O emotikonach raz jeszcze – na przykładzie emotikonu „XD” w języku polskim

• Authors: Kapuścińska Anna

Title variants

EN

On emoticons once again – based on the example of the emoticon ‘XD’ in the Polish language

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest poświęcony niejednokrotnie już podejmowanemu zagadnieniu emotikonów z punktu widzenia ich przynależności do znaków kodu językowego. Powszechnie uważa się, że nie można postrzegać emotikonów jako znaków językowych, ponieważ są one oparte na kodzie ikonicznym. Kod ten jest wspólny dla wszystkich emotikonów w zachodnim kręgu kulturowym, które przedstawiają ludzką twarz obróconą o 90 stopni w lewo, wyrażającą określone stany emocjonalne. Jest to również podstawowy kod, któremu podlega emotikon „XD”, wyrażający rozbawienie. Jednocześnie zasługuje on na szczególną uwagę jako bezprecedensowy przykład werbalizacji emotikonów. Znamienny jest fakt, iż właśnie jednostka „XD” (wymawiana jako „iksde”) została wybrana Młodzieżowym Słowem Roku 2017 w plebiscycie organizowanym przez znane polskie wydawnictwo PWN, co sugeruje uznanie tego pierwotnie ikonicznego znaku przez użytkowników języka za słowo. W ogólniejszym rozumieniu rozszerzony zakres znaczeniowy jednostki „XD” można traktować jako (wprawdzie tylko jednostkowy) przykład dynamiki pozornie stabilnego systemu emotikonów oraz jego zdolności do wchodzenia w interakcje z kodem językowym.

EN

This article is devoted to the frequently discussed question of emoticons with reference to their belonging to the language code. It is often argued that emoticons cannot be perceived as language signs, as they are rather based on the iconic code. Such coding is common for all the emoticons in the western cultural circle depicting a human face rotated by 90 degrees to the left which express emotional states. It is also the primary code of the emoticon ‘XD’, which expresses amusement. However, this emoticon also deserves attention as a unique example of the verbalisation of emoticons. It is significant this unit pronounced in Polish was chosen the Youth Word of the Year 2017 in a competition of a well-known Polish Publishing House PWN, which at the same time grants this primarily iconic sign the status of a word. In general, the extended meaning of ‘XD’ in the Polish language may be perceived as a symptom (even though only singular) of the dynamics of the seemingly stable system of emoticons and its ability to interfere with the language code.

Keywords

PL

emotikony; „nowe media”; internet; komunikacja; język młodzieżowy

EN

emoticons; ‘new media’; the Internet; communication; youth language

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Prace Językoznawcze
• Year: 2020
• Issue: XXII/2
• Pages: 57–66

Contributors

author

Kapuścińska Anna

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Beil U. J. (2009): Das Smiley. Der Trickster des World Wide Web. [W:] Punkt, Punkt, Komma, Strich? Geste, Gestalt Und Bedeutung Philosophischer Zeichensetzung. Red. T. Kammasch, Ch. Abbt. Bielefeld, s. 229−242.
• Chmura R. (2001): Internetowe akronimy i emotikony. [W:] Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego. Red. T. Zasępa. Częstochowa, s. 105−110.
• Daszyńska J. (2018): Od kultu młodości do stylu życia kidult. „Społeczeństwo i Rodzina” 54, s. 58−84.
• Dürscheid Ch. (2012): Einführung in die Schriftlinguistik. Göttingen.
• Jurek W. (2006), Emotikon – ozdoba czy konieczność? [W:] Wyrażanie emocji. Red. K. Michalewski. Łodź, s. 144−153.
• Kapuścińska A. (2012): Więcej niż „buźki”. Emotikony jako sposób przenoszenia tradycyjnych symboli do komunikacji internetowej na przykładzie symbolu ryby. „Język − Szkoła − Religia” VII/1, s. 64−75.
• Kapuścińska A. (2013): Być albo nie być... tekstem. Problemy definicji tekstu w kontekście tekstów medialnych. „Tekst i Dyskurs” 1(6), s. 121−130.
• Kapuścińska A. (2014): Sind Emoticons eine neue lingua franca? Kontrastive Analyse des polnischen und deutschen Emoticon-Kodes. [W:] Linguistik International. Materialität und Medialität der sprachlichen Kommunikation. Akten des 47. Linguistischen Kolloquiums in Olsztyn 2012. Red. E. Żebrowska, M. Jaworska, D. Steinhoff. Frankfurt am Main−Berlin−Bern−Bruxelles−New York−Oxford−Wien, s. 189−198.
• Kołodziejek E. (2006): „Festiwal radosnych zakupów” – moda językowa na tle współczesnych zmian kulturowych. [W:] W kręgu polszczyzny dawnej i współczesnej. Księga ofiarowana dr. hab. Kazimierzowi Długoszowi, profesorowi Uniwersytetu Szczecińskiego. Red. E. Kołodziejek. Szczecin, s. 219−231.
• Runkehl J., Schlobinski P., Siever T. (1998): Sprache und Kommunikation im Internet. Überblick und Analysen. Wiesbaden.
• Szczęk J. (2006): Emotikony – wyrażanie emocji w nowych technikach komunikacyjnych. [W:] Wyrażanie emocji. Red. K. Michalewski. Łodź, s. 179–186.
• Szpila G. (2006): Przysłowiowe SMS-y – paremia w komunikacji elektronicznej. „Literatura Ludowa” 50, s. 33−39.
• Vandendorpe Ch. (2008): Od papirusu do hipertekstu. Esej o przemianach tekstu i lektury. Przeł. A. Sawisz. Warszawa.
• Wach-Kąkolewicz A. (2005): Tradycje komunikowania a komunikowanie w kształceniu zdalnym przez Internet. „Neodidagmata” 27/28, s. 67−78.
• Wileczek A. (2017): Kidult (nie tylko) językowy. „Postscriptum Polonistyczne” 19, s. 179−196.
• Wileczek A. (2018): Kod młodości. Młodomowa w kontekstach społeczno-kulturowych. Warszawa.