O hermeneutyce analitycznej. Na marginesie rozważań Mariana Przełęckiego

• Authors: Będkowski Marcin

Title variants

EN

Analytical hermeneutics. Reflections on Marian Przełęcki’s Readings in Plato

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia koncepcję hermeneutyki analitycznej jako teorii i metodologii interpretacji tekstów wyrosłej na gruncie filozofii analitycznej. W pierwszej części przywołano wybrane definicje hermeneutyki oraz jej najważniejsze postulaty, a także metodę interpretacji twórczej sformułowaną przez Tadeusza Kotarbińskiego. W drugiej przedstawiono przykłady interpretacji zaczerpnięte z Lektur platońskich Mariana Przełęckiego, które posłużyły do scharakteryzowania wybranych narzędzi interpretacyjnych hermeneutyki analitycznej. Część trzecia zawiera zestawienie hermeneutyki analitycznej z hermeneutyką logiczną oraz filologiczną w rozumieniu Bogusława Wolniewicza. W podsumowaniu omówiono wybrane aspekty hermeneutyki analitycznej jako programu filozoficznego, metodologicznego, społecznego i dydaktycznego.

EN

The article presents the conception of analytical hermeneutics as a theory and methodology of text interpretation developed on the grounds of analytical philosophy. In the first part, the author recalls selected definitions of hermeneutics and its most important postulates, as well as the method of creative interpretation formulated by Tadeusz Kotarbiński. The second section presents examples of interpretations taken from Marian Przełęcki’s Lektury platońskie [Readings in Plato], which were used to describe selected interpretative tools of analytical hermeneutics. The third part contains a comparison of analytical hermeneutics with logical and philological hermeneutics defined by Bogusław Wolniewicz. The summary discusses selected aspects of analytical hermeneutics as a philosophical, methodological, social and didactic program.

Keywords

PL

Marian Przełęcki; hermeneutyka; filozofia analityczna; Szkoła Lwowsko-Warszawska

EN

Marian Przełęcki; hermeneutics; analytic philosophy; Lvov-Warsaw School

• Publisher: University of Warsaw, Institute of Philosophy
• Journal: Edukacja Filozoficzna
• Year: 2019
• Issue: 67
• Pages: 35-61

Contributors

author

Będkowski Marcin

References

• Bocheński J.M., O filozofii analitycznej, w: tegoż, Logika i filozofia. Wybór pism, naukowo opracował J. Parys, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• Bollnow O.F., What Does it Mean to Understand a Writer Better Than He Understood Himself, „Philosophy Today” 1973, No. 23(1).
• Bronk A., Hermeneutyka filozoficzna, w: Filozofować dziś. Z badań nad filozofią najnowszą, red. A. Bronk, TN KUL, Lublin 1995.
• Bronk A., Rozumienie, dzieje, język, RW KUL, Lublin 1988.
• Czarnota K., Jak uczyć logiki – postulaty Kazimierza Ajdukiewicza i ich realizacja, „Filo-Sofija” 2015, nr 28.
• Dilthey W., Pisma estetyczne, PWN, Warszawa 1982.
• Glock H.-J., What is Analytic Philosophy?, Cambridge University Press, Cambridge 2008.
• Indrzejczak A., Nowak M., Metody logiki. Dedukcja, WUŁ, Łódź 2016.
• Kant I., Krytyka czystego rozumu, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2001.
• Kotarbiński T., Dobra robota w filozofii, „Studia Filozoficzne” 1973, nr 8.
• Kotarbiński T., Kazimierz Twardowski, „Pion” 1936, nr 21(138).
• Nieznański E., Świętorzecka K., Tomanek R., U podstaw analizy filozoficznego dyskursu z wykorzystaniem interpretacji Władysława Tatarkiewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego Warszawa 2010.
• Palmer R. E., Hermeneutics. Interpretation Theory in Schleiermacher, Dilthey, Heidegger, and Gadamer, Northwestern University Press, Evanston 1969.
• Platon, Gorgiasz, w: tegoż, Dialogi, t. I, przełożył oraz wstępem i objaśnieniami opatrzył. W. Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2005.
• Przełęcki M., Argumentacja etyczna w „Gorgiaszu” Platona, w: tegoż, Lektury platońskie, WFiS UW, Warszawa 2000.
• Przełęcki M., Argumentacja reisty, „Studia Filozoficzne” 1984, nr 5(222).
• Przełęcki M., Hermeneutyka logiczna w ujęciu Bogusława Wolniewicza, w: tegoż, Horyzonty metafizyki, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2007.
• Przełęcki M., Lektury platońskie, WFiS UW, Warszawa 2000.
• Przełęcki M., Nad wierszem Jarosława Iwaszkiewicza, „Studia Filozoficzne” 1980, nr 3(172).
• Przełęcki M., O interpretacji tekstów filozoficznych, w: Skłonność metafizyczna, red. M. Omyła, Wydawnictwo WFiS, Warszawa 1997.
• Puzynina J., Kontekst a rozumienie tekstu, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1997, nr LIII.
• Ricoeur P., Egzystencja i hermeneutyka, PAX, Warszawa 1975.
• Ricoeur P., Zadanie hermeneutyki, przeł. P. Graff, w: tegoż, Język, tekst, interpretacja, PIW, Warszawa 1989.
• Schleiermacher F., Hermeneutics and Criticism: And Other Writings, ed. A. Bowie, Cambridge University Press, Cambridge 1998.
• Szymanek K., O logicznej analizie tekstu, w: Instrukcja obsługi tekstów. Metody retoryki, red. nauk. J. Wasilewski, A. Nita, GWP, Sopot 2012.
• Wolniewicz B., Hermeneutyka logiczna, w: tegoż, Filozofia i wartości, t. 2, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998.