Sakrament małżeństwa w świadomości katolików polskich w kontekście przemian rodziny

• Authors: Mariański, Janusz

Title variants

PL

The sacrament of marriage in the consciousness of Polish Catholics in the context of the transformation of the family

Abstracts

EN

The paper presents the view of Polish Catholics on Sacrament of Marriage by focusing mostly on its social and cultural rather than theological aspects. We discuss believers understanding of sacramental marriage at the background of changes that took place in Polish society at the beginning of the 21th century and affected marriage and family. Our discussion is developed in three stages: the value of church wedding, the sacramental nature of marriage and the family, and admitting too Holy Communion people living in non-sacramental union. As expected, the understanding of the sacramental character of marriage situates at a low level. Sociological studies on this subject are few, and they indicate that only minority of the young people give the correct answer to the question of sacramental character of Catholic marriage. Still, most respondents choose the answer that the sacrament of marriage is indissoluble. Others point to certain aspects of the sacramental marriage, which are like a side effect of the sacramental character of marriage. Finally, from 10% to 15% of respondents admit state that they do not know what the Sacrament of Marriage is. There is a significant gap between the moral and religious teaching of the Catholic Church regarding people living in non-sacramental union, and attitudes of Catholics to this issue. Sociological studies show quite divergent views regarding the question whether a person not living in a sacramental union should be admitted to Holy Communion, and ranged from 44.0% to 81.7%. According to Centre for Public Opinion Research (CBOS) survey this indicator covered nearly four fifths of adult Poles on a national scale. From a sociological point of view, there are three possible solutions to the existing conflicts and tensions: First, change of the moral teaching of the Church, second, reorientation of moral attitudes of believers, and third, drifting away from the Church, and acceleration of secularization of society.

Keywords

EN

sacrament of marriage; the collective consciousness; youth; social and cultural transformation of the family; sakrament małżeństwa; świadomość zbiorowa; młodzież; społeczno-kulturowe przemiany rodziny

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Studia Teologii Dogmatycznej
• Year: 2016
• Volume: 2

Dates

published

2016

Contributors

author

Mariański, Janusz

References

• Baniak J., Między buntem i sprzeciwem a potrzebą akceptacji i zrozumienia. Kryzys tożsamości osobowej a świadomość religijna i moralna młodzieży gimnazjalnej. Studium socjologiczne, Kraków 2008.
• Berger P. L., Święty baldachim. Elementy socjologicznej teorii religii, Kraków 1997.
• Biernat T., Sobierajski P., Młodzież wobec małżeństwa i rodziny. Raport z badań, Toruń 2007.
• Boguszewski R., Kontrowersje wokół różnych zjawisk dotyczących życia małżeńskiego i rodzinnego, „Komunikat z badań CBOS” 2008 nr 54.
• Brożek P., Tradycja religijna w środowisku pluralistycznym. Studium socjologiczne, Lublin 2000.
• Drąg P., Należy troszczyć się o zwykłe małżeństwa, „Wiadomości KAI” 2015 nr 16 s. 6.
• Dyczewski L., Rodzina, społeczeństwo, państwo, Lublin 1994.
• Dyczewski L., Wyobrażenia młodzieży o małżeństwie i rodzinie. Pomiędzy tradycją i nowoczesnością, Lublin 2009.
• Guzik A., Marzęcki R., Stach Ł., Pokolenie ’89. Aksjologia i aktywność młodych Polaków, Kraków 2015.
• Hipsz N., Społeczne oceny alternatyw życia małżeńskiego, „Komunikat z badań CBOS” 2013 nr 32.
• Kamiński K., Małżeństwo i rodzina w świadomości nupturientów. Studium socjologiczne, Lublin 2015 (mps pracy doktorskiej).
• Kamiński K., Wpływ religijności narzeczonych na poglądy dotyczące regulacji poczęć i przerywania ciąży, „Rocznik Teologii Katolickiej” 13(2014) nr 2 s. 101-114.
• Kaufmann F.-X., Kirche angesichts der Ambivalenzen der Moderne, [w:] „Nicht ausserhalb der Welt”. Theologie und Soziologie, M. Striet (red.), Freiburg im Breisgau 2014, s. 93-119.
• Kawińska M., Rodzina i związki niesakramentalne we wspólnocie parafialnej – kierunki przemian, [w:] Socjologia życia parafialnego: wspólnota i instytucja. Archidiecezja Warszawska w badaniach Polskiego Pomiaru Postaw i Wartości. S. H. Zaręba, A. Wysocki(red.), Warszawa 2015.
• Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego, Kielce 2005.
• Kowalczuk K., Sfery sacrum i profanum w życiu społecznym, „Komunikat z badań CBOS” 2015 nr 31.
• Kozak J., Dzieci postmoderny? Studium socjologiczne nad religijnością studentów, Sandomierz 2014.
• Kozak J., Rodzina w kryzysie? Esej socjologiczny z racji 120-lecia istnienia Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii nad modelami małżeństwa i rodziny w świadomości nupturientów, Lublin 2015.
• Kozielecki J., Koniec wieku nieodpowiedzialności, Warszawa 1995.
• Kryczka P., Rozwód w opinii społecznej, „Studia Socjologiczne” 1999 nr 1.
• Kwak A., Refleksje nad współczesną rodziną – kontrowersje, pytania, wartości, [w:] Współczesna rodzina polska. Przemiany, zagrożenia i wyzwania, A. Jabłoński, M. Szyszka, D. Gizicka (red.), Lublin 2014 s. 17-31.
• Kwak A., Współczesny świat zmian – alternatywy dla małżeństwa. [w:] Kobiety i mężczyźni w „postrodzinnym” świecie, E. Paprzycka, J. Czernecka (red.), Łódź 2014, s. 5-19.
• Kwestionariusz wywiadu EVS 2008 (Research International Pentor), [w:] Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, A. Jasińska-Kania (red.), Warszawa 2012
• Marczewski M., Sakramentalność małżeństwa w ujęciu Jana Pawła II, [w:] Ku prawdzie we wspólnocie człowieka i Boga. Studia dedykowane Ks. Stanisławowi Kowalczykowi, E. Balawajder, P. Nitecki, A. Jabłoński (red.), Sandomierz 1997 s. 479-484.
• Mariański J., Oczekiwania maturzystów polskich wobec Kościoła katolickiego, [w:] Rodzina w prawie. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. dr. hab. Ryszardowi Sztychmilerowi z okazji 65. rocznicy urodzin i 30-lecia pracy naukowej, M. Różański, J. Krzywkowska (red.), Olsztyn 2013 s.
• Mariański J., Sekularyzacja i ewangelizacja. Wartości prorodzinne w świadomości młodzieży szkół średnich, Lublin 2003.
• ORRK: jak pomagać parom niesakramentalnym?, „Wiadomości KAI” 2015 nr 17, s. 10-11.
• Pławecki S., Rozwiedzeni żyjący w powtórnych związkach jako problem moralno-duszpasterski, [w:] Nadzieje i zagrożenia współczesnej rodziny. Międzynarodowe sympozjum moralno-pastoralne Kraków 1994, W. Kawecki (red.), Warszawa 1995.
• Polak M., Społeczno-kulturowe uwarunkowania duszpasterstwa narzeczonych, „Teologia Praktyczna” 2(2001).
• Raport o stanie wiary. Z Ks. Kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Vittorio Messori, Kraków – Warszawa-Struga 1986.
• Roguska B., Oczekiwane zmiany w nauczaniu Kościoła, „Komunikat z badań CBOS” 2015 nr 32.
• Rychlicki C., Sakramentalny charakter przymierza chrześcijańskiego. Studium teologicznodogamtyczne, Płock 1997.
• Stepulak M. Z., Postawy młodzieży wobec miłości, małżeństwa i rodziny. Badania empiryczne maturzystów z diecezji siedleckiej, „Teologia Praktyczna” 8(2007).
• Więckiewicz B., Małżeństwo i rodzina w świadomości młodzieży akademickiej. Stacjonarni studenci dziennikarstwa UKSW i UW (w druku).
• Wyniki badania „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 297). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego). CBOS. Warszawa 2015.
• Wyniki badania „Aktualne problemy i wydarzenia” (nr 297). Komunikat z badań CBOS (do użytku wewnętrznego). Warszawa 2015.
• Zdaniewicz W., Model katolickiej religijności, [w:] Postawy społeczno-religijne Polaków 1991-2012, L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz (red.), Warszawa 2013.
• Zdrowe małżeństwa trzeba umacniać. Rozmowa z księdzem arcybiskupem Stanisławem Gądeckim, metropolitą poznańskim, przewodniczącym KEP, „Nasz Dziennik” 2015 nr 101.
• Ze wszystkiego można wykuć pałkę. Rozmowa z Leszkiem Kołakowskim, [w:] B. Wildstein, Profile wieku, Warszawa 2000.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/4571

DOI

10.15290/std.2016.02.09