Specyfika tworzywa audialnego oraz zabiegów lingwistycznych w słuchowisku radiowym Ex Barbie Macieja Kowalewskiego

• Authors: Matusiak Eliza , Wypiorczyk Agnieszka

Title variants

EN

The specificity of audio material and linguistic treatments in the radio drama Ex Barbie by Maciej Kowalewski

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Narracja stanowi immanentną składową budowania dramaturgii fikcjonalnego dzieła audialnego. Specyfika narracyjna słuchowiska Ex Barbie według scenariusza i reżyserii Macieja Kowalewskiego determinuje konstrukcję opowieści na płaszczyźnie fonicznej, która winna zachować spójność z warstwą verbum. Kreacja głównego bohatera oraz narracja, którą determinuje, kształtują opowieść na poziomach diegetycznym i audialnym. Sztuka słuchowiskowa, choć szeroko analizowana na gruncie radioznawczym, nie doczekała się dostatecznego opracowania pod kątem lingwistycznym. Celem autorek jest wskazanie wyróżników narracyjnych i konstrukcyjnych realizacji audialnej słuchowiska Ex Barbie oraz analiza sposobów, dzięki którym osiągnięto spójność dzieła w ujęciu radioznawczym oraz językoznawczym. Ponadto, w wybranym słuchowisku analizowane są gesty foniczne postaci, znamienne dla ich fonicznej reprezentacji.

EN

Narration is an immanent component of audio drama’s dramaturgy. The narrative specificity in audio play Ex Barbie by Maciej Kowalewski has a determined construstructure of the story in the phonic layer, which has to be coherent with the verbum layer. The main character’s creation and the narrative determines the shape of the story on the audio and diegetic levels. A fictional radio art is analyzed with radio studies methods, but rarely from the linguistic perspective. The author aims at indicating determinants of audio implementation in Ex Barbie and analyzing ways of accomplishing coherence in audio drama in interdisciplinary perspective of linguistic and radio studies. In addition, in the selected radio play authors have analyzed the characters’ phonic gestures.

Keywords

PL

słuchowisko; narracja; dramaturgia audialna; kohezja; koherencja

EN

audio drama; narration; audio dramaturgy; cohesion; coherence

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2020
• Issue: XXII/1
• Pages: 179–196

Contributors

author

Matusiak Eliza

• Uniwersytet Łódzki

author

Wypiorczyk Agnieszka

• Uniwersytet Łódzki

References

• Adamzik K. (2016): Textlinguistik. Grundlagen, Kontroversen, Perspektiven. Berlin–Boston.
• Bachura J. (2011): Język adaptacji radiowej w słuchowisku „Od siódmej rano”. [W]: Dwa teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Red. E. Pleszkun- -Olejniczakowa, J. Bachura, A. Pawlik. Toruń, s. 365−380.
• Bachura J. (2012): Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowiska radiowe. Toruń.
• Bachura J., Pawlik A. (2011): Wtórna wizualność sztuki radiowej na przykładzie wybranych słuchowisk dramatycznych. [W]: Dwa teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Red. E. Pleszkun-Olejniczakowa, J. Bachura, A. Pawlik. Toruń, s. 444−457.
• Bachura-Wojtasik J. (2016): Literatura audialna między fikcją a niefikcją. „Upowieściowienie” dokumentu a narracje fikcyjne. [W]: Między sztuką a codziennością. W stronę nowej syntezy (1). Red. M. Hopfinger, Z. Ziątek, T. Żukowski. Warszawa, s. 184−212.
• Bachura-Wojtasik J., Klimczak K. (2015): Słuchaj, nagrywaj, praktykuj – o estetyce dźwięku i dźwiękowych środkach wyrazu oraz o angażowaniu w pracę z dźwiękiem, <https://bit. ly/2lzq8WM>, dostęp: 20.08.2019.
• Bardijewska S. (2001): Nagie słowo. Rzecz o słuchowisku. Warszawa.
• Bloch J. (2013): Intonacja współczesnych polskich serwisów informacyjnych – zmiany, tendencje rozwojowe. [W:] Kultura zachowań językowych Polaków. Materiały z VIII Forum Kultury Słowa. Red. M. Krauz, K. Ożóg. Rzeszów, s. 208–213.
• Boniecka B. (1999): Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka. Lublin.
• Boniecka B., Panasiuk J. (2001): O języku audycji radiowych. Lublin.
• Booth Wayne C. (2004): Rodzaje narracji. Przeł. I. Sieradzki. [W:] Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk, s. 229−244.
• Dobrzyńska T. (1991): Tekst. Próba syntezy. „Pamiętnik Literacki” 82/2, s. 142−183.
• Dybalska R., Kępa-Figura D., Nowak P. (2004): Przemoc w języku mediów? Analiza semantyczna i pragmatyczna audycji radiowych. Lublin.
• Grice H. P. (1975): Logic and Conversation. [W:] Syntax and Semantics. Red. P. Cole, J. L. Morgan. New York, s. 41–58.
• Hopfinger M. (2017): Z zagadnień genologii radiowej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 1/39, s. 15−21.
• Konieczny W. (1979): Próba rekonstrukcji procesów znaczeniotwórczych w dziele radiowym. „Przekazy i Opinie” 4, s. 58−63.
• Jurkowski M. (1984): Problematyka badań nad językiem radia. „Poradnik Językowy” 2, s. 94−99.
• Lisowska-Magdziarz M. (2013): Metodologia badań nad mediami – nurty, kierunki, koncepcje, nowe wyzwania. „Studia Medioznawcze” 2, s. 27–42.
• Pawlik A. (2014): Teatr radiowy i jego gatunki. Toruń.
• Pleszkun-Olejniczakowa E. (2012): Muzy rzadko się do radia przyznają. Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych. Łódź.
• Płażewski J. (1961): Język filmu. Warszawa.
• Stanzel F. (1970): Sytuacja narracyjna i epicki czas przeszły. „Pamiętnik Literacki” 61/4, s. 219−232.
• Todorov T. (2004): Ludzie opowieści. Przekł. R. Zimand. [W]: Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk, s. 269–281.
• Van Dijk T. A. (2004): Działanie, opis działania a narracja. Przeł. M. B. Fedewicz. [W:] Narratologia. Red. M. Głowiński. Gdańsk, s. 145−166.
• Vater H. (2008): Wstęp do lingwistyki tekstu. Struktura i rozumienie tekstów. Przeł. E. Błachut i in. Wrocław.
• Wilkoń A. (2002): Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu. Kraków.
• Żydek-Bednarczuk U. (2005): Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu. Kraków.