STEFAN BŁACHOWSKI WŚRÓD ZAWIERUCHY WIELKIEJ WOJNY

• Authors: Stachowski Ryszard

Title variants

EN

Stefan Błachowski amid the turmoil of the Great War

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Treścią artykułu jest życie i początek działalności naukowej Stefana Błachowskiego (1889–1962), ważnej postaci w historii polskiej psychologii w mrocznych latach Wielkiej Wojny, a także opis przeszkód, jakie musiał pokonać na drodze do doktoratu u Georga Müllera w Getyndze. Akademicką pracę naukową Błachowskiego dwukrotnie przerywał obowiązek służby wojskowej. Omówiona szczegółowo w artykule główna rozprawa naukowa Błachowskiego na temat nastawień i spostrzeżeń, choć napisana w niesprzyjających warunkach wojennych, nie straciła na aktualności.

EN

This paper traces the life and the beginnings of the scientific career of Stefan Błachowski (1889–1962), a key figure in the history of Polish psychology, during the darkest days of the Great War. It outlines how and why the road to pursue his doctorate under the supervision of Georg Müller at Göttingen University was beset by many hurdles. The article also demonstrates how Błachowski’s academic path was twice interrupted by military service and why his main work Nastawienia i spostrzeżenia (Sets and Perceptions), despite the fact that it came into being in all the vicissitudes of war, made a contribution of lasting value.

Keywords

PL

historia polskiej psychologii; Stefan Błachowski; Wielka Wojna; ideał bliskiej przyszłości psychologii

EN

Stefan Błachowski; the Great War; the history of Polish psychology; the ideal of the distant future of psychology

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Psychologica
• Year: 2016
• Issue: 16/1
• Pages: 71-96

Contributors

author

Stachowski Ryszard

References

• Białynia Chołodecki, J. (1930). Lwów w czasie okupacji rosyjskiej (3 września 1914–22 czerwca 1915). Z własnych przeżyć i wspomnień. Lwów: Drukarnia L. Wiśniewskiego.
• Błachowski, S. (1912). Czem jest i czem będzie psychologia? Filareta, II(9), 263–268.
• Błachowski, S. (1913). Studien über den Binnenkontrast. Zeitschrift für Psychologie und Physiologie der Sinnesorgane (rozdział II. Zeitschrift für Sinnesphysiologie), 47(4/5), 291–330.
• Błachowski, S. (1917). Nastawienia i spostrzeżenia. (Stydyum psychologiczne) (tom IX). Lwów: Nakładem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Z drukarni Jakubowskiego i Sp.
• Błachowski, S. (1938). Kazimierz Twardowski. Kwartalnik Psychologiczny, 10, 1–8.
• Błachowski, S. (1947). Po ośmiu latach. Kwartalnik Psychologiczny, 13, vi–xvi.
• Gajak-Toczek, M. (2010). Męskie gimnazja państwowe we Lwowie w latach 1772–1914. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Litteraria Polonica, 13, 349–358.
• Gajak-Toczek, M. (2011). Dzieje V Gimnazjum Państwowego we Lwowie – wydarzenia, fakty, sylwetki uczniów i nauczycieli. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Litteraria Polonica, 14(2), 212–224.
• Głombik, C. (1999). Stefan Błachowski i lata jego studiów getyngeńskich. W: C. Głombik, Husserl i Polacy. Pierwsze spotkania, wczesne reakcje (s. 71–106). Katowice: Wydawnictwo Gnome.
• Hornowski, B. (1963). Życie i działalność Prof. dra Stefana Błachowskiego. Przegląd Psychologiczny, t. 6, 7–29.
• Jadczak, R. (1990). Wojenny rektorat Kazimierza Twardowskiego. Studia Historyczne, 33(3–4), 423–442.
• Jadczak, R. (red.). (1997). Kazimierz Twardowski. Dzienniki. Część I (1915–1927). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kienzler, I. (2014). Zwycięskie bitwy Polaków. 1919 Lwów. Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
• Kreutz, M. (1919). (Recenzja) Błachowski Stefan. Nastawienia i spostrzeżenia (Studyum psychologiczne). Lwów. Nakładem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Ruch Filozoficzny, V(1), 7–8.
• Lewandowski, I. (2004). Jan Sajdak. W: T. Schramm (red.). Poczet rektorów Almae Matris Posnaniensis (s. 81–92). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Lück, H.E. (2008). Historia psychologii. Orientacje, szkoły, kierunki rozwoju. Warszawa: Vizja Press&IT.
• Matysiak, J. (2004). Stefan Błachowski. W: T. Schramm (red.), Poczet rektorów Almae Matris Posnaniensis (s. 156–166). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Od Redakcji (1952). Przegląd Psychologiczny, 1, III–VI.
• Reutt, J. (1962). Stefan Błachowski (1889–1962). Ruch Filozoficzny, XXI(3), 245–249.
• Rzepa, T. (1991). Psychologia Władysława Witwickiego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Rzepa, T. (1992). Twardowski Kazimierz Jerzy Adolf ze Skrzypny Ogończyk. W: E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik Psychologów Polskich (s. 198–202). Poznań: Zakład Historii Myśli Psychologicznej UAM.
• Rzepa, T. (1993). O postawie nieinterwencji. Ruch Filozoficzny, L(3), 316–323.
• Rzepa, T., Dobroczyński, B. (2009). Historia polskiej myśli psychologicznej. Gałązki z drzewa psyche. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sprawozdanie dyrekcyi C. K. Gimnazyum V. we Lwowie za rok szkolny 1900 (1900). Lwów: Nakładem Funduszu Naukowego.
• Sprawozdanie dyrekcyi C. K. Gimnazyum V. we Lwowie za rok szkolny 1902 (1902). Lwów: Nakładem Funduszu Naukowego.
• Sprawozdanie dyrekcyi C. K. Gimnazyum V. we Lwowie za rok szkolny 1905 (1905). Lwów: Nakładem Funduszu Naukowego.
• Sprawozdanie dyrekcyi C. K. Gimnazyum V. we Lwowie za rok szkolny 1907 (1907). Lwów: Nakładem Funduszu Naukowego.
• Stachowski, R. (2009). Wstęp. Stefan Błachowski. Założyciel poznańskiej psychologii. W: R. Stachowski (red.), Stefan Błachowski. Założyciel poznańskiej psychologii (seria: Klasycy nauki poznańskiej, tom 31; s. 9–42). Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
• Stachowski, R. (2011). Spór o introspekcję. Tadeusz Tomaszewski kontra Mieczysław Kreutz. W: T. Rzepa, C.W. Domański (red.), Na drogach i bezdrożach historii psychologii, t. 1, (s. 229–248). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Szymański, K. (2015). Koniec okupacji 1915. Kurier Galicyjski, 12(232), 22–23.
• Tomaszewski, T. (1952). Kryzys metodologiczny w psychologii. Przegląd Psychologiczny, 1, 1–35.
• Tomaszewski, T. (1963). Wstęp do psychologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Trzeciakowski, L. (1994). Dzieje Wydziału Filozoficznego. W: Kronika Miasta Poznania, 3–4 (s. 475–490). Poznań: Wydawnictwo Miejskie.
• Twardowski, K. (1965/1894). O treści i przedmiocie przedstawień. W: K. Twardowski, Wybrane pisma filozoficzne (s. 3–91). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Zaworski, T. (1994). Stefan Błachowski – profesor nie oficjalnie. Szkice do wizerunku. Biuletyn Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 3, 3–8.
• Zeidler, W. (2008). Najważniejsze spory o przedmiot i metodę. W: R. Stachowski, W. Zeidler (red.), Opisowa metodologia badań psychologicznych. Studia i przykłady (s. 117–161). Warszawa: Vizja Press&IT.
• Zimny, Z.M. (1996). System a zbiór. Studium psychologiczno-filozoficzne u podstaw współczesnej matematyki. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.21697/sp.2016.16.1.05