Aksjologiczne wymiary nędzy w Dzienniczku Faustyny Kowalskiej – perspektywa językoznawcza

• Authors: Bizior Renata

Title variants

EN

Axiological Dimensions of Poverty in Diary of Faustina Kowalska – Linguistic Perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dzienniczek św. Faustyny Kowalskiej jest tekstem religijnym oraz tekstem mistycznym w sensie filologicznym i teologicznym. Ten rodzaj tekstu z uwagi na sytuację komunikacyjną oraz szerszy kontekst zewnętrzny może cechować się modyfikacjami w zakresie semantyki używanego słownictwa oraz towarzyszącego mu nacechowania aksjologicznego. W związku z tym w artykule zakłada się, że nacechowanie aksjologiczne określonego słowa i związanego z nim pojęcia zależy od szeregu uwarunkowań kontekstowych, które ukształtowały istotną kategorię tekstową, jaką jest punkt widzenia. Analiza semantyki występujących w tekście użyć słowa nędza wskazuje na jego różne znaczenia, odbiegające od typowych znaczeń leksykalnych podawanych przez słowniki. Celem pracy jest ustalenie aksjologicznych wymiarów pojęcia nędza oraz ich zależności od czynników pozajęzykowych, wśród których istotną rolę odgrywa chrześcijański system wartości.

EN

Diary of St. Faustyna Kowalska is both a religious and mystical text in its philological and theological meaning. This type of text, due to its communicative situation and a wider external context, may be characterized by the modifications in the scope of semantics of the vocabulary used and by the axiological value associated with it. Therefore, the article assumes that the conveyed axiological value of a particular word and the concept associated with it depends on a number of contextual conditions that have shaped the important text category, i.a., the point of view. The semantic analysis of the in-text uses of the word poverty indicates its various meanings, deviating from the typical lexical meanings given by dictionaries. The aim of the work is to determine the axiological dimensions of the concept of poverty and their dependence on non-linguistic factors, among which the Christian system of values plays an important role.

Keywords

PL

tekst mistyczny; wartościowanie; św. Faustyna; nędza; pokora

EN

mystical text; evaluation; St. Faustina; poverty; humility

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Polonia Sacra
• Year: 2018
• Volume: 22
• Issue: 3(52)
• Pages: 123-143

Contributors

author

Bizior Renata

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Częstochowie

References

• Bartmiński J., Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990, s. 109–127.
• Bartmiński J., Miejsce wartości w językowym obrazie świata, w: Język w kręgu wartości, red. J. Bartmiński, Lublin 2003, s. 59–85.
• Czaczkowska E. K., Siostra Faustyna. Biografia świętej, Kraków 2012.
• Jelonek T., Problem ubóstwa w biblijnej koncepcji człowieka, „Polonia Sacra” 20 (2016) nr 1, s. 111–124.
• Katolicyzm A – Z, red. Z. Pawlak, Poznań 1982.
• Kita M., Użytkownik języka wobec niewyrażalnego, niewyrażanego i niewyrażonego, „Stylistyka” XI (2002), s. 91–104.
• Krzeszowski T. P., Aksjologiczne aspekty semantyki językowej, Toruń 1999.
• Leksykon duchowości katolickiej, red. M. Chmielewski, Kraków–Lublin 2002.
• Kowalska F., Dzienniczek. Miłosierdzie Boże w duszy mej, Kraków 2001.
• Matysiak B. W., Terminologia Starego Testamentu na oznaczenie pojęcia ubóstwa, „Studia Warmińskie” 33 (1996), s. 45–49.
• Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.
• Puzynina J., Wartości i wartościowanie w perspektywie językoznawstwa, Kraków 2013.
• Rutkowska I., Sytuacja komunikacyjna w pismach mistyków (na podstawie prologu tych dzieł), w: Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004, s. 38–45.
• Rutkowska I., „Umieram, bo nie umieram” – paradoks w wypowiedziach mistyków, w: Język religijny dawniej i dziś II, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2005, s. 518–527.
• Rutkowska I., Niepojęty świat duszy. Język doświadczeń mistycznych św. Faustyny Kowalskiej, Tarnów 2017.
• Sakaguchi A., Język – mistyka – proroctwo. Od doświadczenia do wysłowienia, Poznań 2011.
• Sakaguchi A., Poznanie poza językiem. Przypadek religijnego doświadczenia mistycznego a jego wysłowienie, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 20 (2013) z. 1, s. 55–74.
• Sławiński H., Ambiwalentne postawy człowieka wobec cierpienia, „Studia Włocławskie” 10 (2007), s. 213–220.
• Sławiński H., O możliwości i konieczności mówienia o niewyrażalnym, „Studia Włocławskie” 19 (2017), s. 319–332.
• Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. 3, Warszawa 1904.
• Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, S. Skorupka, t. 4, Warszawa 1962.
• Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M. R. Mayenowa, t. 16, Wrocław 1985.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 2, Warszawa 2003.
• Wielki słownik języka polskiego, red. P. Żmigrodzki, Kraków 2007-, http://www: wsjp.pl.
• Urbański S., Życie mistyczne błogosławionej Faustyny Kowalskiej, Warszawa 1997.
• Wojtak M., Styl religijny w perspektywie genologicznej, w: Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004, s. 104–113.
• Zabielska J., Nędza, w: Encyklopedia katolicka, t. 13, red. E. Gigilewicz, Lublin 2009, kol. 978–980.