Postać Antoniego Kępińskiego w refleksji filozoficznej Józefa Tischnera

• Authors: Andrulonis Krzysztof

Title variants

EN

The Figure of Antoni Kępiński in the Philosophical Reflection of Joseph Tischner

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W 2022 roku upłynęło 50 lat od śmierci Antoniego Kępińskiego, wybitnego krakowskiego psychiatry. Na tle przedstawicieli swej dziedziny wyróżniał się kładzeniem nacisku na podmiotowe traktowanie pacjenta, utrzymywanie z nim partnerskich relacji opartych na wzajemnym zaufaniu i szczerości oraz upatrywaniem przyczyn schorzeń psychicznych przede wszystkim w zaburzeniach hierarchii wartości. Jego idee były ważną inspiracją dla środowiska nie tylko medycznego, lecz i humanistycznego. Jednym z pierwszych autorów, który dostrzegał znaczenie refleksji antropologicznej Kępińskiego, był Józef Tischner. Celem artykułu jest zatem ukazanie, w jakich perspektywach filozoficznych lokował on dorobek intelektualny krakowskiego psychiatry, jak rozwijał obecne w jego pracach wątki, a także w jaki sposób korzystał z nich przy okazji rozwijania własnych koncepcji.

EN

In 2022, 50 years have passed since the death of Antoni Kępiński, an outstanding psychiatrist from Krakow. Against representatives of his field, he distinguished himself by emphasizing the subjective treatment of the patient, maintaining partnership with him based on mutual trust and honesty and seeing the causes of mental illness primarily in disturbances in the hierarchy of values. His ideas were an important inspiration not only for the medical community, but also for the humanities. He was one of the first authors who recognizes the importance of Kępiński’s anthropological reflection was Józef Tischner. The aim of the article is therefore to show in what philosophical perspectives he placed the intellectual output of the Krakow psychiatrist, how he developed the threads present in it, and how he used them when developing his own philosophical concepts.

Keywords

PL

Kępiński; Tischner; aksjologia; nadzieja; metabolizm energetyczno-informacyjny

EN

Kępiński; Tischner; axiology; hope; energy and information metabolism

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2023
• Issue: 75
• Pages: 109-134

Contributors

author

Andrulonis Krzysztof

References

• Bonowicz W., Tischner. Biografia, Wydawnictwo Znak, Kraków 2020.
• Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1994.
• Jakubik A., Masłowski J., Antoni Kępiński – człowiek i dzieło, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1981.
• Kępiński A., Lęk, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1987.
• Kępiński A., Melancholia, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1985.
• Kępiński A., Psychopatie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.
• Kępiński A., Psychopatologia nerwic, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1979.
• Kępiński A., Schizofrenia, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1972.
• Kokoszka A., Jak pomagał i leczył profesor Antoni Kępiński, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 1999.
• Kolek B., Sens życia i umierania. Antropologiczno-tanatologiczne aspekty myśli Antoniego Kępińskiego, Impuls, Kraków 2009.
• Maciuszek J., Obraz człowieka w dziele Kępińskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.
• Rożnowska K., Antoni Kępiński. Gra z czasem, Wydawnictwo WAM, Kraków 2018.
• Stawnicka E., Filozofia człowieka Antoniego Kępińskiego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze, Zielona Góra 1999.
• Tischner J., Fenomenologia świadomości egotycznej, w: tegoż, Dzieła zebrane, t. 1: Studia z filozofii świadomości, oprac. A. Węgrzecki, Kraków 2006, s. 131–412.
• Tischner J., Filozofia dramatu, Wydawnictwo Znak, Kraków 2012.
• Tischner J., Filozofia wypróbowanej nadziei, w: tegoż, Myślenie według wartości, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011, s. 434–453.
• Tischner J., Impresje aksjologiczne, w: tegoż, Świat ludzkiej nadziei, Wydawnictwo Znak, Kraków 1975, s. 162–182.
• Tischner J., Ludzie z kryjówek, w: tegoż, To, co najważniejsze, wyb. i oprac. W. Bonowicz, Wydawnictwo Znak, Kraków 2021, s. 49–75.
• Tischner J., Myślenie z wnętrza metafory, w: tegoż, Myślenie według wartości, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011, s. 510–526.
• Tischner J., „Oby wszyscy tak milczeli o Bogu!”. Z ks. Józefem Tischnerem rozmawia Anna Karoń-Ostrowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2015.
• Tischner J., O filozofii, którą uprawiam, w: tegoż, Myślenie według wartości, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011, s. 8–12.
• Tischner J., Wiązania nadziei, w: tegoż, Świat ludzkiej nadziei, Wydawnictwo Znak, Kraków 1975, s. 294–310.