Rekonstrukcja ludowego haftu krajeńskiego: stan badań, pochodzenie i wzór

• Authors: Dorota Angutek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł  obejmuje rekonstrukcję dotąd nie uznanego przez etnografów haftu krajeńskiego z okolic Złotowa. Pierwsze trzy części artykułu mają charakter etnograficzny, zaś ostatnia antropologiczny. Dorota Angutek stawia tezę, że haft krajeński jest pochodną haftu kaszubskiego opracowanego przez Teodorę Gulgowską, jednak jego projektant pozostaje do dziś nieznany. W części pierwszej autorka przedstawia dotąd wykonane prace etnograficzne i amatorskie nad odtworzeniem ludowego haftu krajeńskiego; dokonuje ich typizacji. Współczesny haft krajeński przeniesiony na pozostałe obszary Krajny – powiat pilski, nakielski i sępoleński jest fenomenem nie występującym wcześniej na tych terenach i tworzy tzw. tradycję wytworzoną Część druga   artykułu wskazuje na koneksje historyczne i formalne haftu kaszubskiego i karajeńskiego, oraz zawiera prezentację i interpretację dostępnych w muzeach Pomorza eksponatów z 1 połowy XX wieku .  Ostatnia część pracy stanowi opis formalnych cech tego haftu od motywów, przez kompozycje po ściegi, a kończy się omówieniem niektórych niekanonicznych rozwiązań stosowanych w hafcie krajeńskim w ciągu ostatnich dwudziestu lat.Reconstruction of Folk Embroidery of Crayna - Past Researches, the Origin, and  the Pattern The article contains reconstruction do not recognized by ethnographers Craynian embroidery from locality of Złotów. The first three  parts of the article have an ethnographic character, and the last one is anthropological part Dorota Angutek puts thesis that Craynian embroidery is derived of Kashubian one worked out by Teodora Gulgowska, although its designer is unknown until now.  In the first part the author presents ethnographic and amateurish works which has been done until now for reconstruction of folk embroidery of Crayna; she invents types of them. Contemporary Craynian embroidery which was transferred on others areas of Crayna  - administrative districts  of Piła, Nakło and Sępólno is a phenomenon not attended on this part of region of Crayna before,  and it is so called invented tradition.  The second part  of the article indicates historical and formal connections between Kashubian and  Craynian embroidery, and contains presentation and interpretation of attainable exhibits museums of  Pomerania in the first half of XX century. The last part of the work makes description of formal features of this embroidery beginning from themes, by compositions to stitches, and moreover  it  includes not canonic solutions put in practice of Craynian embroidering during last twenty  years.       

Keywords

PL

haft krajeński - historia badań; pochodzenie; rekonstrukcja wzoru

• Publisher: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
• Journal: Lud
• Year: 2017
• Volume: 101

Dates

published

2017

online

2018-04-10

Contributors

author

Dorota Angutek

Identifiers

DOI

10.12775/lud101.2017.11