„Wiek przebrania” w powieściach historycznych Petera Ackroyda

• Authors: Jakub Lipski

Title variants

EN

„The Age of Disguise” in Peter Ackroyd’s Historical Novels

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Znamienną cechą twórczości Petera Ackroyda jest wyraźne zespolenie powieściopisarstwa z popularną historiografią, czego przejawem jest niezmienne zainteresowanie autora formą powieści historycznej. Teksty, którym poświęcony jest niniejszy artykuł – Hawksmoor (1985), Chatterton (1987), The Lambs of London (2004) – podejmują próbę kreatywnej rekonstrukcji niektórych istotnych wydarzeń XVIII wieku. Powracające tematy, typy postaci oraz warstwa ideowa w wymienionych utworach wynikają z koncepcji tego stulecia jako „wieku przebrania” („the Age of Disguise”). Metafora przebrania trafnie ilustruje specyfikę czasu, w którym delfickie zawołanie „poznaj samego siebie” nabrało nowego wymiaru. Przeprowadzona w artykule analiza, oparta na koncepcjach nowego historyzmu oraz teorii postmodernistycznej powieści historycznej, pokazuje, że Ackroydowska wizja XVIII wieku koresponduje z takim właśnie postrzeganiem tego stulecia.

EN

Peter Ackroyd’s literary output is characterised by a clear interrelationship between fiction and popular historiography. This is best manifested in his unwavering interest in the form of the historical novel. The present article is devoted to the three novels which creatively reconstruct selected events of the eighteenth century: Hawksmoor (1985), Chatterton (1987) and The Lambs of London (2004). It is argued that the recurrent themes, characters and ideas result from Ackroyd’s understanding of the century as “the Age of Disguise”. The metaphor of disguise accurately renders the specificity of the time when the Delphic precept “know then thyself” was taking on a new dimension. Informed by New Historicism and the theory of the postmodern historical novel, the following article demonstrates that Ackroyd’s vision of the eighteenth century corresponds with this approach to the period.

Keywords

PL

Peter Ackroyd; XVIII wiek; przebranie; maskarada; tożsamość

EN

Peter Ackroyd; the eighteenth century; disguise; masquerade; identity; Peter Ackroyd; the eighteenth century; disguise; masquerade; identity

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Porównania
• Year: 2016
• Volume: 19
• Pages: 99-113

Dates

published

2016-06-15

Contributors

author

Jakub Lipski

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Ackroyd, Peter. Hawksmoor. Harmondsworth: Penguin Books, 1993.
• Ackroyd, Peter. Chatterton. Harmondsworth: Penguin Books, 1993.
• Ackroyd, Peter. London: The Biography. London: Vintage, 2001.
• Ackroyd, Peter. The Lambs of London. London: Vintage, 2005.
• Baudrillard, Jean. Symulakry i symulacja. Przeł. Sławomir Królak. Warszawa: Sic!, 2005.
• Biography of Chatterton. 2014. The Thomas Chatterton Society. Web. 01.08.2016. <http://www.thomaschattertonsociety.com/#!biography/cee5>
• Castle, Terry. Masquerade and Civilization: The Carnivalesque in Eighteenth-Century English Culture and Fiction. London: Methuen, 1986.
• Castle, Terry. The Female Thermometer: Eighteenth-Century Culture and the Invention of the Uncanny.
• Oxford: Oxford University Press, 1995.
• Faurholt, Gry. „Self as Other: The Doppelgänger”. Double Dialogues 10 (2009). Web. 25.05.2016. <http://www.doubledialogues.com/article/self-as-other-thedoppelganger/>
• Fielding, Henry. The Masquerade, A Poem Inscribed to C---T H--D--G--R. London: J. Roberts, A. Dodd, 1728.
• Gibson, Jeremy, Julian Wolfreys. Peter Ackroyd: The Ludic and Labyrinthine Text. Houndmills: Palgrave Macmillan, 2000.
• Heiland, Donna. „Historical Subjects: Recent Fiction about the Eighteenth Century”. Eighteenth-Century Life 21 (1997). S. 108–122.
• Hudson, Nicholas. „Tom Jones”. The Cambridge Companion to Henry Fielding. Red. C. Rawson. Cambridge: Cambridge University Press, 2007. S. 80–93.
• Kotte, Christina. Ethical Dimensions in British Historiographic Metafiction: Julian Barnes, Graham Swift, Penelope Lively. Trier: WVT, 2001.
• Malone, Edmund. An Inquiry into the Authenticity of Certain Miscellaneous Papers and Legal Instruments Attributed to Shakspeare. London: T. Cadell, Jun. and W. Davies, 1796.
• Novak, Maximillian E., red. English Literature in the Age of Disguise. Berkeley: University of California Press, 1977.
• Nowak, Ewa Izabela. „Nie ma już rzeczywistości na horyzoncie. Rozmowa z Jeanem Baudrillardem”. Obieg. Sztuka aktualna 73 (2006). S. 86–91.
• Nycz, Ryszard. Tekstowy świat: poststrukturalizm a wiedza o literaturze. Kraków: Universitas, 2000.
• Onega, Susana. Metafiction and Myth in the Novels of Peter Ackroyd. Columbia: Camden House, 1999.
• Robinson, Alan. Narrating the Past. Houndmills: Palgrave Macmillan, 2011.
• Rousseau, George. „Ingenious Pain: Fiction, History, Biography, and the Miraculous Eighteenth Century”. Eighteenth Century Life 25 (2001). S. 47–62.
• Ryba, Janusz. Maskarady oświeconych. Próba opisu zjawiska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998.
• Ryba, Janusz. Oświeceniowe tutti frutti: Maskarady – konwersacja – literatura. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
• Sexton, David. „Thereby hangs a tale. Dan Leno and the Limehouse Golem by Peter Ackroyd”. The Spectator 8670 (1994). S. 33.
• Shields, M. Kathryn. „The Drama of Identity: Masking and Evolving Notions of Self in Contemporary Photography”. Masquerade: Essays on Tradition and Innovation Worldwide. Red. D. Bell. Jefferson: McFarland, 2015. S. 196–214.
• Stamirowska, Krystyna, red. Historia, fikcja, (auto)biografia w powieści brytyjskiej XX wieku. Kraków: Universitas, 2006.
• Tyson, Lois. Critical Theory Today: A User-Friendly Guide. Abingdon: Routledge, 1998.
• Wahrman, Dror. The Making of the Modern Self: Identity and Culture in Eighteenth-Century England. Yale:
• Yale University Press, 2004.
• White, Hayden. „The Historical Text as Literary Artifact”. The Writing of History: Literary Form and Historical Understanding. Red. R.H. Canary, H. Kozicki. Madison: Wisconsin University Press, 1978. S. 41–62.

Identifiers

DOI

10.14746/p.2016.19.10297