Jeszcze o słówku jak w wyrażeniach jak na _

• Authors: Anna Kisiel
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka omawia trzy przypadki użycia ciągu jak na _. Po pierwsze, wyróżnia jednostkę jak na _s, która wskazuje, w jakiej sytuacji to, co jest mówione, jest prawdziwe o czymś. Jednostka ta wraz ze swoim uzupełnieniem tworzy odrębną frazę wydzieloną prozodycznie i syntaktycznie niepowiązaną z kontekstem. Podobne cechy prozodyczne i składniowe wykazuje  podtyp kolejnego przypadku – jednostka jak na _NEG.. Jej specjalizacja semantyczna jest skorelowana z ograniczeniami nałożonymi na rzeczownik wypełniający jej miejsce walencyjne. Po drugie, autorka wyróżnia komparatywne _ jak _ z wypełnieniem czasownikowym po lewej i frazą przyimkową z na po prawej stronie. Autorka zauważa, że określone wypełnienia tego modelu stabilizują się na mocy kulturowych przyzwyczajeń. Po trzecie wreszcie, autorka omawia wyrażenie, które nadal znajduje się na drodze do leksykalizacji: jak na otwierające miejsce dla rzeczowników odczasownikowych nazywających akty wyrażania woli. W tym wypadku możliwość przewidzenia wypełnienia miejsca walencyjnego jest połowiczna jak może zostać wymienione na jakby, a pozycja całości w zdaniu nie jest ustabilizowana.  

EN

The author discusses three different cases, in which the expression jak na _ can be observed. The first one, a language unit jak na _s, indicates in what situation what is being said is true about something. It is also detached from a sentence, keeping no syntactic relation with any of its elements and being prosodically separated from it. Similar prosodic and syntactic features are shown also by one of the subtypes of the third case, ie. a language unit jak na _em.. Its semantic specialization is correlated with the restrictions imposed on fillers of its valency slot. The second type, a comparative construction _ jak _ with a verbal filling on the left and prepositional phrase with na on the right, is one of the realisations of a comparative pattern with certain collocations stabilizing due to common cultural images. The subtype two of the third case, jak na + instruction-nouns, is half way through lexicalization. It is only partially possible to predict what units fill its valency slot, jak can be exchanged by jakby and its position is not yet stable, which shows that this expression is not stabilized in its new function.

Keywords

PL

: porównanie; leksykalizacja; parenteza

EN

comparison; lexicalisation; parenthesis

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Linguistica Copernicana
• Year: 2018
• Volume: 15

Dates

published

2018

online

2019-02-15

Contributors

author

Anna Kisiel

Identifiers

DOI

10.12775/LinCop.2018.008