PL
Wstęp: Celem podjętych badań było ustalenie roli zasobów osobistych (duchowość) i społecznych (wsparcie społeczne w pracy) w pojawianiu się negatywnych (objawy zespołu stresu pourazowego, post-traumatic stress disorder - PTSD) i pozytywnych (potraumatyczny wzrost) skutków doświadczeń traumatycznych w grupie pracowników służb ratowniczych. Materiał i metody: Analizie poddano wyniki badań 116 pracowników reprezentujących służby ratownicze, tj. strażaków (37,1%), policjantów (37,1%) i ratowników medycznych (25,8%), którzy doświadczyli zdarzenia traumatycznego w związku z wykonywaną pracą. Wiek badanych wynosił 21-57 lat (M = 35,27; SD = 8,13). Do oceny skutków doświadczanych zdarzeń wykorzystano polskie wersje Impact of Events Scale-R oraz Post-traumatic Growth Inventory. Duchowość oceniano za pomocą Kwestionariusza Samoopisu, przeznaczonego do pomiaru duchowości, a wsparcie społeczne w pracy mierzono skalą „Na jakie wsparcie możesz liczyć". Wyniki: Uzyskane rezultaty ujawniły, że wsparcie pochodzące od przełożonych zmniejsza nasilenie objawów stresu pourazowego, a duchowość i wsparcie od współpracowników sprzyjają rozwojowi po traumie. Wnioski: Zasoby osobiste w postaci duchowości w porównaniu z zasobami społecznymi odgrywają większą rolę w procesie czerpania korzyści z traumy niż w ochronie przed negatywnymi skutkami doświadczanego zdarzenia traumatycznego. Med. Pr. 2013;64(4):463–472
EN
Background: The purpose of the research is to investigate the role of personal (spirituality) and social (social support in the workplace) resources in both negative (post-traumatic stress disorder - PTSD symptoms) and positive (post-traumatic growth) effects of experienced trauma in a group of emergency service workers. Materials and Methods: Data of 116 workers representing emergency service (37.1% firefighters, 37.1%, police officers and 25.8% medical rescue workers) who have experienced traumatic events in their worksite were analyzed. The range of age of the participants was 21-57 years (M = 35.27; SD = 8.13). Polish versions of the Impact of Events Scale - Revised and the Post-traumatic Growth Inventory were used to assess the negative and positive effects of experienced events. Spirituality was assessed by self-report questionnaire and social support in the workplace scale was measured by the scale What support you can count on. Results: The results revealed that support from supervisors reduces the severity of PTSD symptoms, and spirituality and support from co-workers promote the growth after trauma. Conclusions: Personal resources in the form of spirituality, compared with the social resources, play more important role in gaining benefits from trauma than in protecting against the harmful effects of the experienced traumatic event. Med Pr 2013;64(4):463–472