Edukacja muzealna – wychowanie do aktywnego uczestnictwa w kulturze

• Authors: Pater, Renata

Title variants

PL

Museum education – education for active participation in culture

Abstracts

PL

Autorka prezentuje na podstawie przeglądu literatury przedmiotu działania edukacyjne w muzeach skierowane do dzieci i młodzieży, jak również do różnych grup osób dorosłych i starszych. W kontekście pedagogiki kultury, edukacji kulturowej i kulturalnej, wychowania estetycznego, wychowania przez sztukę, edukacji historycznej ukazuje muzeum jako ważny obszar badań edukacyjnych, który w Polsce stosunkowo mało jest eksplorowany, w szczególności przez środowisko pedagogów. Zwracając uwagę na dynamiczny rozwój muzealnictwa w Polsce w ostatniej dekadzie, na wybranych przykładach działań prowadzonych przez muzea i z literatury przedmiot wskazuje na muzeum jako aktualną i ważną przestrzeń dla wychowania do aktywnego uczestnictwa w kulturze. Zwraca uwagę na potrzebę podejmowania badań nad edukacją muzealną przez środowisko pedagogów, nauczycieli w aktywnej współpracy z muzealnikami i animatorami kultury.

EN

The author presents, on the basis of literature review, educational activities in museums addressed to children and youth as well as to various groups of adults and older people. In the context of pedagogy of culture, culture and cultural education, aesthetic education, art education, historical education, the author presents museum as an important area of educational research, which is relatively little explored by pedagogical community in Poland. Noting the dynamic development of museums in Poland in the last decade, on the basis of exemplary activities in museums and literature, the author highlights museum as actual and important space for education for active participation in culture. She draws attention to the need to undertake research on museum education by pedagogues and teachers in active collaboration with museum experts and cultural animators.

Keywords

EN

edukacja muzealna; uczestnictwo w kulturze; muzeum; muzeologia; edukacja kulturalna; edukacja kulturowa; wychowanie estetyczne; pedagogika muzealnictwa; museum education; participation in culture; museum; museology; cultural education; culture education; aesthetic education; museology education

• Publisher: Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
• Year: 2017
• Volume: 1

Dates

published

2017

Contributors

author

Pater, Renata

References

• ABC edukacji w muzeum. Muzea sztuki współczesnej, rezydencjonalne, wielooddziałowe, interdyscyplinarne. (2015). Szkolenia Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, nr 8.
• Ausz, M., Miliszkiewicz G., Stachyra H., Szewczuk D. (2011). (red.). Muzea skansenowskie we współczesnej edukacji historycznej. Lublin: Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział, UMCS.
• Barańska, K. (2013). Muzeum w sieci znaczeń. Kraków: Attyka.
• Biedrzycka, A. (red.). (2015). Na równi. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w muzeum. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie.
• Byszewski, J. (2013). Muzeum w drodze 2012. Warszawa: Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej.
• Dyczewski, L. (1993). Trwałość kultury polskiej. W: L. Dyczewski (red.), Wartości w kulturze polskiej, (s. 11–50). Lublin: Fundacja Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie.
• Folga-Januszewska, D. (2015). Muzeum: Fenomeny i problemy. Kraków: Universitas.
• Hein, J. (1998). Learning in Museum. London: Routlegde.
• Hochreiter ,W. (1994). Vom Museumstempel zum Lernort. Zur Sozialgeschichte deutscher Museen 1800–1914. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgeselschaft, Hardcover.
• Hooper-Greenhill, E. (2007). Museum and Education: Purpose, Pedagogy, Performance. London–New York: Routlegde.
• Jagodzińska, K. (2016). Granice partycypacji w muzeum. Muzealnictwo, nr 57, s. 83–92.
• Jakubowski, W. (red.), (2016). Pedagogika kultury popularnej-teorie, metody i obszary badań. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls“.
• John, H. (2008). Hülle mit Fülle. Museumskultur für alle – 2.0. W: H. John, A. Dauschek, (red.), Museen neu denken. Perspektiven der Kulturvermittlung und Zielgruppenarbeit, (s. 15–64). Bielefeld: transcript Verlag
• John, H., Dauschek, A. (red.). (2008). Museen neu denken. Perspektiven der Kulturvermittlung und Zielgruppenarbeit. Bielefeld: transcript Verlag, Landschaftsverband Rheinland, Rheinisches Archiv – und Museumsamt.
• Kamińska, A. (2015). Rekonstrukcja muzeum w kulturze współczesnej. Studium. Socjopedagogiczne. Praca doktorska napisana pod kierunkiem A. Gromkowskiej-Melosik. Pozyskano z: repozytorium.amu.edu.pl.
• Karczewski, L. (2015). Sztuka czy zupa. Społeczna odpowiedzialność edukacji muzealnej. Muzealnictwo, nr 56, s. 162–171.
• Karczewski, L. (2012). Nowa muzeologia i agoniczna demokracja. W: M. Kosińska (red.), Edukacja kulturalna jako projekt publiczny? Poznań: Galeria Miejska Arsenał.
• Karwasz, G., Kruk, J. (2012). Idee i realizacje dydaktyki interaktywnej. Wystawy, muzea i centra nauki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Knapek, A. (2016). W muzeum wszystko wolno, czyli pięć zmysłów partycypacji. Muzealnictwo, nr 57, s. 200–209.
• Koschany, R., Skórzyńska, A. (red.), (2014). Edukacja kulturowa. Podręcznik. Poznań: Centrum Praktyk Edukacyjnych w Poznaniu.
• Kranz, T. (2009). Edukacja historyczna w miejscach pamięci. Lublin. Państwowe Muzeum na Majdanku.
• Laine M., Mróz-Zamojska, A. (2016). Odbiorcy w procesie projektowania cyfrowej usługi dla muzeów. Muzealnictwo, nr 57, s. 164–176.
• Leonard, Y. (red.), (2012). Kindermuseen, Strategien und Methoden eines aktuellen Museumstyps. Bielefeld: transcript Verlag.
• Majewski, P. (red.), (2013). Muzea i uczenie się przez całe życie – podręcznik europejski. Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
• Nadolska-Styczyńska A. (2016). Kilka uwag o polskiej edukacji muzealnej i sposobach jej badania. Journal of Urban Ethnology, nr 14, s. 95–111.
• Nowak, M. (2010). Osoba i wartość w pedagogice ogólnej. W: M. Nowak, P. Magier, I. Szewczak (red.), Antropologiczna pedagogika ogólna, Lublin: Gaudium.
• Pater, R. (2012). W poszukiwaniu standardów edukacji muzealnej. Muzealnictwo, nr 53, s. 134–143.
• Pater, R. (2013). Uczyć się przez całe życie w muzeum, z muzeum i poprzez muzeum. W: P. Majewski (red.), Muzea i uczenie się przez całe życie – podręcznik europejski, (s. 10–15). Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
• Pater, R. (2016a) Międzypokoleniowe spotkania ze sztuką w „labiryncie zmysłów”. W: K. Stefaniak (red.), Laboratorium zmysłów. Międzypokoleniowa przestrzeń, (s. 6–13). Kraków: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka.
• Pater, R. (2016b). Działalność naukowa, edukacyjna i wydawnicza muzeów w Polsce. W: Muzea w Polsce. Raport na podstawie danych z projektu Statystyka muzeów (2013–2015), (s. 13–28), Warszawa: NIMOZ.
• Pater, R. (2016c). Edukacja estetyczna w permanentnym rozwoju osobowości. Działania edukacyjne muzeów i centrów nauki. Transdyscyplinarne studia o kulturze (i) edukacji, nr 11, Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, s. 290–306.
• Pater, R. (2016d). Edukacja muzealna – muzea dla dzieci i młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Purchla, J. (2012). Filozofia dziedzictwa Andrzeja Tomaszewskiego. W: A. Tomaszewski, Ku nowej filozofii dziedzictwa. Wybrała i opracowała E. Święcka, (s. 7–8). Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
• Radecki, G. (2015). Obszar wydzielony czy nowe otwarcie? Edukacja muzealna jako muzeologia. W: ABC edukacji w muzeum. Szkolenia Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, nr 8, s. 6–23.
• Radłowska, K., Wróblewska, U. (red.), (2013). Edukacja muzealna. Konteksty teoretyczne i praktyczne. Białystok: Muzeum Podlaskie w Białymstoku.
• Reussner, E. M. (2010). Publikumsforschung für Museen. Internationale Erfolgsbeispiele, Bielefeld: transcript Verlag.
• Roszak, S., Strzelecka M. (red.), (2007). Muzea i archiwa w edukacji historycznej. Toruń: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich Oddział, Polskie Towarzystwo Historyczne, Toruńskie Spotkania Dydaktyczne.
• Simon, N. (2010). Participatory Museum. Santa Cruz: Museum 2.0.
• Skutnik, J. (2008). Muzeum sztuki współczesnej jako przestrzeń edukacji. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Statystyka muzeów, http://statystykamozeow.mimoz.pl/.
• Szeląg M., Skutnik J. (red.), (2012). Edukacja muzealna. Antologia tłumaczeń. Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu.
• Szeląg, M. (red.), (2012). Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, konteksty, perspektywy rozwoju. Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce. Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Muzeum Pałac w Wilanowie.
• Tomaszewski, A. (2012). Ku nowej filozofii dziedzictwa. Wybrała i opracowała E. Święcka. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
• Torowska, J. (2008). Edukacja na rzecz dziedzictwa kulturowego. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Weschenfelder, K., Zacharias, W. (1992). Handbuch Museumspädagogik: Orientierungen und Methoden für die Praxis. Düsseldorf: Pädagogischer Verlag Schwann-Handbuch.
• Witkowski, L. (2001). Dwoistość w pedagogice Bogdana Suchodolskiego. Kraków: WIT-GRAF.
• Witkowski, L. (2014). Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce. Kraków: Impuls.
• Wojnar, I. (2005). Humanistyczne i antropologiczne rozumienie kultury – kontrowersje i wzbogacenia. Pedagogika Kultury, t. 1, s. 35–45.
• Wojnar, I. (2000). Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak.
• Wysok, W., Stępnik A.(2013). Edukacja muzealna w Polsce. Aspekty, konspekty, ujęcia. Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku.
• Zacharias, W. (1990). Zeitphänomen Musealisierung. Das Verschwinden der Gegenwart und die Konstruktion der Errinerung. Essen: Klartext.
• Zacharias, W. (2001). Kulturpädagogik – Kulturelle Jugendbildung. Eine Einfürung. Opladen: Leske+Budrich.
• Zalewska-Pawlak, M., Soszyński, P. (2015). Sztuka i wychowanie w kulturze konwergencji. Wyzwoleni i zagubieni w sieci. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Ziębińska-Witek, A. (2011). Historia w muzeach. Studium ekspozycji holokaustu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej.
• Ziębińska-Witek, A., Żuk, G. (red.), (2015). Muzea w kulturze współczesnej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie Skłodowskiej.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/5801

DOI

10.15290/parezja.2017.07.05