Wybrane aspekty posłannictwa wiernych świeckich według Kodeksu Prawa Kanonicznego

• Authors: Justyna Krzywkowska

Title variants

EN

Selected aspects of the mission of lay people in the light of the standards of the Code of Canon Law

FR

Les certains aspects de la mission des fidèles laïcs selon le Code de Droit Canonique

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wierny to ten, który przez chrzest został włączony do wspólnoty Kościoła. W aspekcie prawnym chrzest oznacza nabycie praw i zaciągnięcie zobowiązań właściwych chrześcijanom. Prawa te i obowiązki zostały określone w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. Osobowości prawnej nabytej w Kościele, ze względu na jej charakter sakramentalny, nie można utracić ani jej znieść. Świeccy, odznaczający się odpowiednią wiedzą i nieposzlakowaną opinią mogą być dopuszczeni do pełnienia niektórych urzędów i zadań kościelnych. Na tego rodzaju udział Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 r. nie zezwalał, rezerwując całą władzę jurysdykcji dla duchownych. Wpływ na dopuszczenie wiernych świeckich do kościelnej władzy jurysdykcyjnej miały postanowienia Soboru Watykańskiego II wyrażone przede wszystkim w Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium oraz Dekrecie o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem. Przepisy zezwalają wiernym świeckim – zarówno mężczyznom, jak i kobietom – na pełnienie wielu funkcji sądowych. Ponadto katolicy świeccy wchodzą w skład rad duszpasterskich (diecezjalnych i parafialnych), mogą brać udział w synodach diecezjalnych. Z powodu braku duszpasterzy, jeśli tego domaga się konieczność, również wierni świeccy mogą przewodniczyć modlitwom liturgicznym, udzielać sakramentu chrztu św. i Komunii św. Obserwuje się współcześnie rozwój ruchów i stowarzyszeń o charakterze religijnym, które realizują wiele inicjatyw w społeczności lokalnej. Coraz częściej misja świeckich w Kościele jest dostrzegana i uznawana.

EN

The believer is the one who was incorporated into the Church through a baptism. In the legal aspect baptism means the acquisition of rights and incurring commitments typical for Christians. These rights and obligations are set out in the Code of Canon Law of 1983. A legal personality attained in Church, because of its sacramental character, cannot be lost or abolished. The laity, characterized by the appropriate knowledge and unblemished reputation, may be allowed to hold certain offices and ecclesiastical tasks. The Code of Canon Law from 1917 did not grant permission to this kind of participation, reserving all the power of jurisdiction for the clergy. The resolutions of the Second Vatican Council, expressed primarily in the Dogmatic Constitution on the Church Lumen gentium and the Decree on the Apostolate of the Laity Apostolicam Actuositatem, had an impact on the admission of the laity to the power of ecclesiastical jurisdiction. The regulations allow the lay people; both men and women; to serve a number of judicial functions. Moreover, lay Catholics are members of the pastoral councils (diocesan and parish) and can participate in diocesan synods. Due to the lack of priests, if necessary, the laity can preside over liturgical prayers, confer the sacrament of baptism and Holy Communion. Nowadays, there has been the development of movements and associations of a religious nature, which implements many initiatives in the local community. The mission of the laity in Church is more and more frequently perceived and recognized.

Keywords

PL

wierny świecki; zdolność kanoniczna; prawa i obowiązki w Kościele; urzędy kościelne

EN

the laity; canonical competency; appurtenances in Church; ecclesiastical offices

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2015
• Issue: 4 (17) nr 2
• Pages: 39-53

Contributors

author

Justyna Krzywkowska

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; ul. K. Obitza 1, 10-725 Olsztyn, Polska

References

• Bartczak, Adam. 2012. „Udział wiernych świeckich w sądownictwie kościelnym.” Prawo i Kościół 4:47-62.
• Górecki, Edward. 2014. „Niektóre uwarunkowania owocności duszpasterskiej w parafii według Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II w świetle Evangelii gaudium papieża Franciszka. Refleksje kanoniczno-pastoralne.” W Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. Mirosław Sitarz, Piotr Stanisz, i Henryk Stawniak, 385-395. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Jan Paweł II. 2015. Encyklopedia nauczania moralnego. Red. Janusz Nagórny, Krzysztof Jeżyna. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
• Kacprzyk, Wiesław. 2008. Prawo do prywatności w prawie kanonicznym i w prawie polskim. Studium prawnoporównawcze. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Krukowski, Józef, red. 2005. Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny. Poznań: Pallottinum.
• Krzywda, Józef. 2014. „Teologicznoprawne motywy i racje współuczestnictwa wiernych świeckich w ewangelizacyjnej misji w Kościele i dla świata.” W Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50-lecia pracy naukowej, red. Mirosław Sitarz, Piotr Stanisz, i Henryk Stawniak, 445-456. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Krzywkowska, Justyna. 2012. „Pozycja prawna osób świeckich w Kościele według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r.” W Podmiotowość w prawie, red. Bronisław Sitek, i Małgorzata Szwejkowska, 105-116. Olsztyn: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
• Lempa, Florian. 2013. Kompetencje, uprawnienia i obowiązki w Kościele Katolickim. Białystok: Temida 2.
• Majer, Piotr, red. 2011. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Necel, Wojciech. 2014. „Prawo wiernych do otrzymania od pasterzy pomocy duchowych – słowa Bożego i sakramentów (kan. 213 KPK).” W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, i Bartłomiej Pieron, 77-89. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Rakoczy, Tomasz. 2011. Publiczne stowarzyszenia wiernych w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Gniezno: Gaudentinum.
• Różański, Mieczysław, i Ryszard Sztychmiler, red. 2015. Wychowanie religijne i moralne. Olsztyn: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Sądel, Janusz. 2008. Kanoniczne powierzenie urzędu kościelnego w Kodeksach Prawa Kanonicznego z 1917 r. i 1983 r. (Studium historyczno-prawne). Rzeszów: Wydawnictwo Bonus Liber.
• Sitarz, Mirosław. 2004. Słownik prawa kanonicznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Sitarz, Mirosław. 2008. Kompetencje organów kolegialnych w Kościele partykularnym w sprawowaniu władzy wykonawczej według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sitarz, Mirosław. 2014. „Obowiązek wiernych do zachowania posłuszeństwa Biskupowi Rzymu i biskupom będącym w łączności z nim.” W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, i Bartłomiej Pieron, 91-109. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Słowikowska, Anna. 2014. Uczestnictwo wiernych świeckich w liturgii Kościoła Łacińskiego. Studium kanoniczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sztychmiler, Ryszard. 1999. Obowiązki małżeńskie. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Sztychmiler, Ryszard. 2003. Ochrona praw człowieka w normach kanonicznego procesu spornego. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Tokarczyk, Roman. 2000. Prawa narodzin, życia i śmierci. Kraków: Zakamycze.

Identifiers

DOI

10.18290/kip.2015.4.2-4