Stawanie się motłochem: Wielogatunkowe dobra wspólne poza nowoczesnością

• Authors: Łukasz Moll , Michał Pospiszyl

Title variants

EN

Becoming Rabble: Multi-species Commons Beyond Modernity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi propozycję filozofii podmiotu politycznego, która uwzględniałaby osiągnięcia dwóch (zwykle niewchodzących ze sobą w dialog) tradycji badawczych. Z jednej strony historii oddolnej, z drugiej – nowego materializmu, zainteresowanego kształtowaniem się wspólnot wielogatunkowych. W kolejnych rozdziałach eseju autorzy pokazują, dlaczego koncepcja motłochu (jako podmiotu wielogatunkowego) może okazać się bardzo dobrym narzędziem, użytecznym zarazem do studiowania historii klas podporządkowanych, jak i do budowania nowej polityki w warunkach kryzysu klimatycznego. Proponowany przez nich kierunek polega na oparciu sprawczości ludzkich i nie-ludzkich zdominowanych na praktykach wielogatunkowego uwspólniania.

EN

The article proposes the philosophy of political subject, which combines two currents of social thought that usually do not enter into dialogue with each other. On the one side the text draw from the popular history of the subaltern classes, and on the other side it is indebted to the new materialism, which remains interested in the multi-species communities’ formation. In the following chapters, the authors of the essay present why the concept of the rabble (as the multi-species subject) may turn out to be a very accurate tool to both study the history of the subaltern classes and to create new politics in the era of climate change. The proposeddirection leads through the agency of human and non-human subaltern beings by the practices of multi-species commoning.

Keywords

PL

plebs; dobra wspólne; nowoczesność; historia oddolna; posthumanizm

EN

plebs; the commons; modernity; popular history; posthumanism; plebs; the commons; modernity; popular history; posthumanism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Praktyka Teoretyczna
• Year: 2020
• Volume: 37
• Issue: 3

Dates

published

2020-10-15

Contributors

author

Łukasz Moll

• Uniwersytet Wrocławski Instytut Socjologii Koszarowa 3, 52-007 Wrocław

author

Michał Pospiszyl

• Polska Akademia Nauk Instytut Studiów Politycznych Polna 18/20, 00-625 Warszawa

References

• Anderson, Kevin B. 2016. Marx at the Margins: On Nationalism, Ethnicity, and Non-Western Societies. Wydanie drugie poszerzone. Chicago: University of Chicago Press.
• Assorodobraj-Kula, Nina. 1966. Początki klasy robotniczej: problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej. Wydanie drugie opatrzone posłowiem. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Astarian, Bruno. 2010. „Are slums another planet?” Hic Salta – Communisation. http://www.hicsalta-communisation.com/textes/are-slums-another-planet.
• Azoulay, Ariella Aïsha. 2019. Potential History: Unlearning Imperialism. London – New York: Verso.
• Blaser, Mario, i Marisol de la Cadena. 2017. „The Uncommons: An Introduction.” Anthropologica 59(2): 185–193. https://doi.org/10.3138/anth.59.2.t01.
• Breaugh, Martin. 2016. The Plebeian Experience: A Discontinuous History of Political Freedom. Tłum. Lazer Lederhendler. Przedruk: Columbia
• University Press.
• Camille, Michael. 1997. „The Image and the Self: Unwriting Late Medieval Bodies.” W Framing Medieval Bodies, red. Sarah Kay. Manchester:
• Manchester University Press.
• Deleuze, Gilles, i Félix Guattari. 2015. Tysiąc plateau: Kapitalizm i schizofrenia II. Tłum. anonimowy. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
• Desmedt, Ludovic. 2005. „Money in the ‘Body Politick’: The Analysis of Trade and Circulation in the Writings of Seventeenth-Century Political Arithmeticians.” History of Political Economy 37(1): 79–101. https://doi.org/10.1215/00182702-37-1-79.
• Ehrenreich, Barbara. 2007. Dancing in the Streets: A History of Collective Joy. New York: Holt Paperbacks.
• Eriksen, Christoffer Basse. 2017. „Circulation of Blood and Money in Leviathan – Hobbes on the Economy of the Body.” W History of
• Economic Rationalities: Economic Reasoning as Knowledge and Practice Authority, red. Jakob Bek-Thomsen i in. Dordrecht: Springer.
• Esposito, Roberto. 2012. Living Thought: The Origins and Actuality of Italian Philosophy. Tłum. Zakiya Hanafi. Stanford: Stanford University Press.
• Federici, Silvia. 2009. Caliban and the Witch: Women, the Body and Primitive Accumulation. New York: Autonomedia.
• Federici, Silvia. 2018. Re-Enchanting the World: Feminism and the Politics of the Commons. Wstęp Peter Linebaugh. Oakland, California: PM Press.
• Foucault, Michel. 1998. Nadzorować i karać: Narodziny więzienia. Tłum. Tadeusz Komendant. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Geremek, Bronisław. 1989. Świat „opery żebraczej”: obraz włóczęgów i nędzarzy w literaturach europejskich XV-XVII wieku. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Gilbert, Scott F., Jan Sapp, Alfred I. Tauber, Handling Editor James D. Thomson, i Associate Editor Stephen C. Stearns. 2012. „A Symbiotic View of Life: We Have Never Been Individuals.” The Quarterly Review of Biology 4(87): 325–341. https://doi.org/10.1086/668166.
• Graeber, David. 2018. Dług: pierwsze pięć tysięcy lat. Tłum. Bartosz Kuźniarz. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Graeber, David. 2019. Praca bez sensu: teoria. Tłum. Mikołaj Denderski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Haraway, Donna J. 2016. Staying with the Trouble: Making Kin in the Chthulucene. Durham–London: Duke University Press Books.
• Hardt, Michael, i Antonio Negri. 2005a. Imperium. Tłum. Sergiusz Ślusarski i Adam Kołbaniuk. Warszawa: W.A.B.
• Hardt, Michael, i Antonio Negri. 2005b. Multitude: War and Democracy in the Age of Empire. New York: Penguin Books.
• Hardt, Michael, i Antonio Negri. 2012. Rzecz-pospolita: Poza własność prywatną i dobro publiczne. Tłum. Praktyka Teoretyczna. Kraków:
• Korporacja Ha!art.
• Harney, Stefano, i Fred Moten. 2013. The Undercommons: Fugitive Planning & Black Study. Wivenhoe – New York – Port Wason: Minor Compositions.
• Harvey, William. 1847. „An Anatomical Disquisition on the Motion of Heart and Blood in Animals.” W The Works of William Harvey, red. Robert Willis. London: The Sydenham Society.
• Heller-Roazen, Daniel. 2013. Dark Tongues: The Art of Rogues and Riddlers. Brooklyn, New York: Zone Books.
• Hill, Christopher. 1991. Change and Continuity in Seventeenth-Century England. New Haven – London: Yale University Press.
• Hobbes, Thomas. 1954. Lewiatan, czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Tłum. Czesław Znamierowski. Warszawa: Państowe Wydawnictwo Naukowe.
• Hobbes, Thomas. 1956. Elementy filozofii. T. 2. Tłum. Czesław Znamierowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Hobbes, Thomas. 1994. The Elements of Law, Natural and Politic: Part I: Human Nature; Part II: De Corpore Politico with Three Lives, red. John Charles Addison Gaskin. Oxford – New York: Oxford University Press.
• Hobbes, Thomas. 1999. De corpore: Elementorum philosophiae. Sectio prima, red. Karl Schuhmann. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin.
• Hobsbawm, Eric. 2017. Primitive Rebels. London: Abacus.
• Holloway, John. 2010. Crack Capitalism. London: Pluto Press.
• Jakonen, Mikko. 2013. Multitude in Motion Re-Readings on the Political Philosophy of Thomas Hobbes. Jyväskylä: University of Jyväskylä.
• Johannes, Sarisberiensis. 1909. Policraticus, sive, De nugis curialium et vestigiis philosophorum, red. Clement Charles Julian Webb. Oxonii [Oxford]: E Typographeo Clarendoniano [Clarendon Press].
• Kartezjusz. 1958. Medytacje o pierwszej filozofii. Tłum. Kazimierz Ajdukiewicz i Maria Ajdukiewicz. Warszwa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kuźniarz, Bartosz. 2020. Król liczb: Szkice z metafizyki kapitalizmu.
• Warszawa: Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego.
• Lazzarato, Maurizio. 2014. Signs and Machines: Capitalism and the Production of Subjectivity. Tłum. Joshua David Jordan. Los Angeles: Semiotext.
• Leyk, Aleksandra, i Joanna Wawrzyniak. 2020. Cięcia: Mówiona historia transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Linebaugh, Peter. 2006. The London Hanged: Crime and Civil Society in the Eighteenth Century. London: Verso.
• Linebaugh, Peter. 2009. The Magna Carta Manifesto: Liberties and Commons for All. Berkeley: Berkeley University of California Press.
• Linebaugh, Peter, i Marcus Buford Rediker. 2000. The Many-Headed Hydra: Sailors, Slaves, Commoners, and the Hidden History of the
• Revolutionary Atlantic. Boston: Beacon Press.
• Lordon, Frédéric. 2012. Kapitalizm, niewola i pragnienie: Marks i Spinoza. Tłum. Magdalena Kowalska i Michał Kozłowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
• Lucchese, Filippo Del. 2009. Conflict, Power, and Multitude in Machiavelli and Spinoza: Tumult and Indignation. London – New York: Continuum International Publishing Group.
• Łepkowski, Tadeusz. 1964. Haiti: początki państwa i narodu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Malebranche, Nicolas de. 2003. Dialogi o metafizyce i religii; Dialogi o śmierci. Tłum. Piotr Rak. Kęty: Antyk.
• Marder, Michael. 2016. The Chernobyl Herbarium: Fragments of an Exploded Consciousness. London: Open Humanities Press.
• Margulis, Lynn. 2000. Symbiotyczna planeta. Tłum. Marcin Ryszkiewicz. Warszawa: CiS.
• Margulis, Lynn. 2017. „Symbiogenesis and Symbionticism.” W Symbiosis as a Source of Evolutionary Innovation: Speciation and Morphogenesis,
• red. Lynn Margulis i René Fester. Cambridge–London: MIT Press.
• Marks, Karol. 1968a. „Osiemnasty brumaire’a Ludwika Bonaparte.” Tłum. nieznany. W Fryderyk Engels i Karol Marks. Dzieła. T. 8, red. Maria Bilewicz, 121–233. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Marks, Karol. 1968b. „Kapitał: krytyka ekonomii politycznej.” W Fryderyk Engels i Karol Marks. Dzieła. T. 23. Warszawa: Książka i Wiedza.
• McFall-Ngai, Margaret. 2017. „Noticing Microbial Worlds: The Postmodern Synthesis in Biology.” W Arts of Living on a Damaged Planet: Ghosts and Monsters of the Anthropocene, red. Anna Lowenhaupt Tsing, Nils Bubandt, Elaine Gan i Heather Anne Swanson. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• McNally, David. 2012. Monsters of the Market: Zombies, Vampires and Global Capitalism. Chicago: Haymarket Books.
• Merchant, Carolyn. 1990. The Death of Nature: Women, Ecology, and the Scientific Revolution. New York: Harper & Row.
• Mies, Maria. 2014. Patriarchy and Accumulation on a World Scale: Women in the International Division of Labour. London: Zed Books.
• Moll, Łukasz. 2020. „Gleaning on the Shores of Politics: Commoning as the New Philosophy of Praxis.” Praktyka Teoretyczna 36(2): 35‒66. https://doi.org/10.14746/prt2020.2.3.
• Pacewicz, Krzysztof. 2017. Fluks: Wspólnota płynów ustrojowych. Warszawa: Fundacja na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi Państwowe i Wydawnictwo Naukowe.
• Papadopoulos, Dimitris, Niamh Stephenson, i Vassilis Tsianos. 2008. Escape Routes: Control and Subversion in the Twenty-First Century. London ‒ Ann Arbor: Pluto Press.
• Paravicini-Bagliani, Agostino. 2000. The Pope’s Body. Chicago: University of Chicago Press.
• Pospiszyl, Michał. 2018. „«Państwo jest jak zwierzę». Galen i średniowieczna biologia polityczna.” Klio 46(3): 9–36. http://dx.doi.org/10.1277/KLIO.2018.031.
• Rakowski, Tomasz. 2009. Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy: etnografia człowieka zdegradowanego. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria.
• Sakai, J. 2017. The Dangerous Class and Revolutionary Theory: Thoughts on the Making of the Lumpen/Proletariat. Montreal: Kersplebedeb.
• Scott, James C. 1987. Weapons of the Weak: Everyday Forms of Peasant Resistance. New Haven: Yale University Press.
• Scott, James C. 1999. Seeing like a State: How Certain Schemes to Improve the Human Condition Have Failed. New Haven: Yale University Press.
• Scott, James C. 2010. The Art of Not Being Governed: An Anarchist History of Upland Southeast Asia. New Haven ‒ London: Yale University
• Press.
• Shah, Sonia. 2019. Epidemia: Od dżumy, przez HIV, po ebolę. Tłum. Małgorzata Rost. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Shell, Jacob. 2015. Transportation and Revolt: Pigeons, Mules, Canals, and the Vanishing Geographies of Subversive Mobility. Massachusetts: MIT Press.
• Shiva, Vandana. 2020. Reclaiming the Commons: Biodiversity, Traditional Knowledge, and the Rights of Mother Earth. Santa Fe: Synergetic Press.
• Theweleit, Klaus. 2015. Męskie fantazje. Tłum. Michał Herrer i Mateusz Falkowski. Przekł. przejrz. Arkadiusz Żychliński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Thompson, Edward Palmer. 1967. „Time, Work-Discipline, and Industrial Capitalism.” Past & Present 38: 56‒97.
• Thompson, Edward Palmer. 2013. The Making of the English Working Class. London: Penguin.
• Tomkins, Alannah. 2009. The Poor in England 1700–1850: An Economy of Makeshifts, red. Steven King. Manchester: Manchester University Press.
• Tsing, Anna. 2015. The Mushroom at the End of the World: On the Possibility of Life in Capitalist Ruins. Princeton: Princeton University Press.
• Tsing, Anna. 2018. „Krnąbrne krawędzie: grzyby jako gatunki towarzyszące.” Tłum. Monika Rogowska-Stangret. W Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie, red. Olga Cielemęcka i Monika Rogowska-Stangret. Lublin: e-naukowiec.
• Virno, Paolo. 2004. A Grammar of the Multitude: For an Analysis of Contemporary Forms of Life. Tłum. Isabella Bertoletti, James Cascaito i Andrea Casson. Cambridge–London: Semiotext(e).
• Wynter, Sylvia. 2003. „Unsettling the Coloniality of Being/Power/Truth/Freedom: Towards the Human, After Man, Its Overrepresentation– An Argument.” The New Centennial Review 3(3): 257–337. https://doi.org/10.1353/ncr.2004.0015.

Identifiers

DOI

10.14746/prt2020.3.2