Strzał ratunkowy jako okoliczność wyłączająca bezprawność czynu

• Authors: Kosmaty Piotr

Title variants

EN

Precision shot as a circumstance excluding criminal responsibility

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wzrastająca liczba ataków terrorystycznych powoduje, że niezbędnie należy wprowadzić nowe instytucje prawne, które pozwolą na skuteczne zapewnienie bezpieczeństwa państwa. Celem artykułu jest przybliżenie przesłanek legalności użycia broni palnej przez funkcjonariuszy policji i innych służb, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. strzału snajperskiego – instrumentu wprowadzonego na mocy Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych. Ponieważ kolizja wskazanych uprawnień z wieloma przepisami dotyczącymi praw i wolności jednostki jest nieunikniona, autor dokonał analizy mechanizmów prawnych prowadzących do depenalizacji takich zachowań – kontratypu działania w ramach uprawnień i obowiązków oraz obrony koniecznej. W artykule został przywołany także standard ochrony praw człowieka w zakresie użycia broni palnej z perspektywy art. 2 EKPC, który został wypracowany w orzecznictwie strasburskim chroniącym prawo do życia. Autor wskazał również na sytuacje, w jakich w praktyce może dojść do specjalnego użycia broni palnej.

EN

The increasing number of terrorist acts has necessitated the introduction of novel legal solutions allowing for efficient protection of the state. The following article focuses on the legality of the use of firearms by the police and other services, with particular reference to the so-called precision shot: a tool introduced under the Act of 10 June 2016 on anti-terrorist activities. Due to the inevitable interference of the indicated rights with numerous regulations concerning personal rights and freedom, the author conducted an analysis of the legal mechanisms leading to the depenalization of such measures – justification of acts within the framework of rights, duties and necessary self-defense. The article also refers to protection of human rights in terms of firearms use with regard to Article 2 of the European Convention of Human Rights. It is defined by the Strasbourg court and it protects the right to live. The author also points out to the situations where the special use of a weapon can be necessary.

Keywords

PL

terroryzm; użycie broni palnej; ustawa o działaniach antyterrorystycznych; kontratyp; art. 2 EKPC

EN

terrorism; the use of firearms; act on anti-terrorist activities; legal mechanisms leading to the depenalization; Article 2 of the European Convention of Human Rights

• Publisher: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Journal: Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
• Year: 2020
• Volume: 12
• Issue: 23
• Pages: 254-270

Dates

published

2020-12-03

Contributors

author

Kosmaty Piotr

• doktor nauk prawnych, prokurator, członek Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego i Polskiego Stowarzyszenia Prawa Europejskiego

References

• Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1980, PWN.
• Dąbrowska-Kardas M., Kardas P., Glosa do postanowienia SN z 27.10.1994 r., III KRN 144/94, „Palestra” 1996, nr 7–8.
• Gabriel-Węglowski M., Działania antyterrorystyczne. Komentarz, Warszawa 2018, Wolters Kluwer Polska, LEX.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2004, C.H. Beck.
• Gubiński A., Zasady prawa karnego, Warszawa 1996, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Interdyscyplinarność badań w naukach prawnych, I. Sepioło (red.), Warszawa 2012, C.H. Beck.
• Kodeks karny, Część ogólna, t. 1, M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Warszawa 2011, C.H. Beck.
• Kodeks karny. Komentarz, O. Górniok (red.), Warszawa 2006, LexisNexis.
• Opinia do projektu ustawy o działaniach antyterrorystycznych, Rzecznik Praw Obywatelskich, pismo z 19 maja 2016 r., nr II.520.2.2016.
• System prawa karnego procesowego, t. 4, P. Hofmański (red), Warszawa 2013, Wolters Kluwer.
• Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010, Znak.
• Zoll A., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1982, Wydawnictwo Prawnicze.
• Zoll A., O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1990, [bnr].
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU z 1997 r. nr 78 poz. 483, ze zm.).
• Europejska konwencja o zwalczaniu terroryzmu, sporządzona w Strasburgu dnia 27 stycznia 1977 r. (DzU z 1996 r. nr 117 poz. 557).
• Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (DzU z 1993 r. nr 61 poz. 284).
• Decyzja Ramowa Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu (2002/475/WSiSW) (Dz. Urz. UE L164 z 22 czerwca 2002 r., s. 3),
• Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (t.j.: DzU z 2019 r. poz. 796).
• Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (t.j.: DzU z 2019 r. poz. 2418).
• Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (t.j.: DzU z 2019 r. poz. 1580).
• Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 27).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j.: DzU z 2019 r. poz. 1950, ze zm.).
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j.: DzU z 2020 r. poz. 360, ze zm.).
• Postanowienie Sądu Najwyższego z 11 X 2016 r., sygn. V KK 117/16, LEX nr 2135555.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 12 II 2015 r., sygn. IV KK 335/14, LEX nr 1661941.
• Decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 1 IV 2014 r. w sprawie Błońska przeciwko Polsce, skarga nr 26330/12, Lex 1451455.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 17 I 2013 r., sygn. V KK 99/12, LEX nr 1316082.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 19 IV 2012 r. w sprawie Sašo Gorgiev przeciwko Macedonii, skarga 49382/06.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 24 III 2011 r. w sprawie Giuliani i Gaggio przeciwko Włochom, skarga nr 23458/02.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 23 II 2010 r. w sprawie Wasilewska i Kałucka przeciwko Polsce, skarga nr 28975/04, LEX nr 560833.
• Postanowienie Sądu Najwyższego z 22 IV 2009 r., sygn. IV KK 14/09, LEX nr 503622.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 IX 2008 r., sygn. K 44/07, LEX nr 441911.
• Postanowienie Sądu Najwyższego z 22 IX 2008 r., sygn. IV KK 241/08, LEX nr 464981.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 15 V 2008 r., sygn. II Aka 13/08, LEX nr 447031.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 25 IV 2006 r. w sprawie Erdoğan i inni przeciwko Turcji, skarga nr 19807/92.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 17 III 2005 r. w sprawie Bubbins przeciwko Wielkiej Brytanii, skarga nr 50196/99.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 26 VI 2004 r. w sprawie Nachova i inni przeciwko Bułgarii, skargi nr 43577/98 i 43579/98.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 24 X 2002 r. w sprawie Mastromatteo przeciwko Włochom, skarga nr 37703/97.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 22 III 2001 r. w sprawie Streletz, Kessler i Krenz przeciwko Niemcom, sygn. 34044/96, 35532/97, 44801/98.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 22 III 2001 r. w sprawie K.-H. W. przeciwko Niemcom, skarga nr 37201/97.
• Postanowienie Sądu Najwyższego z 27 X 1994 r., sygn. III KRN 144/94, LEX nr 20709.
• Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 10 VII 1984 r. w sprawie McCann i inni przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, skarga nr 10042/82.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 27 VII 1973 r., sygn. IV KR 153/73, OSNKW 1974, nr 1, poz. 5.

Identifiers

ISSN

2080-1335