Kadencje Wandy Landowskiej do Koncertu fortepianowego d-moll KV 466 W.A. Mozarta w perspektywie porównawczej

• Authors: BABULEWICZ Katarzyna

Title variants

EN

Wanda Landowska’s cadenzas for W.A. Mozart’s Piano concerto in d minor KV 466 from a comparative perspective

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Wanda Landowska, wybitna interpretatorka muzyki dawnej, pedagog, w młodości swą przyszłość wiązała z karierą kompozytorską. Na dorobek artystki składają się utwory fortepianowe i pieśni, spora liczba dzieł kameralnych oraz kadencje do szeregu koncertów, które osobiście wykonywała. Wanda Landowska skomponowała kadencje do koncertów na instrumenty klawiszowe trzech kompozytorów: G.F. Haendla, J. Haydna i W.A. Mozarta. Nie są to kompozycje o charakterze popisowym – należą one do odmiany nazywanej w piśmiennictwie niemieckim „kadencją dokomponowaną”. Każda z nich to rodzaj erudycyjnego komentarza na temat stylu danego koncertu. Kadencje te są zaawansowane pod względem użycia technik kompozytorskich, a w szczególności – bliskiej Landowskiej – sztuki kontrapunktu. Zdradzają też głęboką wiedzę historycznomuzyczną klawesynistki oraz jej rozeznanie w środkach kompozytorskich z różnych okresów, choć jednocześnie pozostają zasadniczo zgodne stylistycznie z kompozycjami, do których powstawały. Celem niniejszego szkicu jest zaprezentowanie typowych strategii Landowskiej jako autorki kadencji na przykładzie kadencji do I oraz III części Koncertu fortepianowego d-moll KV 466 W.A. Mozarta. Wybór ten związany jest z jednej strony z faktem, że kadencje te ukazują w sposób reprezentatywny najważniejsze elementy kompozytorskiego metiér artystki, z drugiej zaś z tym, że analizując je, dysponujemy szerokim spektrum porównawczym – Koncert d-moll cieszył się bowiem szczególnie dużym powodzeniem wśród kompozytorów, jeśli chodzi o pisanie kadencji. Analiza porównawcza korpusu źródeł ilustrujących temat umożliwiła ukazanie podobieństw i różnic w odczytaniu Mozartowskiego arcydzieła przez Landowską i przez innych twórców.

EN

Wanda Landowska, who is an outstanding interpreter of early music and educator, intended in her youth to be a composer. She composed piano pieces and songs, a fair number of chamber music pieces and cadenzas for several concertos that she herself performed. Among her cadenzas there are compositions for keyboard concertos of three composers: G.F. Haendel, J. Haydn and W.A. Mozart. They are not examples of virtuoso pieces, but rather belong to the subgenre of cadenza called hinzukomponiert in the German literature. Each of them is a kind of Landowska’s erudite commentary on the style of the original work. What distinguishes them is the presence of advanced compositional techniques, in particular - the counterpoint (the composer’s favorite one). They show the author’s deep knowledge of the history of music and her good understanding of compositional techniques from different periods. At the same time they are substantially in line with the compositions to which they were created. The aim of this article is to present typical strategies of the composer, using as an example cadenzas for only one concerto – Mozart’s Piano concerto in d minor KV 466 (1st and 3rd movement). This choice is associated on the one hand with the fact that they present a variety of elements typical of Landowska’s compositional métier, on the other – many other composers have written cadenzas for this piano masterpiece, which gives us a broad range of comparisons. Thus there is a great opportunity to compare Landowska’s interpretation with the work of others and to show the similarities and differences.

Keywords

PL

Wolfgang Amadeusz Mozart; Wanda Landowska; koncert fortepianowy; kadencje do koncertów fortepianowych

EN

Wolfgang Amadeusz. Mozart; Wanda Landowska; piano concerto; cadenzas in piano concertos

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Edukacja Muzyczna
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 11–28

Dates

published

2015

Contributors

author

BABULEWICZ Katarzyna

References

• Dziadek Magdalena, Dlaczego muzyce współczesnej brak melodyjności?” (o kompozycjach Wandy Landowskiej), „Canor” 1994, nr 3 (10).
• Dziadek Magdalena, Utwory fortepianowe Wandy Landowskiej, „Prace Specjal- ne Akademii Muzycznej w Gdańsku”, nr 53, Gdańsk 1995.
• Dziadek Magdalena, Występy Wandy Landowskiej w Pradze, referat wygłoszony na XV Konferencji „Muzyka fortepianowa”, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki w Gdańsku, grudzień 2014 (materiał niepublikowany).
• Landowska Wanda, Czy muzyka jest sztuką postępową?, [przedruk w:] „Ruch Muzyczny” 1985, nr 14.
• Restout Denise, Introduction, [w:] Five Polish Folksongs, Philadelphia 1994. Restout Denise (ed.), Landowska on Music, London 1965; http://dx.doi.org/10.2307/841521.
• Szekałow Władimir, Wanda Landowska jako kompozytorka, „Ruch Muzyczny” 1987, nr 1.

Identifiers

ISSN

1895-8079