(Nie)równości kulturowe – kilka refleksji dydaktycznych w obliczu tradycji i zmiany

• Authors: Szwarc, Alina

Title variants

PL

Cultural (in)equalities – a few didactic reflections in the face of tradition and change

Abstracts

PL

Tekst stanowi próbę zaakcentowania raz jeszcze zjawiska wielokulturowości w edukacji, a przyjęta teza brzmi: ostatnie zmiany programowe, związane z likwidacją ścieżek międzyprzedmiotowych w szkołach podstawowych i gimnazjach nie sprzyjają realizacji w procesie kształcenia treści dotyczących różnorodności kulturowej. W artykule ukazano wybrane elementy różnych systemów edukacyjnych krajów europejskich w aspekcie zmian i nowego spojrzenia na wciąż postępujące zróżnicowanie kulturowe współczesnych społeczeństw. Wiele uwagi poświęcono polskim rozwiązaniom oświatowym, zwłaszcza nowej podstawie programowej. W tym kontekście zaprezentowane zostały wyniki badań własnych, dotyczące realizacji treści wielokulturowych w podlaskich szkołach.

EN

The text constitutes the attempt to emphasize once again the phenomenon of multiculturalism in education, and the accepted thesis is the following: the last programme changes associated with the liquidation of cross-curricular paths in primary and secondary schools do not conduce to the realization of the content related to cultural diversity in the educational process. This article shows the chosen elements of different European education systems in terms of changes and new look at progressive multi-cultural societies. The attention was mostly paid to Polish educational solutions, especially the new core curriculum. In this context, the results of the study on the implementation of information related to multiculturalism in the schools of the region of Podlasie have been presented.

Keywords

EN

oświata; proces kształcenia; podstawa programowa; wielokulturowość; education; didactic process; core curriculum; multiculturalism

• Publisher: Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
• Year: 2015
• Volume: 2

Dates

published

2015

Contributors

author

Szwarc, Alina

References

• Burszta W., Wielokulturowość. Pytania pierwsze, [w:] U progu wielokulturowości. Nowe oblicza społeczeństwa polskiego, M. Kempny, A. Kapciak, S. Łodziński (red.), Oficyna Naukowa, Warszawa 1997.
• Cudowska A., Nierówności społeczne w globalizującym się świecie. Wybrane zagadnienia, [w:] Człowiek w obliczu wykluczenia i marginalizacji społecznej. Wokół zagadnień teoretycznych, K. Białobrzeska, S. Kawula (red.), Wydawnictwo Akapit, Toruń 2006.
• Czykwin E., Białoruska mniejszość narodowa w Polsce i węgierska na Słowacji – analiza prawna i aplikacyjna, „Test” 1996, nr 1.
• Dziewulak D., Systemy szkolne Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 1997.
• Edukacja mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym w Polsce 2010-2011, Ośrodek Rozwoju Edukacji (pdf).
• Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku, A. Kłoskowska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1991.
• Grzybowski P. P., Edukacja europejska – od wielokulturowości ku międzykulturowości, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2007.
• Iram Y., Oświata mniejszości narodowych – problemy, obietnice i perspektywy, [w:] Oświata etniczna w Europie Środkowej, Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2001.
• Kłoskowska A., Problematyczność rozwoju kultury, „Kultura i Społeczeństwo” 1991, nr 1.
• Kupisiewicz C., Szkice z dziejów dydaktyki, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
• Kwieciński Z., Wolność czy równość? Spory o sprawiedliwość w oświacie, „Debata Edukacyjna” 2005, nr 1.
• Lewowicki T., W poszukiwaniu modelu edukacji międzykulturowej, [w:] Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie, E. Malewska, B. Śliwerski (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2002.
• Lewowicki T., Cztery spojrzenia na wielokulturowość i edukację międzykulturową, „Pogranicze. Studia Społeczne” 2011, t. XVII.
• Ligus S., System oświatowy Północnej Nadrenii-Westfalii (RFN) wobec mniejszości narodowych, [w:] Oświata etniczna w Europie Środkowej, Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2001.
• Melosik Z., Pedagogika postmodernizmu, [w:] Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Nikitorowicz J., Kreowanie tożsamości dziecka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
• Nikitorowicz J., Grupy etniczne w wielokulturowym świecie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2010.
• Nikitorowicz J., Kompetencje do komunikacji międzykulturowej w aspekcie tradycyjnej wielokulturowości regionu i procesów migracyjnych. Wprowadzenie w realizowaną problematykę, [w:] J. Nikitorowicz, M. Sobecki, W. Danilewicz, J. Muszyńska, D. Misiejuk, T. Bajkowski, Kompetencje do komunikacji międzykulturowej w aspekcie tradycyjnej wielokulturowości regionu i procesów migracyjnych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2013.
• Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2005.
• Ornstein A. C., Hunkins F. P., Program szkolny. Założenia, zasady, problematyka, przekł. K. Kruszewski, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998.
• Pachociński R., Oświata wobec mniejszości narodowych w ujęciu porównawczym, [w:] Oświata etniczna w Europie Środkowej, Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2001.
• Sadowski A., Społeczeństwo zróżnicowane kulturowo a problemy dziedzictwa kulturowego, [w:] Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Globalizm versus regionalizm, J. Nikitorowicz, J. Halicki, M. Muszyńska (red.), Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok 2003.
• Sadowski A., Zróżnicowanie kulturowe mieszkańców Podlasia, [w:] Białystok: miasto przyjazne?, H. Parafianowicz (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2004.
• Sawicka-Wilgusiak S., Klasy wielokulturowe we Włoszech, „Nowa Szkoła” 2001, nr 5.
• Sawicka-Wilgusiak S., Edukacja wielokulturowa we Włoszech, „Nowa Szkoła” 2010, nr 6.
• Szwarc A., Realizacja podstawy programowej gimnazjum w warunkach wielokulturowości w kontekście podniesienia efektywności kształcenia, [w:] Poprawa jakości kształcenia i jej uwarunkowania, J. Grzesiak (red.), Wydawnictwo WPA UAM – PWSZ, Kalisz – Konin 2012.
• Szwarc A., Rola i miejsce treści kulturowych w procesie kształcenia na przykładzie podlaskich gimnazjów, „Ars inter Culturas” 2014, nr 3.
• Szymański M. J., Wolność i równość w edukacji, „Debata Edukacyjna” 2005, nr 1.
• Taylor M., Każdy inny – Wszyscy równi – rzecz o edukacji międzykulturowej, [w:] Edukacja w świecie współczesnym, R. Leppert (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 4, S. Dubisz (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Walter D. F, Soltis J. F., Program i cele kształcenia, przekł. K. Kruszewski, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2003.
• http://sjp.pwn.pl/sjp/;2517813
• http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/42415/015.pdf
• http://www.esc.eu.int
• http://www.migrant.info.pl/Edukacja.html
• http://www.migrant.info.pl/pl/edukacja/edukacja_przedszkolna_i_szkolna/
• Dz. U. 2005, nr 17, poz. 141.
• Dz. U. 2009, nr 56, poz. 458.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/3758

DOI

10.15290/parezja.2015.04.07