Uwolnienie z poddaństwa jako czynność prawna w praktyce sądowej Prus Królewskich w II połowie XVII i w XVIII wieku

• Authors: Kitowski Piotr

Title variants

EN

Manumission as a legal action in the judicial practice of Royal Prussia in the second half of the 17th and 18th c.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Uwolnienie (wyzwolenie, manumissio, libertacja, emancypacja) miało podstawowe znaczenie dla praw i obowiązków dotychczasowych stron stosunku poddańczego: chłop zyskiwał dzięki niemu wolność, tracąc jednocześnie wynikające z poddaństwa ograniczenia, zaś pan pozbywał się poddanego, najczęściej otrzymując w zamian konkretne korzyści materialne. Interesująca wydaje się zarówno analiza formalnej strony czynności, jak i jej treści w zakresie skutków prawnych oraz faktycznych. Tym bardziej że nadanie wolności osobistej nie należało w Prusach Królewskich wcale do rzadkości, a literatura na ten temat nie jest obfi ta i odnosi się w większości tylko do konsekwencji społecznych, nie zaś warstwy prawnej. Na podstawie bogatego materiału źródłowego autor omawia uwolnienie jako czynność prawną w praktyce pruskiej w II poł. XVII i w XVIII w. Skupia się na roli libertacji, jej formularzu oraz sposobach zabezpieczenia nowej sytuacji faktycznej byłego poddanego.

EN

Manumission (manumissio, liberation, emancipation) was essential for the existing rights and obligations of a serf and his former master. It is interesting to analyse the formal side of this legal action and its content in terms of legal and actual consequences. The more so as awarding personal freedom was not at all uncommon in Prussia, and the literature on this subject usually refers to social consequences only. Based on the rich source material, the author discusses the manumission as a legal action in the practice of Prussia in the latter half of 17th and in the 18th centuries, focusing on its role, form, and the ways for insuring the new status of the former subject.

Keywords

PL

chłopi; uwolnienie; Prusy Królewskie; libertacja

EN

serfs; manumission; Royal Prussia; liberation

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego / Oficyna Wydawnicza AFM KAAFM
• Journal: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
• Year: 2016
• Volume: 19
• Pages: 95-108

Contributors

author

Kitowski Piotr