Współpraca: nauczyciel – uczeń – rodzic. Wymiary relacji wychowawczej i edukacyjnej

• Authors: Dubis Małgorzata

Title variants

EN

Collaboration: Teacher – Student – Parent. Dimensions of Educational and Upbringing Relationships

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Proces nauczania i wychowania przebiega w określonym środowisku, którego charakter w dużym stopniu zależy od jakości wzajemnych relacji i interakcji, przy czym w szkole to przede wszystkim od nauczyciela zależy, jakie będą relacje między nim a uczniem i między nim a rodzicem ucznia. We współczesnej szkole zauważa się pewne niedociągnięcia we współpracy rodziców ze szkołą. Celem przedstawionych w artykule badań było poznanie opinii rodziców i nauczycieli i uczniów na temat ich wzajemnych kontaktów oraz różnorodnych form współpracy rodziców ze szkołą, sposobów jej podejmowania i oceny. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Badania zostały przeprowadzone wśród nauczycieli oraz uczniów szkół gimnazjalnych i ich rodziców mieszkających na terenie województwa podkarpackiego. Z przeprowadzonych analiz wynika, że trójpodmiotowa współpraca w szkole w dużym stopniu zależy od jakości wzajemnych relacji i interakcji. Trójpodmiotowa współpraca w szkole powinna tworzyć synergistyczny system, oparty na autentycznej, partnerskiej i podmiotowej relacji rodziców, nauczycieli i uczniów.

EN

The teaching and learning process takes place in a unique environment, the character of which depends to a great extent on the quality of the interactions and relations which take place within it. At school, it is primarily the teacher who depends on the relationship between themselves and the student and between themselves and the parent of the student. In schools today, there are some shortcomings in terms of the cooperation of parents. The purpose of the research presented in the article was to acknowledge the opinions of parents, teachers and students about their mutual contacts, and to introduce various forms of cooperation between parents and school, in order to draw some conclusions. The diagnostic survey method was utilized to this end. These studies were conducted among parents and teachers, and students in middle schools, from different towns in the Podkarpackie voivodeship. The analyzes show that the three-way co-operation in school depends to a great extent on the quality of the interactions and relations therein. Three-way cooperation at school should create a synergistic system based on the authentic, partner and subjective relationship of parents, teachers and students.

Keywords

PL

nauczyciel; rodzic; uczeń; relacje; współpraca; podmiotowość

EN

teacher; parent; children (disciples); relations; cooperation; subjectivity

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2019
• Volume: 22
• Issue: 1
• Pages: 149-175

Contributors

author

Dubis Małgorzata

References

• Banach C., Szkoła przyszłości – szkołą uczącą się i doskonalącą, „Kierowanie Szkołą” 2003, nr 3, s. 2‒6.
• Błaszczyk K., Miejsce rodziców w szkolnej przestrzeni edukacyjnej, w: W stronę przywództwa edukacyjnego. Relacje podmiotów (w) lokalnej przestrzeni, red. M.J. Śmiałek, Wydawnictwo UAM, Po-znań–Kalisz 2009, s. 324‒336.
• Brzezińska A., Appelt K., Tutoring nauczycielski – tutoring rówieśni-czy: ­aspekty etyczne, „Forum Oświatowe” 2013, nr 2(49), s. 11‒19.
• Chałas K., Wychowanie ku wartościom wiejskim jako szansa inte-gralnego rozwoju wychowanka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007.
• Chałas K., Wartości w programie wychowawczym szkoły służące integralnemu rozwojowi i wychowaniu ucznia, ORE, Warszawa 2017.
• Chrabąszcz M., Partycypacja uczniów w zarządzaniu szkołą, w: Przywództwo i zmiana w edukacji. Ewaluacja jako mechanizm doskonalenia, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
• Dryll E., Interakcja wychowawcza. Wydawnictwo Instytutu Psycholo-gii PAN, Warszawa, 2002.
• Dubis M., Aktywność podmiotowa wychowanka w procesie usamo-dzielniania, w: Piecza zastępcza: od wsparcia do usamodzielnie-nia, red. W. Kowalski, M. Dubis, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji, Lublin 2015, s. 184‒196.
• Dubis M., Trójpodmiotowość w szkole a profilaktyka zachowań ryzy-kownych młodzieży, w: Obraz rodziny i szkoły w ujęciu interdy-scyplinarnym, red. O. Zamecka-Zalas, I. Kiełtyk-Zaborowska, Wydawnictwo Piotrkowskie przy Filii UJK, Piotrków Trybunalski 2016, s. 45‒63.
• Dudzikowa M., Wawrzyniak-Beszterda R., Doświadczenia szkolne pierwszego rocznika reformy edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010.
• Fazlagić A.J., Marketingowe zarządzanie szkołą, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 2003.
• Fundacja Civic Polonus, Szkoła Obywateli. 10 projektów zachęcają-cych uczniów do aktywności społecznej, Warszawa 2007.
• Gaś Z.B., Badanie zapotrzebowania na profilaktykę w szkole, Funda-cja „Masz Szansę”, Lublin 2004.
• Gara J., Pedagogiczne implikacje filozofii dialogu, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
• Gawronski K., Potyczki prawne dyrektora szkoły: Rola prawa w wybranych obszarach zarządzania szkołą, Wolters Kluwer, War-szawa 2010.
• Geller A.M., Samorządność zaczyna się w toalecie. Raport z badań samorządów uczniowskich wykonanych dla Koalicji na rzecz Sa-morządów Uczniowskich, http://www.ceo.org.pl/pl/samorzad/news/samorzadnosc-zaczyna-sie-w-toalecie-raport [dostęp: 13.09.2018].
• Grusec J.E., Davidov M., Integrating different perspectives on social-ization theory and research: A domain-specific approach, „Child Development” 2010, t. 81, z. 3, s. 687–709.
• Hernik K., Malinowska K., Jak skutecznie współpracować i komunikować się z rodzicami i społecznością lokalną Poradnik dla nauczycieli i dyrektorów, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2015.
• Jacher W., Integracja społeczna, w: Małe struktury społeczne, red. I. Machaj, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004, s. 55‒68.
• Jakowicka M., Potrzeba metodologicznych podstaw oceny relacji nauczyciel – rodzice, w: Nauczyciele i rodzice: w poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy, red. I. Nowosad i M.J. Szymański, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra‒Kraków, s. 102‒116.
• Janke A.W., Trójpodmiotowy model partnerskich stosunków rodziny i szkoły, w: Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematy-ki, red. J. Brągiel, A.W. Janke, S. Kawula, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009, s. 219‒244.
• Janke A.W., Transformacja w stosunkach rodziny i szkoły na przeło-mie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Byd-goszcz 2002.
• Karbowniczek J., Zasada partnerstwa edukacyjnego, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2016, t. 11, nr 2(40), s. 71‒84.
• Kruczkowska V., Komunikacja z nastolatkiem, „Wychowawca” 2012, nr 7‒8, s. 26‒31.
• Kołodziejczyk J., Partycypacja uczniów i rodziców w zarządzaniu szkoła, w: Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Refleksje, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011, s. 179‒199.
• Kowolik P., Dialog i współdziałanie szkoły z domem rodzinnym, w: Współprzestrzenie edukacji: szkoła – rodzina – społeczeńtwo – kultura, red. M. Nyczaj-Drąg, M. Głażewski, Oficyna Wydawni-cza „Impuls”, Kraków 2005, s. 97‒111.
• Łobocki M., Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wy-chowania, Nasza Ksiegarnia, Warszawa 1985.
• Meighan R., Comparing Learning Systems: the good, the bad, the ugly, and the counterproductive, and why many home-based edu-cating families found a ­learning system which fits for a democracy, Educational Heretics Press, Nottingham 2005, s. 81‒85.
• Mencel M., Rada szkoły, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009.
• Mendel M., Rodzice w szkole. Program budowania partnerstwa ro-dzina – szkoła – gmina, w: W poszukiwaniu partnerstwa rodziny, szkoły i gminy, red. M. Mendel, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2000, s. 68‒81.
• Pedagogika. Leksykon, red. Milerski B., Śliwerski B., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Nerwińska E., Współpraca z rodzicami impulsem rozwoju szkoły, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2015.
• Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
• Nowosad I., Olczyk M., Wizja szkoły otwartej na potrzeby i oczekiwania rodziców, w: Nauczyciele i rodzice: współpraca w wychowaniu, red. I. Nowosad, Wydawnictwo Szkoły Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2001, s. 269‒276.
• Nowosad I., Nauczyciel – wychowawca czasu polskich przełomów, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001.
• Rynio A., Integralne wychowanie w myśli Jana Pawła II, Wydawnic-two KUL, Lublin 2004.
• Tędziagolska M., Konieczny I., Analiza danych dotyczących wyma-gania „Uczniowie są aktywni”, czyli o aktywności uczniów i nauczycieli w szkołach, w: Jakość edukacji. Dane i wnioski z ewaluacji zewnętrznych prowadzonych w latach 2010–2011, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
• Trempała J., Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
• Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
• Śliwerski B., Klinika szkolnej demokracji, Oficyna Wydawnicza „Im-puls”, Kraków 1996.
• Śliwerski B., Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2001.
• Śliwerski B., Szkoła, środowisko rodzinne i lokalne, „Nowe w Szkole” 2003, nr 3, s. 18‒24.
• Śliwerski B., Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2015.
• Śliwerski B., Możliwości rozpoznawania sensu współdziałania szkoły, rodziców i uczniów w społeczeństwie wolnorynkowym, w: Nau-czyciele i rodzice. W poszukiwaniu nowych znaczeń i interpretacji współpracy, red. I. Nowosad i M.J. Szymański, Uniwersytet Zielo-nogórski, Zielona Góra‒Kraków 2004, s. 39‒46.
• Waloszek D., Czy szkoła może być miejscem wzajemności porozumie-nia się nauczycieli-rodziców-uczniów?, w: Współprzestrzenie edukacji: szkoła – rodzina – społeczeństwo – kultura, red. M. Nyczaj-Drąg, M. Głażewski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005, s. 129‒141.
• Wolan T., Uczestnictwo rodziców w życiu szkoły, „Nowa Szkoła” 1996, nr 3, s. 6‒10.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/10.12775/SPI.2019.1.008