Domownik Workbook. A Resource for Shaping Children’s Cultural Identity in Grades I–III

• Authors: Lisowska Kinga

Title variants

PL

Domownik. Źródło kształtowania tożsamości kulturowej dzieci w klasach I–III

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The cultural identity of an individual – a child – a pupil and its formation is a crucial matter in times of globalisation, cultural fusion, interaction with others, and merging into intercultural, transcultural structures. In a school setting, the children can have new, broader experiences constituting belonging to a given cultural com-munity. In the first three grades of primary school, this is done through early child-hood education and (importantly) through school religious education in the form of catechesis and the tools and textbooks used during it. It combines the cultural identity conferred in the family with the identity naturally conveyed through religion. This pa-per presents a qualitative analysis of the secondary source in the form of the workbook Domownik – a supplement for the family, which accompanies the school catechesis textbooks of the Catholic Church in the first educational stage. It was concluded that the workbook includes features leading to ethnos, which is recognised as a determi-nant for cultural identity formation. These features guide the pupil towards the knowl-edge and education of language (linguistic codes), customs (communal celebrations), history (collective memory) and being rooted in religion. They also mobilise them to explore the values and principles characteristic of the Catholic Church community in Poland and to open up to the experiences that make up the structure of an individual’s identity embedded in the reality of affiliation and identification with a particular social community. Domownik is a tool for working with the pupil through collabora-tion with his/her most immediate cultural group – the family. It is designed to be used as an optional extra task for children in grades I–III in their home environment. In school, on the other hand, it is sometimes used alongside – on a par with – instead of the textbook.

PL

Tożsamość kulturowa jednostki – dziecka – ucznia i jej kreowanie jest istot-ną kwestią w dobie globalizacji, przenikania się kultur, stykania z innymi, łączenia w międzykulturowe, transkulturowe struktury. W przestrzeni szkoły dziecko ma szan-sę na przeżywanie nowych, szerszych doświadczeń konstytuujących jego przynależ-ność do danej wspólnoty kulturowej. W klasach I–III szkoły podstawowej dzieje się to za pośrednictwem edukacji wczesnoszkolnej, a także (co ważne) katechezy szkolnej i stosowanych w jej trakcie narzędzi oraz podręczników. Ona to w naturalny sposób łączy tożsamość kulturową nadawaną w rodzinie z tożsamością przekazywaną za po-średnictwem religii.W artykule przedstawiono analizę jakościową źródła wtórnego, jakie stanowi Domownik – dodatek dla rodziny, który dołączany jest do podręczników katechezy szkolnej Kościoła katolickiego na pierwszym etapie edukacyjnym. Stwier-dzono, że w skład Domownika wchodzą elementy prowadzące do ethnos, uznanego za determinant kształtowania tożsamości kulturowej, kierujące ucznia ku poznaniu i wykształceniu języka (kodów językowych), obyczajowości (wspólnego świętowania), historii (pamięci zbiorowej) oraz zakorzenienia w religii, mobilizujące go do odkrywa-nia wartości i zasad charakterystycznych dla wspólnoty Kościoła katolickiego w Pol-sce/grupy kulturowej oraz otwierania się na doświadczenia składające się na struktu-rę tożsamości jednostki osadzonej w realiach przynależenia i identyfikacji z określoną zbiorowością społeczną. Domownik to narzędzie do pracy z uczniem poprzez współ-pracę z jego najbliższą grupą kulturową – rodziną, wykorzystywane jako dobrowol-ne dodatkowe zadania dzieci w klasach I–III w ich środowisku domowym, natomiast w szkole stosowane obok – na równi – czasami zamiast – podręcznika.

Keywords

EN

early childhood education; ethnos; school catechesis; culture; cultural identity

PL

edukacja wczesnoszkolna; ethnos; katecheza szkolna; kultura; tożsamość kulturowa

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2024
• Volume: 2/54
• Pages: 223-243

Contributors

author

Lisowska Kinga

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn

• https://orcid.org/0000-0002-8404-4363

References

• The Act of 14 December 2016 – Education Law (Journal of Laws of 2016, item 59).
• The Act of 14 December 2016 – Regulations introducing the Act – Education Law (Journal of Laws of 2016, item 60).
• Bauman, Z. (1994). Dwa szkice o moralności ponowoczesnej. Warszawa: Insty-tut Kultury.
• Boski, P. (1992). O byciu Polakiem w ojczyźnie i o zmianach tożsamości kul-turowo-narodowejna obczyźnie. In P. Boski, M. Jarymowicz & H. Malewska--Peyre (Eds.), Tożsamość a odmienność kulturowa (pp. 71–211). Warszawa: In-stytut Psychologii PAN.
• Gadamer, H. G. (2004). Prawda i metoda. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jeszka, A. (2022). Tożsamość religijna. In Słownik wolności religijnej. Retriever May 9th, 2024 from: https://laboratoriumwolnosci.pl/slownik/tozsamosc-reli-g ij n a /.
• Kto spożywa moje Ciało ma życie. (2022). Warszawa–Olsztyn: Wydawnictwo Archidiecezji Warmińskiej.
• Mead, G. H. (1975). Umysł, osobowość i społeczeństwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mielicka, H. (2006). Antropologia świąt i świętowania. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
• Mielicka-Pawłowska, H. (2018). Ethnos jako podstawa tożsamości kulturo-wej. Humanistyka i Przyrodoznawstwo, 24, 193–209. https://doi.org/10.31648/hip.2604.
• Nikitorowicz, J. (2014). Kosmopolityzm w kontekście wielowymiarowej tożsa-mości człowieka pogranicza. In A. Kisielewska (Ed.), Na stykach kultur i me-diów. Między prowincjonalizmem a kosmopolityzmem (pp. 33–51). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Nikitorowicz, J. (2015). Model kształtowania się tożsamości kulturowej w wa-runkach wielokulturowości. Psychologia Wychowawcza, 7, 125–134. https://doi.org/10.5604/00332860.1161590
• Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce. (2018). Często-chowa: Konferencja Episkopatu Polski.
• Regulation of the Minister of Education of 22 March 2024 amending the Regu-lation on the assessment, classification and promotion of pupils and students at public schools.
• Rubacha, K. (2016). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Editions Spotkania.
• To jest mój Syn umiłowany. (2021). Warszawa–Olsztyn: Wydawnictwo Archi-diecezji Warmińskiej.
• Turner, V. W. (2004). Liminalność i communitas. In M. Kempny & E. No-wicka (Eds.), Badaniekultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje(pp. 240–266). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Veresov, N. (2009). Rozwój kulturowy rozumiany w kategoriach dramatu. Bra-kujące ogniwo czy ukryte przesłanie L. S. Wygotskiego? Teraźniejszość – Czło-wiek – Edukacja, 45(1), 47–54.
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: the development of higher psychological processes. Cambridge: Harvard University Press.
• Whorf, B. L. (1982), Język, myśl i rzeczywistość. Warszawa: PIW.
• W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. (2020). Warszawa–Olsztyn: Wydawnic-two Archidiecezji Warmińskiej.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2024.024