Inny w Polsce. Komunikacja interkulturowa w państwie narodowym

• Authors: Eliza Grzelak

Title variants

EN

THE OTHER IN POLAND. INTERCULTURAL COMMUNICATION IN THE NATIONAL STATE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Au-torka analizuje problem komunikacji między społeczeństwem dominującym a mniejszościami narodowymi i etnicznymi. Zwraca uwagę na kategorię swój /obcy regulującą relacje społeczne, ich zakorzenienie kulturowe i genezę polityczną . Ponadto definiuję na potrzeby wystąpienia, w oparciu o własne badania, pojęcie ‘państwo narodowe’. Kulturowe rozumienie inności omawia, przywołując cztery postawy: odrzucenie, nietolerancję, tolerancję i akceptację. Identyfikuje także bariery, utrudniające fortunną komunikację na granicy kultur, mające swą genezę w zmieniającym się układzie geopolitycznym. Stosunek do inności w Polsce ilustruje werbalnymi i niewerbalnymi zachowaniami komunikacyjnymi, poszukuje ich przyczyn w systemach praw-nym i edukacyjnym, które są dziedzictwem PRL-u. W swoich rozważaniach bierze pod uwagę czynniki, wpływające na kształtowanie relacji interkulturowych w Polsce po 1989 roku:– totalitaryzm utrwalony w pamięci społecznej,– zniesienia cenzury,– dynamikę procesów globalizacyjnych,– determinizm technologiczny relacji interpersonalnych i interkulturowych,– przeobrażenia aksjologiczne.Na zakończenie, na podstawie wyników badań, opisuje tendencje w zakresie omawianych relacji. 

EN

The author analyses a problem of communication between a dominant society and national and ethnic minorities. She focuses on a category of one’s/ other that regulates social relations, their cultural roots and political origin. Additionally, for the purposes of the speech, the author de-fines ‘a national state’ term based on her own research in the field. Cultural understanding of otherness is explained based on four attitudes: rejection, intolerance, tolerance and acceptance. Barriers that hamper a fortunate communication on the edge of cultures and origin from a changing geopolitical system are identified. The author illustrates the attitude towards other-ness with verbal and nonverbal communicational behaviors, investigates their causes in legal and educational systems which are the heritage of Polish People’s Republic times. She considers the following aspects that have shaped intercultural relations in Poland after 1989:– totalitarianism imprinted in social memory of people,– abolition of censorship,– globalization processes dynamics,– technological determinism of interpersonal and intercultural relations,– axiological changes.Finally, the author describes the tendencies of the above relations based on the results of re-search.

Keywords

PL

komunikacja interkulturowa; homo sovieticus; społeczeństwo dominujące; mniejszości etniczne; mniejszości narodowe; asymilacja; integracja; wielokulturowość

EN

intercultural communication; homo sovieticus; dominant society; ethnic minorities; national minorities; assimilation; integration; multiculturalism; intercultural communication; homo sovieticus; dominant society; ethnic minorities; national minorities; assimilation; integration; multiculturalism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2015
• Volume: 16
• Pages: 147-163

Dates

published

2015-12-02

Contributors

author

Eliza Grzelak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• Assmann Aleida. Między historią a pamięcią. Antologia, red. naukowa i posłowie M. Saryusz-Wolska, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2013.
• ---
• Assmann Jan. Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Tłum. Anna Kryczyńska-Pham. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008.
• ---
• Barović Vladimir, Boarov Dimitrije. Velikani srpske štampe. Beograd: Službeni glasnik, 2011.
• ---
• Božinović Neda. Žensko pitanje u Srbiji u XIX i XX veku. Beograd: Devedesetčetvrta – Žene u crnom, 1996.
• ---
• Cice Olgica. Boje i barut. Beograd: Dereta, 2012.
• ---
• Domańska Ewa. Mikrohistorie: spotkanie w międzyświatach. Wydanie drugie uzupełnione i uaktualnione. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005.
• ---
• Domańska Ewa. „Historia ratownicza“. Teksty Drugie 5 (2014). Także: Web 3.03.2015. <http://tekstydrugie.pl/pl/news/item/id,71,title,2014-nr-5-Historia-ratownicza.html>
• ---
• Eco Umberto. Apokaliptycy i dostosowani. Komunikacja masowa a teorie kultury masowej. Przełożył Piotr Salwa. Warszawa: Wydawnictwo A.B.W., 2010.
• ---
• Fleischer Michael. „Zarys ogólnej teorii komunikacji”, Mechanizmy perswazji i manipulacji. Red. Grażyna Habrajska. Łask 2007. Także: Web. 13.06.2015. <http://www.fleischer.pl/text/zarys_ogolnej_teorii_komunikacji.pdf>
• ---
• Garonja Radovanac Slavica. „Međuratni romani Milice Jakovljević i podzemna slava Mir-Jam“. Eadem, Žena u srpskoj književnosti. Novi Sad: Dnevnik-Novine, 2010.
• ---
• Gatalica Aleksandar. Veliki rat. Beograd: Laguna, 2012.
• ---
• Gawarecka Anna. Margines i centrum. Obecność form kultury popularnej w literaturze czeskiej dwudziestolecia międzywojennego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012.
• ---
• Gavrilo Princip. Četrnaest priča o atentatu. Priredio Vule Žurić. Beograd: Laguna, 2014.
• ---
• Jankowicz Grzegorz. „Wielka Wojna i literatura”. Tygodnik Powszechny, Książki w Tygodniku. Magazyn Literacki 5–6 (2014).
• ---
• Jankowicz Grzegorz. „Wyjście z bunkra”. Tygodnik Powszechny, Książki w Tygodniku. Magazyn literacki 1–3 (2015).
• ---
• Jakovljević Milica. Tamo daleko. Drama u tri čina iz života Kragujevčana u doba autro-ugarske okupacije. Urednik edicije Olga Marković. Beograd: Muzej pozorišne umetnosti Srbije, biblioteka DRAMSKA BAŠTINA, 2003.
• ---
• Jakovljević Milica. U slovenačkim gorama. Beograd: Prosveta, 2009.
• ---
• Jakovljević Milica. Izdanci Šumadije. Beograd: Štampar Makarije, 2009.
• ---
• Jergović Miljenko. „Nadprzyrodzony wyraz jego rąk. Szkic do powieści o synu”. Przekład Miłosz Waligórski. Tygodnik Powszechny. Magazyn Literacki Książki w Tygodniku. 28.06.–13.07.(2014).
• ---
• Jergović Miljenko. „Synowie dwóch Marii”. Przekład Miłosz Waligórski. Czas Kultury 1 (2015). S. 80–89.
• ---
• Kraskowska Ewa. Czytelnik jako kobieta. Wokół literatury i teorii. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2007.
• ---
• Lakićević Miljana. Mir-Jam, obožavana i unižena. Beograd: Globosino, 2009.
• ---
• Latković Vojislava. Nadežda Petrović. Slikarka, u tri rata bolničarka. Beograd: Beoknjiga, 2006.
• ---
• Marković Milena. „Smokobójcy”. Przekład Dorota Jovanka Ćirlić. Dialog. Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej, 11 (2014). S. 132–172.
• ---
• Marković Olga. Predgovor. Jakovljević, Milica. Tamo daleko. Drama u tri čina iz života Kragujevčana u doba autro-ugarske okupacije. Urednik edicije Olga Marković. Beograd: Muzej pozorišne umetnosti Srbije, biblioteka DRAMSKA BAŠTINA, 2003.
• ---
• Miler Luiz. Naš brat. Život kapetana Flore Sends. Beograd: Laguna, 2013.
• ---
• Miller Louise. A Fine Brother: The Life of Captain Flora Sandes. Richmond: Alma Books, 2012.
• ---
• Nedregotten Sørbø Marie. Irony and Idyll. Jane Austin’s “Pride and Prejudice” and “ Mansfield Park” on Screen. Amsterdam–New York: Brill/Rodopi, 2014.
• ---
• Nycz Ryszard. „Wstęp. Humanistyka przyszłości”. Teksty Drugie 5 (2014).
• ---
• http://tekstydrugie.pl/pl/news/item/id,71,title,2014-nr-5-Historia-ratownicza.html
• ---
• Perišić Jasmina. „Priče srpske Džejn Ostin osvajaju publiku“. Glas Srpske. Web. 20.02.2015. <http://www.glassrpske.com/plus/teme/Price-srpske-Dzejn-Ostin-magnet-za-publiku/lat/160065.html>
• ---
• Srbljanović Biljana. Mali mi je ovaj grob. Drama u dva dela, Beograd: Samizdat B92, 2013.
• ---
• Srbljanović Biljana. „Za mały dla mnie ten grób”. Przekład Danuta Cirlić-Straszyńska. Dialog. Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej 11 (2014).

Identifiers

DOI

10.14746/p.2015.16.10869