Temperamentalna regulacja zasobów energetycznych w zadaniach wymagających samokontroli

• Authors: Krzysztof Kwapis
• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Problem prezentowanych badań można streścić w pytaniu, czy cechy temperamentu, odpowiedzialne za intensyfi kację reakcji, sprzyjają wyczerpywaniu zasobów energetycznych, czy też odpowiedzialne są za ich mobilizację w trakcie realizacji zadań wymagających samokontroli? Poziom glukozy oraz wytrwałość w realizacji zadań traktowano jako wskaźniki stanu zasobów. W eksperymencie pierwszym, w którym zadanie wymagające samokontroli polegało na tłumieniu emocji pozytywnych, uzyskano wyniki sugerujące, że im wyższa reaktywność emocjonalna, tym mniejsze zużycie zasobów glukozy i większa wytrwałość w kolejnym zadaniu oraz im wyższa wrażliwość sensoryczna, tym większe zużycie zasobów energetycznych. W przypadku wytrzymałości nie odnotowano istotnego związku. W eksperymencie drugim, w którym osoby tłumiły emocje negatywne, otrzymane wyniki sugerują, że im większa reaktywność emocjonalna, tym większa wytrwałość oraz im większa wytrzymałość, tym mniejsza wytrwałość. Związki między reaktywnością emocjonalną a zasobami interpretowane są z perspektywy leżącego u podłoża cech temperamentu procesu aktywacji, związanego z mobilizacją energii.

Keywords

PL

samokontrola; zasoby energetyczne; temperament; reaktywność emocjonalna; wytrzymałość; glukoza; wytrwałość.

• Publisher: Committee on Psychological Sciences PAS, Warsaw School of Social Psychology
• Journal: Psychological Studies
• Year: 2011
• Volume: 49
• Issue: 4
• Pages: 23-37

Dates

online

2012-10-23

Contributors

author

Krzysztof Kwapis

• Akademia Ignatianum w Krakowie Wydział Pedagogiczny

References

• Baumeister R.F., Vohs, K. D., Tice, D.M. (2007). The Strength Model of Self-Control. Current Directions in Psychological Science, 16, 6, 351-355[Crossref]
• Baumeister R. F., Schmeichel, B. J., & Vohs, K. D. (2007). Self-regulation and the executive function: The self as controlling agent. W: A. W. Kruglanski i E. T. Higgins (red.), Social psychology: Handbook of basic principles (drugie wydanie) (s.516-539). New York: Guilford Press.
• Baumeister R.F., Gailliot, M., DeWall, C.N., & Oaten, M. (2006). Self-Regulation and Personality: How Interventions Increase Regulatory Success, and How Depletion Moderates the Effects of Traits on Behavior. Journal of Personality, 74, 1773-1801.[Crossref][PubMed]
• Baumeister R.F, Bratslavsky E., Muraven M., Tice D.M, (1998). Ego depletion: Is the active self a limited resource? Journal of Personality and Social Psychology, 74, 1152-1265.
• Berg J. M., Tymoczko J. L., Stryer L. (2007). Biochemia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bohner G,. Crow K., Erb H., Schwartz, N. (1992). Affect and persuasion. Mood effects on the processing of message content and context cues and on subsequent behaviour. European Journal of Social Psychology, 22, 511-530.[Crossref]
• Duffy E. (1951). The concept of energy mobilization. The Psychological Review, 58, 30-40.[Crossref][PubMed]
• Franken R.E (2005). Psychologia motywacji. Gdańsk. GWP.
• Gailliot M.T., Baumeister R.F., DeWall C.N., Maner J.K., Plant E.A., Tice D.M., Brewer L.E., Schmeichel B. J., (2007). Self-Control Relies on Glucose as a Limited Energy Source: Willpower Is More Than a Metaphor. Journal of Personality and Social Psychology, 92, 2, 325-336.
• Gray J. A. (1964). Strength of the nervous system and levels of arousal: A reinterpretation. W: J.A. Gray (red.), Pavlov’s typology (s. 289-364). Oxford: Pergamon Press.
• Koole S. L., Kuhl J. (2008). Dealing with Unwanted Feelings. The Role of affect Regulation in Volitional Action Control. W: J.Y. Shah, W.L. Gardner (red.), Handbook of motivation science. New York. Gilford Press.
• Kwapis K. (2010). Temperamentalne uwarunkowania samokontroli - wyczerpywanie zasobów w sytuacji tłumienia emocji, hamowania impulsów i przełamywania nawyków. Niepublikowana rozprawa doktorska. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin.
• Łukaszewski W, Marszał - Wiśniewska M. (2006). Wytrwałość w działaniu. Wyznaczniki sytuacyjne i osobowościowe. Gdańsk. GWP.
• Muraven M., Slessareva, E. (2003).Mechanisms of self-control failure: Motivation and limited resources. Personality and Social Psychology Bulletin, 29, 894-906.[Crossref][PubMed]
• Muraven M., Tice D., Baumeister R.F. (1998) Self-Control as Limited Resource: Regulatory Depletion Patterns. Journal of Personality and Social Pscychology 74/3 s.774-789.
• Sobol-Kwapińska M. (2007). Żyć chwilą? Postawy wobec czasu a poczucie szczęścia. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Strelau J. (2009). Miejsce lęku i zbliżonych konstruktów w badaniach nad temperamentem. W: M. Fajkowska, B. Szymura (red.). Lęk. Geneza, mechanizmy, funkcje (211-230).Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
• Strelau J. (2008). Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Strelau J. (2006). Temperament jako regulator zachowania. Z perspektywy półwiecza badań. Gdańsk. GWP.
• Tice D., Baumeister R., Shmueli D., Muraven M. (2007). Restoring the self: Positive affect helps improve self-regulation following ego depletion. Journal of Experimental Social Psychology, 43, 379-384.[Crossref]
• Watson D., Clark L.A., Tellegen A. (1988). Development and Validation of Brief Measures of Positive and Negative Affect: The PANAS Scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 1063-1070.
• Wróbel M. (2008). Podmiotowe wyznaczniki podatności na zarażenie afektywne. XXXIII Zjazd Naukowy PTP [referat].
• Zawadzki B., Strelau J. (1997). Formalna charakterystyka zachowania-kwestionariusz temperamentu (FCZ-KT). Warszawa. Pracowania testów psychologicznych PTP.
• Zimbardo P., Johnson R.L., McCann V. (2010). Psychologia-kluczowe koncepcje, vol.2. Warszawa. PWN.
• ---

Identifiers

DOI

10.2478/v10167-010-0033-9