Dokument myśli otwartej. Studia poleskie Józefa Obrębskiego a rozważania o grupach etnicznych i stosunkach narodowościowych w polskiej etnologii i socjologii

• Authors: Marcin Lubaś
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

A document of open thought: Józef Obrębski’s studies on the Polesie region and debates on ethnic groups and nationality relations in Polish ethnology and sociologyThis article attempts to reconstruct and examine the concept of the ethnic diversity and nationalization process found in the writings of the Polish anthropologist and sociologist Józef Obrębski (1905-1967). It will be argued that Obrębski view on ethnic diversity and the nationalization allowed him not only to conceive of a highly original idea of nation-building process but also maintain a critical distance from the two forms of reflection and practice – “investigative modalities” – influential in the field of ethnic and national studies in prewar as well as in postwar Poland: “ethnogeography” and the “sociology of nation”. In the same time this text aims at underscoring usefulness of Obrębski ideas for contemporary analysis. Close reading of Obrębski works provides us with fresh tools for the ethnographic processual examination of the nationalization policies. It draws special attention to the process of nationalization of local populations, highlighting various and contradictory consequences of nationalization process: integration and homogenisation on the one hand and exclusions of minorities and class hierarchization of people on the other. Dokument myśli otwartej. Studia poleskie Józefa Obrębskiego a rozważania o grupach etnicznych i stosunkach narodowościowych w polskiej etnologii i socjologiiCelem artykułu jest omówienie koncepcji grup etnicznych i procesów unaradawiania wyłaniających się z prac Józefa Obrębskiego. W szczególności chodzi o wykazanie, że swoimi badaniami na Polesiu Obrębski wniósł niezwykle oryginalny wkład w badania stosunków etnicznych i narodowościowych, podając jednocześnie w wątpliwość niektóre założenia tkwiące u podstaw dwu modalności dociekań obecnych w polskich badaniach nad etnicznością i kwestiami narodowymi: czyli etnogeografii oraz socjologii narodu. Jednocześnie tekst służy ukazaniu aktualności propozycji teoretycznych i metodologicznych Obrębskiego w badaniach stosunków etnicznych i narodowościowych. Lektura pism Obrębskiego dostarcza perspektywy umożliwiającej nie tylko krytykę nacjonalizmu metodologicznego ale również daje podstawy do procesualnej, etnograficznej - uwzględniającej mikrostrukturalny wymiar władzy - analizy zjawisk etnicznych i stosunków narodowościowych. Otwiera to możliwość badania różnych niekiedy odmiennych i sprzecznych ze sobą efektów procesów unaradawiania, zarówno integracji i wyrównywania szans jak też konfliktów i wykluczenia społecznego.

Keywords

EN

Józef Obrębski; ethnicity; nationalization; nation-building process; Polesie region; Polish ethnology and sociology

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Sprawy Narodowościowe
• Year: 2019
• Issue: 51

Dates

published

2019

online

2019-12-23

Contributors

author

Marcin Lubaś

Identifiers

DOI

10.11649/sn.1895