FRANCISZKI BAUMGARTEN EMPIRYCZNE BADANIE KŁAMSTWA U DZIECI I MŁODZIEŻY

• Authors: Zeidler Włodzisław

Title variants

EN

Frances Baumgarten’s empirical research of lie (falsehood) in children and teenagers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na przełomie wieków XIX i XX rozwój psychologii ograniczały w sposób ewidentny zarówno bariery polityczne, jak i wpływy ideologiczne. Pozytywnie wspomagały jej rozwój, prowadzone przez nią samą, badania empiryczne. Było to szczególnie ważne ze względu na rozwijanie w każdym z nowo powstałych krajów własnej terminologii psychologicznej. Badania i publikacje Franciszki Baumgarten, o których będzie mowa w tym artykule, wykonane w języku polskim w roku 1914, a opublikowane w tymże języku dopiero po 13 latach pokazują jeden z bardziej interesujących i szczególnie wartościowy przykład rozwoju metodologii badań empirycznych oraz są dowodem intensywnego rozwoju i specjalizacji języka polskiej psychologii.

EN

At the turn of 19th and 20th century Frances Baumgarten’s empirical research was one of the positive influences in the development of psychology, otherwise clearly hampered by political barriers and ideological influences. It was particularly important for the development of psychological terminology in each of the emerging new countries. Frances Baumgarten’s research, which was done in 1914 and published in several publications in Polish 13 years later, shows one of the more interesting and particularly valuable examples of the development of empirical research methodology and is the evidence of high development and specialization of Polish psychological language.

Keywords

PL

kwestionariusz w badaniach empirycznych; różnice indywidualne; kłamstwo w domu i szkole; przyczyny czy motywy kłamstwa; kłamstwo czy solidarność

EN

questionnaire in empirical research; individual differences; lie in school and home; reasons or motives of lie; lie or solidarity

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Psychologica
• Year: 2016
• Issue: 16/1
• Pages: 121-138

Contributors

author

Zeidler Włodzisław

References

• Ash, M.G. (1995). Gestalt psychology in German culture, 1890–1967. Cambridge: Cambridge University Press.
• Baumgarten, F. (1917). Die Lüge bei Kindern und Jugendlichen. Eine Umfrage in den polnischen Schulen von Lodz. Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth. (Wydanie polskie: Baumgarten, F. (1927). Kłamstwo dzieci i młodzieży (Na podstawie ankiety w szkołach łódzkich). Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Baumgarten, F. (1930). Meine Kinderlügen. Zeitschrift für Pädagogische Psychologie, 31(1), 53–57.
• Baumgarten, F. (1944). Demokratie und Charakter. Zürich: Rascher Verlag.
• Bühler, Ch. (1962). Die Psychologie im Leben unserer Zeit. München/Zürich: Verlag Droemer Knaur.
• Claparede, É. (1918). Psychologia dziecka i pedagogika eksperymentalna (tł. Franciszka Baumgarten; red. nauk. Florian Znaniecki). Warszawa: Wende.
• Daub, E. (1996). Franziska Baumgarten: Eine Frau zwischen akademischer und praktischer Psychologie. Frankfurt a./M.: Peter Lang Europäischer Verlag der Wissenschaften.
• Daub, E. (2015). Franziska Baumgarten-Tramer: o naukowość psychologii praktycznej. W: S. Volkmann-Raue, H.E. Lück (red.), Najwybitniejsze kobiety w psychologii XX wieku (s. 269–282). Sopot: GWP. (Org.: 2011) S. Volkmann-Raue, H.E. Lück (red.). (2011). Bedeutende Psychologinnen des 20. Jahrhunderts (2. Aufl.), Wiesbaden: Springer Verlag für Sozialwissenschaften.
• Ebbinghaus, H. (1908/1910). Abriss der Psychologie. Leipzig: Verlag von Veit & Comp.
• Giger, M. (2010). Franziska Baumgartens Wunderkinder. Swiss Gifted, 3(2), 67–75.
• Heinrich, W. (1988). U podstaw psychologii i inne pisma. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Heymans, G. (1910). Die Psychologie der Frauen. Heidelberg: C. Winter´s Universitätsbuchhandlung.
• Heymans, G., Wiersma, E. (1906). Beiträge zur speziellen Psychologie auf Grund einer Massenuntersuchung. W: H. Ebbinghaus (red.), Zeitschrift für Psychologie, 42, 81–301. Leipzig: Verlag von J.A. Barth.
• Krueger, F., Spearman, C. (1906). Korrelation zwischen verschiedenen geistigen Leistungsfähigkeiten. Zeitschrift für Psychologie, 44, 50–114.
• Maercker, A. (2007). Geschichte des Psychologischen Instituts der Universität Zürich. Pobrane z http://www.psychologie.uzh.ch/de/institut/informationen/geschichte/geschichte-bis-2006.html
• Malewska, H.E., Muszyński, H. (1962). Kłamstwo dzieci. Warszawa: PZWS.
• Hildebrandt H., Scheerer H. (red.). (1990). Hugo Münsterberg. Frühe Schriften zur Psychologie. Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag.
• Panczyk, P., Zeidler, W. (2011). Jak powstawała polska naukowa terminologia psychologiczna: koncepcja abstrakcji Kazimierza Twardowskiego. W: W. Zeidler, H. Lück (red.), Psychologia europejska w okresie międzywojennym (s. 245–269). Warszawa: VIZJA PRESS&IT.
• Richebächer, S. (2010). Franziska Baumgarten (1883–1970). Polnisch-schweizerische Arbeitspsychologin, Berner Universitätslehrerin, Pazifistin. Punktum „Arbeit“, 4, 5–7. Pobrane z http://www.richebaecher.com/pdf/Punktum_Baumgarten.pdf
• Roback, A.A. (1952). A history of American Psychology. Nowy Jork: Library Publishers.
• Rudmin, F. (2006). Franziska Baumgarten (1883–1970): Early Female, Jewish, Peace Psychologist. Pobrane z http://www.humiliationstudies.org/documents/RudminBioBaumgarten14Nov.pdf
• Rzepa, T., Dobroczyński, B. (2009). Historia polskiej myśli psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Stachowski, R. (1992). Baumgarten-Tramer Franciszka. W: E. Kosnarewicz, T. Rzepa, R. Stachowski (red.), Słownik Psychologów Polskich (s. 26). Poznań: Instytut Psychologii UAM.
• Stachowski, R. (2000). Historia współczesnej myśli psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
• Stachowski, R. (2011). Pierwszy polski kwestionariusz psychologiczny. W: W. Zeidler (red.), Kwestionariusze w psychologii. Postępy, zastosowania, problemy (s. 139–157). Warszawa: VIZJA PRESS&IT.
• Stern, W. (1994; reprint wydania z roku 1911). Die Differentielle Psychologie in ihren methodischen Grundlagen. Berno, Getynga, Toronto, Seattle: Verlag Hans Huber.
• Tatarkiewicz, W. (2001; wyd. XV). Historia Filozofii. Tom 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Woodworth, R.S. (1919). Examination of emotional fitness for war. Psychological Bulletin, 6, 59–60.
• Wundt, W. (1863/1897). Vorlesungen über die Menschen- und Thierseele. Hamburg, Lipsk: Verlag von Leopold Voss.
• Wundt, W. (1907; wyd. VIII). Grundriss der Psychologie. Lipsk: Verlag von Wilhelm Engelmann.
• Wundt, W. (1908). Logik der Geisteswissenschaften. Stuttgart: Verlag von Ferdinand Enke.
• Wundt, W. (1916). Zur Lage. Polnische Blätter, 5, 99–101.
• Zeidler, W. (2003). O różnych sposobach uprawiania historii psychologii. Edukacja Humanistyczna, 1–2, 49–63.
• Zeidler, W. (2008). Początki polsko-niemieckich kontaktów w zakresie psychologii. W: H. Lück (red.), Historia Psychologii. Orientacje, szkoły, kierunki rozwoju (s. 225–245). Warszawa: VIZJA PRESS&IT.
• Zeidler, W. (2011a). Kwestionariusze w psychologii: kierunki rozwoju i pierwsze filiacje teoretyczne. W: W. Zeidler (red.), Kwestionariusze w Psychologii. Postępy, zastosowania, problemy (s. 15–78). Warszawa: VIZJA PRESS&IT.
• Zeidler, W. (2011b). Kwestionariusze w psychologii: pionierskie zastosowania w badaniach naukowych. W: W. Zeidler (red.), Kwestionariusze w Psychologii. Postępy, zastosowania, problemy (s. 79–138). Warszawa: VIZJA PRESS&IT.
• Zeidler, W. (2012). Lück jako historyk psychologii. Studia Psychologica, 12(1), 125–146.
• Zeidler, W., Lück, H. (2014). Zapomniany dokument: „Księga Pamiątkowa” Pierwszej Ogólnopolskiej Konferencji Psychotechnicznej. Warszawa, styczeń 1930. Studia Psychologica, 13(2), 77–94.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.21697/sp.2016.16.1.07