The French and Polish Versions of the Catechism of the Catholic Church: An Examination of Certain Passages of the Catechism’s teaching on the “Mysterium Ecclesiae” from a Philological and Translational Perspective

• Authors: Jakoniuk, Leszek Marius

Title variants

EN

Francuska i polska wersja Katechizmu Kościoła Katolickiego. Filologiczna i translatorska próba spojrzenia na niektóre wybrane zagadnienia z katechizmowego wykładu wiary o „Mysterium Ecclesiae”.

Abstracts

EN

The issue regarding whether or not a translation of a text corresponds to the original has existed since time immemorial. The book of Sirach speaks of this issue when it says: “Please, read kindly and carefully, and be forgiving for those places where it would seem to anyone that, despite our consisten work on the translation, we could not choose the right words” (Prologue 15-20). In the past quarter of a century, the Church has responded with great interest to the Catechism of the Catholic Church (CCC), which is revealed by the fact that it has been translated into various languages. Are there any differences between the first Polish edition of the CCC and its French “original”? This article attempts to answer this question by examining a few differences between the Polish and French version of the CCC’s sections on the Church, specifically numbers 770, 771, and 774. These differences may explain why people receive and respond differently to the teachings of the Catholic Church. In order to provide more sound insight, this article also refers to the Latin text of the CCC, since this is considered the standard within the Church. In addition, English, Italian and Russian versions of the CCC were also consulted in the process of conducting a comparative analysis.

PL

Problemem zgodności przekładu z oryginałem jest zagadnieniem sięgającym niepamiętnych czasów i wciąż aktualnym. Świadczyć o tym może już mowa mędrca Pańskiego z Księgi Syracha: „Proszę więc z życzliwością i uwagą zabierać się do czytania, a wybaczyć w tych miejscach, gdzie by się komu wydawać mogło, że mimo naszej usilnej pracy nad tłumaczeniem, nie mogliśmy dobrać odpowiedniego wyrażenia” (Syr. Prolog, 15-20). Jako że Katechizm w ciągu minionego ćwierćwiecza spotkał się w Kościele z dużym zainteresowaniem dokonywano jego przekładu na różne języki. Czy istnieją różnice między pierwszym polskim wydaniem KKK a jego francuskim „oryginałem”? Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na postawione pytanie i ogranicza się wyłącznie do niektórych odnalezionych różnic w wersji polskiej i francuskiej KKK, jakie pojawiają się w „katechizmowej eklezjologii”, a które mogą mieć wpływ na odbiór treści, płynących z nauki o Kościele. Artykuł w poczynionej refleksji bazuje generalnie na trzech punktach z KKK (770, 771, 774). Dla całościowego wglądu w bogaty materiał źródłowy wszystko zostało zweryfikowane z tekstem łacińskim tzw. wydania typicznego KKK. Wielką pomocą dla analizy porównawczej tłumaczeń było także odwołanie się do tekstu angielskiego, włoskiego a także rosyjskiej wersji „Katechizmu”.

Keywords

EN

Church; ecclesiology; translation; Catechism of the Catholic Church; language of theology; semantics; the art of translation; Kościół; eklezjologia; tłumaczenie; Katechizm Kościoła Katolickiego; język teologii; semantyka; sztuka przekładu

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: Rocznik Teologii Katolickiej
• Year: 2017
• Volume: 16
• Issue: 3

Dates

published

2017

Contributors

author

Jakoniuk, Leszek Marius

References

• Bratcher D. B., Obcy, Encyklopedia Biblijna, ed. P. J. Achtemeier, Warszawa 1999.
• Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1974.
• Brudz J., Idee przewodnie soborowej konstytucji o Kościele, Kraków 1971.
• Catechism of the Catholic Church, London 1994.
• Catéchisme de l’Eglise Catholique, Mame Librairie Editrice Vaticane, Paryż 1992.
• Catechismo Della Chiesa Cattolica, Roma 1993.
• Catechismus Catholicae Ecclesiae, Roma 1997.
• Dictionnaire des noms communs, des noms propres, précis de grammaire, Paryż Larousse 1993.
• Dictionnaire du français, Hachette 1987.
• Dol J. N., Qui est l’Église? Hans Urs von Balthasar et la personalité de l’Église, NRT 117 (1995), 376-395.
• Encyklopedia „Larousse Universel”, vol. 2, Paryż 1956.
• Fernandez A. O., Le catéchisme de l’Eglise dans l’histoire, L’Osservatore Romano, Wersja francuska (1993), 29, 10-11.
• Hola K., Przekład słowa mysterion w łacińskich tłumaczeniach Biblii, RBL 1982, 3, 345-355.
• Jan Paweł II, Kościół dziękuje Bogu za dar Katechizmu, L’Osservatore Romano 14 (1993) 2, 10 – 11.
• Jarco J., Katechizm Kościoła Katolickiego. Komentarz, KAI, br.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
• Koch G., Sakramentologia. Zbawienie przez sakramenty. Traktat X, in: Podręcznik teologii dogmatycznej, ed. W. Beinert, Kraków 1999.
• Królikowski J., Powstanie i znaczenie Katechizmu Kościoła Katolickiego w wypowiedziach papież Jana Pawła II i kardynała Josepha Ratzingera, Poznań 1997.
• Mały słownik teologiczny, K. Rahner, H. Vorgrimer, Warszawa 1987.
• Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, ed. A. Podsiad i Z. Więckowski, Warszawa 1983.
• Miłosz C., Ogród nauk, Lublin 1986.
• Misiurek J., Misterium Kościoła, Kościół na upadek i powstanie wielu, ed. J. Misiurek A. J. Nowak W. Słomka, Homo mediator 17, Lublin 1996.
• Nagy S., Kościół Ojca, Syna i Ducha Świętego, Katechizm Kościoła Katolickiego, ed. M. Rusecki i E. Pudełko, Lublin 1995.
• Napieralski M., O nowym Katechizmie. Wprowadzenie w lekturę Katechizmu Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
• Neuner P., Eklezjologia - nauka o Kościele. Traktat VII, Podręcznik teologii dogmatycznej, ed. W. Beinert, Kraków 1999, 207-506.
• Obrzędy Mszy św. w ośmiu językach, Warszawa 1993.
• Ozorowski E., Eucharystia w nauce i praktyce Kościoła katolickiego, Poznań 1990.
• Ozorowski E., Kościół. Zarys ekleziologii katolickiej, Wrocław 1984.
• Podręczny słownik polsko-francuski, K.Kupisz, B. Kielski, Warszawa 1993.
• Podręczny słownik włosko-polski, ed. W. Meisels, vol. 2, Warszawa 1986.
• Ratzinger J., C. Schonborn, Wprowadzenie do Katechizmu Kościoła Katolickiego, Warszawa 1994.
• Salij J., Tajemnica, Katolicyzm A-Z, Poznań 1997, 367-368.
• Słownik języka polskiego, ed. M. Szymczak, vol. 2, Warszawa 1992.
• Słownik języka polskiego, ed. M. Szymczak, vol. 3, Warszawa 1992.
• Słownik kościelny łacińsko-polski, ed. A. Jougan, Miejsce Piastowe 1948.
• Słownik łacińsko-polski, ed. K. Kumaniecki, Warszawa 1990.
• Słownik łacińsko-polski, ed. M. Pleza, vol. 4, Warszawa 1974.
• Słownik łacińsko-polski, ed. M. Pleza, vol. 5, Warszawa 1979.
• Słownik teologii biblijnej, ed. X. L. Dufour, Poznań-Warszawa 1982.
• Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1978.
• Sobór Watykański II:, Dokumenty, Dekrety, Deklaracje. Tekst łacińskopolski, Paryż 1967.
• Wielki słownik francusko-polski, vol. 1, Warszawa 1980.
• Wielki słownik francusko-polski, vol. 2, Warszawa 1982.
• Катехизис Католической Церкви, Moskwa 1996.

Identifiers

URI

http://hdl.handle.net/11320/6220

DOI

10.15290/rtk.2017.16.3.21