Prestrukturlizm i antydarwinizm

• Authors: Brzostowska-Tereszkiewicz Tamara

Title variants

EN

Prestructuralism and Anti-Darwinism

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article exposes correlations between early 20th century anti-Darwinian theories of biological evolution and Russian modernist literary studies discourse of the “Russian formalists” and the disciples of Nikolai Marr’s school of “paleontological semantics”. The proposed overview of concepts of literary evolution demonstrates that Prestructuralism was embedded in debates over fundamental epistemological and ontological questions posed in Lebensphilosophie, theoretical biology and in socio-ideological discourse of post-revolutionary Russia. AntiDarwinist orientation of literary critics proves that the “anti-Positivist turn” did not entail exclusion of relations between biology and literary studies but their redefinition according to the new self-knowledge of humanities and modern self-awareness of natural sciences.

Keywords

EN

prestructuralism; anti-darwinism

• Publisher: Uniwersytet Bielsko-Bialski
• Journal: Świat i Słowo
• Year: 2010
• Volume: 2010, nr 1(14)
• Pages: 177-188

Dates

published

2010-06

Contributors

author

Brzostowska-Tereszkiewicz Tamara

• Instytut Badań Literackich, Nowy Świat 72, Warszawa

References

• O. Frejdenberg [Freuden-berg], Mif i litieratura driewnosti, Moskwa 1998
• O. Frejdenberg [Freudenberg], Poetika sjużeta i żanra, podgot. tieksta i obszczaja ried, N. Braginskoj, Moskwa 1997
• O. Freudenberg, Semantyka kultury, pod red. D. Ulickiej i ze wstępem W. Gra-jewskiego, Kraków 2005).
• H. Schnädelbach, Filozofia w Niemczech 1831–1933, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1992
• B. Jarcho, Mietodołogija tocznogo litieraturowiedienija. Izbrannyje trudy po tieorii litieratury, izd. podgot. M. Akimowa, I. Pil’szczikow, M. Szapir, pod obszcz. ried. M. Szapira, Moskwa
• R. Jakobson, Rieplika, [w:] Slowo a Slovesnost, 1935, I
• A. Vucinich, Darwin in Russian Thought, Berkeley–Los Angeles–London 1988
• B. Gasparow, Łamark, Szelling, Marr (stichotworienije „Łamark” w kontiekstie „pieriełom-noj epochi”), [w:] tegoż, Litieraturnyje lejtmotiwy. Oczerki russkoj litieratury XX wieka, Moskwa 1994
• Psychiatria i psychologia i fizjologia sowiecka w pierwszych latach po rewolucji, Warszawa 2003.
• E. Kołczynskij, Dialektizacyje biołogii (diskussii i riepressii w 20-je – naczale 30-ch godow), [w:] „Woprosy istorii jestiestwoznanija i tiechniki” 1997, № 1
• E. Kolczynskij, Niesostojawszyjsja „sojuz” fiłosofii i biołogii (20-30-je gg.), [w:] Rie-priessirowannaja nauka, otw. ried. M. Jaroszewskij, Sankt-Pietierburg 1991.
• L. L. Thomas, The Linguistic Theories of N. Ja Marr, Berkeley & Los Angeles 1957.
• K. Zawadskij, Razwitije ewolucionnoj tieorii posle Darwina (1859–1920-je gody), Leningrad 1973;
• Razwitije ewolucionnoj teorii w SSSR (1917–1970-e gody), ried. S. Mikulinskij, J. Polianskij, Leningrad 1983
• P. Bowler, The Eclipse of Darwinism: Anti-Darwinian Evolution Theories in the Decades Around 1900, Baltimore 1992.
• J. Poliwanow, Gdie leżat pricziny jazykowoj ewolucii?, [w:] tegoż, Stat’i po obszczemu ja-zykoznaniju, sost. A. Leont’jew, Moskwa 1968
• J. Poliwanow, Mutacionnyje izmie-nienija w zwukowoj istorii jazyka, [w:] tegoż, Stat’i po obszczemu jazykoznaniju, Moskwa 1968.
• A.A. Hansen-Love, Russkij formalizm. Mietodołogiczeskaja riekonstrukcija razwitija na osnowie principa ostranienija, pieriewod S. Romaszko, Moskwa 2001
• S. Powarcow, Sjużet o Szkłowskom, [w:] „Woprosy litieratury” 2001, №5.
• L. Trockij, Formal’naja szkoła poezii i marksizm, [w:] Sowriemiennaja russkaja kritika (1918–1924). Sbornik (obrazcy i charaktieristiki), priedisł. W. Liebiediewa-Polanskogo, Lenin-grad 1925
• P. Miedwiediew, Formal’nyj mietod w litieraturowiedienii. Kriticzeskoje wwiedienije w sociołogiczeskuju poetiku, Leningrad 1928
• K. Zawadskij, A. Gieorgijewskij, K ocenkie ewolucionnych wzgladow L. Berga. Wwiedienije, [w:] L. Berg, Trudy po tieorii ewolucii 1922–1930, Leningrad 1977.
• N. Braginska, O rabotie O. Freuden-berg, „Sistiema litieraturnogo sjużeta”, [w:] „Tynjanowskij sbornik. Wtoryje Tynjanowskije cztienija”, Riga 1986
• W. Iwanow, Wwodnyje zamieczanija k stat’je O. Freudenberg, „Sistiema litieraturnogo sjuzeta”, [w:] „Montaż: Litieratura. Iskusstwo. Tieatr. Kino”, Moskwa 1988.
• P. Bogatyriew, R. Jakobson, Folkłor kak osobaja forma tworczestwa, pieriewod B. Ogi-bienina, [w:] P. Bogatyriew, Woprosy tieorii narodnogo iskusstwa, Moskwa 1971
• P. Bogatyriew, R. Jakobson, Folklor jako swoista forma twórczości, przekł. F. Wayda, [w:] P. Bogatyriew, Semiotyka kultury ludowej, wstęp, wyb. i oprac. M. R. Mayenowa, Warszawa 1979.
• P. Seriot, Struktura i cełostnost’: Ob intieliektualnych istokach strukturalizma w central’noj i wostocznoj Jewropie 1920–30-je gg. Awtorizowannyj pieriewod s francuskogo N. Awtonomowoj, Moskwa 2001;
• The Impact of Czech and Russian Biology on the Linguis-tic Thoughts of the Prague Linguistic Circle, [w:] Prague Linguistic Circle Papers/Travaux du cercle linguistique de Prague nouvelle série, vol. 3, Ed. by E. Hajičová, T. Hoskovec, O. Leška, Z. Skoumalová, Prague 1999.
• W. Szkłowskij, Gamburgskij sczet. Stat’i – wospominanija – esse (1914–1933), Moskwa 1990

Identifiers

ISSN

1731-3317