Samorząd wojewódzki w Polsce jako podmiot polityki rozwoju regionalnego

• Authors: Robert Kmieciak

Title variants

EN

Regional authorities in Poland as the subject of regional development policy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z największych osiągnięć procesu transformacji społeczno-politycznej w Polsce jest szeroka decentralizacja sfery władztwa publicznego. Obowiązująca obecnie ustawa o samorządzie gminnym doprowadziła do restytucji zjawiska władzy lokalnej w Polsce, a zarazem stanowiła pierwszy krok do dalszych reform samorządowych zwieńczonych ustanowieniem samorządu powiatowego i wojewódzkiego. Z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadzono zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa, którego jednostkami stały się gminy, powiaty i szczególnie nas interesujące województwa. Reforma samorządowa obejmując swoim zasięgiem województwa spowodowała, że nastąpiła istotna zmiana jakościowa, bowiem województwa - regiony uzyskały podmiotowość co usytuowało je na płaszczyźnie partnerskich relacji w stosunku do władz centralnych. Piętnaście lat funkcjonowania samorządu regionalnego w Polsce skłania do refleksji dotyczącej efektywności podjętych wówczas działań i kierunków dalszego rozwoju samorządu na poziomie województwa. Jest to niezwykle istotne, bowiem w demokratycznym, zdecentralizowanym państwie to właśnie samorządowy region odgrywa coraz większą rolę w promowaniu, stymulowaniu i finansowaniu ze środków publicznych inicjatyw służących rozwojowi społeczno-gospodarczemu. Od sprawnej realizacji tych zadań, a także zmiany zasad generowania przychodów budżetowych samorządu, zależy w głównej mierze przyszłe funkcjonowanie województw i to czy będą one mieć wystarczające środki na realizację programów rozwoju regionalnego.

EN

One of the greatest achievements of the socio-political transformation process in Poland is the extensive decentralization of public authorities. The current law on municipal government has brought about the restoration of the phenomenon of local governance in Poland, thus becoming the beginning of further local government reform, topped with the establishment of district and regional government. January 1, 1999 marks the introduction of the principal three-tier territorial division of the state, organized from then on into municipalities, counties and regions, the latter being of particular interest to us here. The reform of local government encompassed the regions, resulting in a significant qualitative change, as regions were granted the status of separate entities, thus becoming partners in relations with the centralauthorities. The fifteen years of regional government in Poland calls for reflections on the efficiency of the steps taken then, and the directions of further advancement of local government at a regional level. This issue is of utmost importance, since in a democratic, decentralized state, locally governed regions play an increasingly significant role in promoting, stimulating and providing public financing for initiatives serving socio-economic development. Effective fulfillment of these tasks, coupled with changing principles of how to generate the budget revenue of local governments, lies among the main conditions for the future operations of the regions, and ensuring appropriate means to implement regional development projects.

Keywords

PL

decentralizacja; samorząd regionalny; polityka regionalna; wieloszczeblowe zarządzanie

EN

decentralization; local government; regional policy; multi-tier governance; decentralization; local government; regional policy; multi-tier governance

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Przegląd Politologiczny
• Year: 2013
• Issue: 4
• Pages: 155-172

Dates

published

2018-06-21

Contributors

author

Robert Kmieciak

• Poznań

References

• Dekret z dnia 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego, Dz. U. Nr 14, poz. 74.
• Gawłowski R. (2010), Koncepcja nowego regionalizmu. Polska polityka miejska wobec wyzwań XXI wieku, w: Samorząd terytorialny na przełomie XX/XXI wieku, red. A. Lutrzykowski, R. Gawłowski, M. Popławski, Toruń.
• Grosse T. G. (2004), Polityka regionalna Unii Europejskiej. Przykład Grecji, Włoch, Irlandii i Polski, Warszawa.
• Grosse T. G. (2007), Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego i kontrakty wojewódzkie: czy są jeszcze potrzebne?, „Samorząd Terytorialny”, nr 12.
• Izdebski H. (1991), Samorząd terytorialny w II Rzeczypospolitej, „Samorząd Terytorialny”, nr 5.
• Izdebski H. (2009), Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa.
• Kokocińska K. (2009), Polityka regionalna w Polsce i w Unii Europejskiej, Poznań.
• Kumaniecki K. W., Wasiutyński B., Panejko J. (1929), Polskie prawo administracyjne w zarysie, Kraków.
• Lemańska J. (2006), Koncepcja samorządu województwa na tle porównawczym, Kraków.
• Leoński Z. (1974), Ewolucja rad narodowych w Polsce Ludowej, Poznań.
• Leoński Z. (1991), Tradycje samorządu terytorialnego w Polsce, „Samorząd Terytorialny”, nr 3.
• Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006. Efekty, Warszawa 2009, www.mrr.gov.pl.
• Nawrocki S. (1990), Percepcja pruskiego samorządu terytorialnego w latach 1919-1939, „Kronika Wielkopolski”, nr 3.
• Pacanowska R. (2007), Samorząd wojewódzki w zachodniej Polsce w latach 1919-1939, „Samorząd Terytorialny”, nr 5.
• Piasecki B., Kubiak K. (2009), Wprowadzenie, w: Partnerstwo dla innowacji, red. B. Piasecki, K. Kubiak, Łódź.
• Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 - Założenia Umowy Partnerstwa - załączniki. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 15 stycznia 2013 r., www.mrr.gov.pl.
• Puślecki Z. W., Kmieciak R., Walkowski M. (2010), Wspólna Polityka Rolna w warunkach wzrostu konkurencyjności Unii Europejskiej, Warszawa.
• Radtke I. (1990), Poznański samorząd wojewódzki (Poznański Wojewódzki Związek Komunalny) 1919-1939, „Kronika Wielkopolski”, nr 3.
• Regulski J. (2005), Samorządna Polska, Warszawa.
• Sakowicz M. (2007), Modernizacja samorządu terytorialnego w procesie integracji Polski z Unią Europejską, Warszawa 2007.
• Sługocki W. (2010), Cohesion policy o f the European Union as a shock-absorber o f the globał economic slowdown in Poland, in: Studies of economic and social processes, ed. J. Babiak, Środa Wlkp.
• Sroka J. (2009), Deliberacja i rządzenie wielopasmowe. Teoria i praktyka, Wrocław.
• Tkaczyński J. W., Willa R., Świstak M. (2008), Fundusze Unii Europejskiej 2007-2013. Cele, działania, środki, Kraków. Ustawa z dnia 26 września 1922 r. o zasadach powszechnego samorządu wojewódzkiego, a w szczególności województw: lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego, Dz. U. RP Nr 90, poz.829.
• Ustawa z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych, Dz. U. Nr 5, poz. 22.
• Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, Dz. U. Nr 14, poz. 138.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz. U. Nr 91, poz. 576.
• Ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, Dz. U. Nr 48, poz. 550.
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju, Dz. U. Nr 116,poz. 1206zpóźn. zm.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227, poz. 1658.
• Wlaźlak K. (2010), Rozwój regionalny jako zadanie administracji publicznej, Warszawa.
• Wykorzystanie środków z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w ramach Narodowego Planu Rozwoju oraz Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013, Warszawa, czerwiec 2010 r., www.mrr.gov.pl.
• Zaleski J. (2005), Dylematy polityki regionalnej, w: Wzajemne relacje administracji rządowej i samorządu terytorialnego w sprawowaniu władzy w regionie, Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Senatu oraz Komisje Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Sejmu 9 grudnia 2004 r, Kancelaria Sejmu, Warszawa.
• Zientara P. (2007), Regiony Unii Europejskiej w obliczu rewolucji informatyczno-telekomunikacyjnej i procesów globalizacyjnych, „Wspólnoty Europejskie”, nr 3 (184).

Identifiers

DOI

10.14746/pp.2013.18.4.10