Strategia redukcji szkód w pracy z osobami uzależnionymi od narkotyków i alkoholu

• Authors: Dubiel Ewa

Title variants

EN

The Strategy of Harm Reduction in Work with People Addicted to Drugs and Alcohol

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Polityka państw europejskich, Stanów Zjednoczonych, Ameryki Południowej i Australii od kilkunastu lat zmierza w kierunku restrukturyzacji systemu pomocy osobom uzależnionym wdrażając działania, których celem jest ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych wynikających z używania substancji psychoaktywnych. Wiele krajów oferuje dostęp do niskoprogowych programów, czyli takich, w których udział nie nakłada na uczestnika obowiązku utrzymywania abstynencji i stosowania się do wygórowanych zasad i obowiązków placówki odwykowej. Redukcja szkód jest filozofią opartą na pragmatycznych i realistycznych celach pracy z osobami uzależnionymi i użytkownikami. Zakłada, że każda, nawet najmniejsza zmiana jest ważna i należy ją wzmacniać. Programy redukcji szkód funkcjonują zazwyczaj w kilku sektorach oddziaływań społecznych – terapii, resocjalizacji, profilaktyki zachowań ryzykownych i pomocy społecznej. W Polsce poszerzenie oferty terapeutycznej o programy redukcji szkód jest zjawiskiem nadal marginalnym, a zmiany w systemie leczenia uzależnień nie nadążają za dynamicznymi zmianami wzorca używania substancji psychoaktywnych. Monolityczny system pomocy, oparty na abstynencji, jest niewystarczający i nie odpowiada na zmieniające się potrzeby w zakresie pomocy osobom tego potrzebującym.

EN

The policy of EU Member States, the USA, South America and Australia is heading towards the restructuring of the system helping addicted people by implementing actions meant to limit the health and social damages resulted from using psychoactive substances. Many countries offer the access to low-threshold programs whereby the participant is not imposed to maintain abstinence or submit to excessive rules of the rehabilitation centre. The harm reduction is a philosophy based on pragmatic and realistic goals of working with addicted people and users. It assumes that each change, even the smallest one, is important and should be supported. The harm reduction programs usually function in few sectors of social assistance – therapy, rehabilitation, dangerous behavior prevention and social services. The widening of the scope of therapeutic offer by the harm reduction programs is still marginal in Poland. The changes in the system of treating addiction do not keep up with the dynamic changes in the pattern of using psychoactive substances. The monolithic system of help is based on abstinence, is not sufficient and does not respond to the changing needs of addicted people.

Keywords

PL

redukcja szkód, uzależnienie, programy terapeutyczne, profilaktyka uzależnień

EN

harm reduction, addiction, therapeutic programs, addiction prevention

• Publisher: Fundacja Pedagogium
• Journal: Resocjalizacja Polska
• Year: 2016
• Issue: 11/2016
• Pages: 63-81

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Dubiel Ewa

• Uniwersytet Opolski

References

• Beck A.T., Wright F.D., Newman C.F., Liese B.S., 2007, Terapia poznawcza uzależnień, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Bukowska B., 2012, Psychologiczne mechanizmy uzależnienia – przegląd teorii i modeli, [w:] Uzależnienie od narkotyków. Podręcznik dla terapeutów, (red.) Jabłoński P., Bukowska B., Czabała Cz., Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Łódź.
• Cebulska J., 2015, Program ograniczania picia realizowany w poradni w Toruniu, „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia”, nr 5.
• Cunningham J.A., McCambridge J., 2012, Is Alcohol Dependence Best Viewed as a Chronic Relapsing Disorder?, „Addiction”, 107(1).
• Czabała Cz., 2010, Czynniki leczące w psychoterapii, PWN, Warszawa.
• Fudała J., 2014, Redukcja szkód jako cel leczenia osób uzależnionych od alkoholu, „Świat Problemów”, nr 5.
• Jabłoński P., Bukowska B., Czabała Cz. (red.), 2012, Uzależnienie od narkotyków. Podręcznik dla terapeutów, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Łódź.
• Jakubczyk A., Wojnar M., 2012, Całkowita abstynencja czy redukcja szkód – różne strategie terapii uzależnienia od alkoholu w świetle badań i międzynarodowych zaleceń, „Psychiatria Polska”, t. XLVI, nr 3.
• Klingemann J., 2013, Samowyleczenie – proces przezwyciężania uzależnienia od alkoholu bez pomocy terapeutycznej, „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia”, nr 5.
• Klingemann J., 2015, Redukcja szkód a programy ograniczania picia, „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia”, nr 5.
• Ligus S., 2006, Powrót do kontrolowanego spożywania alkoholu, [w:] Strategie rozwiązywania problemów uzależnień, (red.) Badora S., Mudrecka I., Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Malczewski A., 2015, Leczenie i redukcja szkód w Europie, „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia”, nr 5.
• Malczewski A., Struzik M., Jaśkiewicz A., 2009, Pierwsze ogólnopolskie badanie klientów oraz programów niskoprogowych w 2008 roku. Projekt francusko-polski, Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa.
• Pużyński S., Wciórka J., 2007, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Kraków–Warszawa.
• Sempruch-Malinowska K., Zygadło M., 2012, Redukcja szkód związanych z przyjmowaniem środków psychoaktywnych, [w:] Uzależnienie od narkotyków. Podręcznik dla terapeutów, (red.) Jabłoński P., Bukowska B., Czabała Cz., Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Łódź.
• Sobeyko J., 2008, Problematyka redukcji szkód w polskim ustawodawstwie dotyczącym narkomanii na tle porównawczym, „Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie”, 54, 2.
• Tatarsky A., 2007, Redukcja szkód w psychoterapii: nowe podejście w leczeniu uzależnień od narkotyków i alkoholu, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa.
• Tatarsky A., Kellog S., 2012, Psychoterapia Integracyjna w oparciu o Model Redukcji Szkód. Studium przypadku używania substancji psychoaktywnych, wielokrotnej traumy i skłonności samobójczych, [w:] Uzależnienie od narkotyków. Podręcznik dla terapeutów, (red.) Jabłoński P., Bukowska B., Czabała Cz., Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Łódź.
• Zalecenia do tworzenia i realizacji programów ograniczania picia alkoholu w placówkach leczenia uzależnień, „Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia”, 2015, nr 5.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011–2016, Dz.U. Nr 78, poz. 428.
• Narodowy Program Zdrowia 1996–2005, 1996, Międzyresortowy Zespół Koordynacyjny Narodowego Programu Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa.
• http://www.kbpn.gov.pl/portal?id=106992 [dostęp: 3.01.2016].
• http://www.parpa.pl/index.php/lecznictwo-odwykowe [dostęp: 9.01.2016].

Identifiers

ISSN

2081-3767

DOI

10.22432/pjsr.2016.11.06