Modyfikacje formalne jednostek z ogólnego zbioru polszczyzny w tekstach prawnych

• Authors: Gębka-Wolak Małgorzata , Moroz Andrzej

Title variants

EN

Formal modifications of general Polish lexicon in legal texts

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem opisu w artykule jest zjawisko dostosowywania leksyki należącej do polszczyzny ogólnej do użycia we współczesnych polskich tekstach prawnych. Celem analizy jest uzupełnienie wiedzy na temat mechanizmów formalnych leżących u podstaw modyfikacji jednostek bazowych. Wyróżniamy i opisujemy dwa podstawowe typy przekształceń: 1) zmiany w zbiorze kolokacji, 2) przekształcenia formalne niebędące lub będące wynikiem zmiany znaczenia. W stosunku do istniejących opisów wartością opracowania jest przede wszystkim opisanie modyfikacji niezwiązanych ze zmianami semantycznymi, które polegają na: 1) wymianie segmentu wyrażenia bazowego na inny segment leksykalny, 2) uszczupleniu kształtu jednostki o jakiś segment leksykalny, 3) wzbogaceniu jednostki o – nienotowany w słownikach ogólnych – segment leksykalny. W artykule pokazano, że modyfikacje formalno-semantyczne leksyki z zasobu polszczyzny ogólnej są istotnym źródłem wzbogacania leksykonu prawnego, ale jednocześnie mogą być czynnikiem utrudniającym niespecjalistom dekodowanie tekstów prawnych.

EN

The paper describes the process of adapting general Polish lexicon for the purpose of creating legal texts in contemporary Polish. The aim of the article was to complete the existing descriptions of formal mechanisms observed while modifying the original vocabulary. We distinguished and described two basic transformation types: 1) changes in the possible collocations, 2) formal transformations not resulting from a semantic change or being the result of a meaning shift. Compared to the existing analyses, the paper has the advantage of having described transformations not related to meaning changes, which involve 1) replacing an element of the original expression with a different lexical unit, 2) eliminating parts of the original expression, and 3) completing the original unit with a new lexical element, not existing in dictionaries of general Polish. The paper shows that formal and semantic modifications of general Polish lexicon are an important factor allowing for the enrichment of legal vocabulary. They may also be an obstacle, making it difficult for non-specialists to decode legal texts.

Keywords

PL

językoznawstwo; leksykologia; język prawny; źródła leksyki prawnej

EN

linguistics; lexicology; legal language; source of legal lexis

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2018
• Issue: XX/3
• Pages: 69-90

Contributors

author

Gębka-Wolak Małgorzata

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika

author

Moroz Andrzej

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika