywords

EN

Michalina Chełmońska-Szczepankowska; children’s poetry; patriotism; nation education

• Publisher: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego
• Journal: Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
• Year: 2015
• Issue: 3/2015 "My, Naród..." Polski mit narodowy dzisiaj
• Pages: 105-120

Contributors

author

Paulina Orczykowska

• Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Gdański

References

• Brzeziński J., Osobliwości języka poezji Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej, Zielona Góra 2003.
• Chełmońska-Szczepankowska M., Ranna rosa. Zbiorek wierszy dla dzieci, Warszawa 1908.
• Chełmoński-Szczepankowski P., Ocalić od zapomnienia. Monografia o życiu i twórczości Michaliny Chełmińskiej-Szczepankowskiej, Niepokalanów 2010.
• Dąbrowska A., Mińska Konopnicka, „Niedziela Małych Ojczyzn”, nr 3, s.3.
• Debiut Michaliny, „Co słychać” 2003, nr 14, s. 13.
• Duchińska S., Królowie polscy w obrazach i pieśniach, wstęp tenże, il. W. Eliasz, Poznań 1893.
• Jędrzejczyk M., Z rodu Chełmońskich, „Nasz Dziennik”(Warszawa) 2002, nr 25, s. 9.
• Klimczak I. (IKA), Ocalić od zapomnienia, „Aspekt Polski” 2003, nr 3, s. 13.
• Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 2003.
• Mucha D, Michalina Chełmońska–Szczepankowska – zapomniana pisarka dla dzieci i młodzieży, „Guliwer” 2009.
• Mucha D., Słów kilka o Michalinie Chełmońskiej-Szczepankowskiej (1885-1953) – zapomnianej pisarce dla dzieci i młodzieży, „Studia i materiały polonistyczne” 2009, T. 9, s. 157-175.
• Niemcewicz J. U., Śpiewy historyczne, oprac. Z. Libera, Warszawa 1947.
• Niespodzianki, „Co słychać” 2003, nr 22, s. 12.
• Nowa podstawa programowa z 23 grudnia 2008 r. – obowiązująca w klasie I od roku szkolnego 2012/2013, s. 15-16, http://gwo.pl/podstawa-programowa-nauczania-jezyka-polskiego-m298 [dostęp z dnia: 29.06.2014].
• Obremski K., Sarmacki mesjanizm, „Ogród” 1994, nr 4, s. 119-130.
• Olkowicz–Gut J., Odrodzona poezja, „Co słychać” 2003, nr 22, s.10.
• Ożóg- Winiarska Z., Wokół tomiku „Ranna rosa” Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej [w:] Tejże, W kręgu tradycji i współczesności poezji dla dzieci (teksty – motywy – wartości), Warszawa 2009, s. 7-29.
• Ożóg-Winiarska Z., Wokół tomiku „Ranna rosa” Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej, „Kwartalnik polonistyczny. Konteksty kulturowe” 2009, nr 1-2, s. 33.
• Pełka A., Poetka polskości, „Nasz Dziennik” 2003, nr 292, s. 12.
• Piosenki z dziejów naszych, zebr. R.M. Brzezińska, Warszawa 1922.
• Sawa J. [Konopnicka M.], Śpiewnik historyczny 1767-1863, Lwów 1905.
• Skotnicka G., Dzieje piórem malowane: o powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży z okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, Gdańsk 1987.
• Skotnicka G., Powieść historyczna dla dzieci i młodzieży w drugiej połowie XIX wieku, Gdańsk 1971.
• Skotnicka G., Pozytywistyczne powieści z dziejów narodu dla dzieci i młodzieży, Wrocław 1974.
• Skórczewski D., Kilka myśli o romantyzmie i Słowackim z postkolonializmem w tle, „Słupskie Prace Filologiczne” 2010, nr 8, s. 117-144.
• Słownik Literatury polskiej XX wieku, zespół red. A. Brodzka i inni, Wrocław 1992.
• Słownik rodzajów i gatunków literackich, pod red. G. Gazdy i S. Tynieckiej-Makowskiej, Kraków 2006.
• Szczepankowski-Chełmoński P., Poetka z Mazowsza, „Rycerz Niepokalanej” 2003, lipiec-sierpień (566-567), s. 257.
• Ujejski J., Dzieje polskiego mesjanizmu: do Powstania Listopadowego włącznie, Lwów 1931.
• Walicki A., Filozofia a mesjanizm. Studia z dziejów filozofii i myśli społeczno-religijnej romantyzmu polskiego, Warszawa 1970.
• Walicki A., Mesjanizm Adama Mickiewicza w perspektywie porównawczej, Warszawa 2006.
• Windakiewicz S., Pieśni i dumy rycerskie w XVI w., „Pamiętnik Literacki” 1904.
• Wyspiański S., Warszawianka, Lelewel, Noc listopadowa, Wrocław 2003.
• Zwierzyński F. Wiersze z serca, „Co słychać” 2002, nr 22, s. 10.