PL
Nawiązując do opublikowanego przed trzydziestu laty artykułu Janusza Tazbira „Kamienie milowe polskiej świadomości historycznej,” autor przedstawia nowe spojrzenie na najważniejsze dla dziejów Polski zabytki. W artykule omówiono pięć takich kluczowych tekstów kultury: Drzwi Gnieźnieńskie, kaplicę św. Trójcy na Zamku Lubelskim, obrazy Rejtan. Upadek Polski Jana Matejki i Rozstrzelania VI Andrzeja Wróblewskiego oraz plakat W samo południe Tomasza Sarneckiego. Te ikoniczne arcydzieła mogą zostać uznane za przełomowe dla naszej świadomości kulturowej. Dzięki swemu wizualnemu charakterowi są one łatwiej dostępne dla międzynarodowego odbiorcy niż dokumenty czysto werbalne i mogą być skutecznie wykorzystywane w prezentowaniu polskiej tożsamości kulturowej i dyskusji nad nią.
EN
Referring to Janusz Tazbir’s article on the milestones of Polish historical awareness, published thirty years ago, the author offers a novel perspective on the most important monuments of the history of Poland. The works described in the paper include: the Gniezno Door, the Chapel of the Holy Trinity at the Lublin Castle, paintings: Rejtan. Upadek Polski [Rejtan, or the Fall of Poland] by Jan Matejko, and Rozstrzelania VI [Execution VI] by Andrzej Wróblewski, as well as W samo południe [High Noon], a poster by Tomasz Sarnecki. Those iconic masterpieces may be considered as each making a breakthrough in the history of Polish culture. Due to their visual nature, the artifacts in question are more accessible to international public than works of purely verbal character and might be effectively used to present and discuss Polish cultural identity.