Związki frazeologiczne z komponentem bank w polszczyźnie

• Authors: Jolanta Ignatowicz-Skowrońska

Title variants

EN

Phraseological units with the component bank in the Polish language

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The subject of the article concerns phraseological units with the lexeme bank that can be found in the Polish language. The lexeme bank, which has been present in Polish since the sixteenth century, became the basis for a group of phraseological connections founded on three out of the four meanings of the word registered in dictionaries. More or less typically phraseological expressions were created around the meaning of the word bank as a money trading institution, or as a place where something is kept or stored and finally as a pot or pool in gambling games. The fourth meaning of bank, as an edifice that holds an institution involved in financial turnover, proved to be unattractive phraseologically and did not result in forming any phraseological units. Also it should be emphasized that some of the analyzed phraseological connections undergo semantic modifications in contemporary Polish, which have not yet been recorded in lexicographic collections. It happens so as new shades of meaning of the phrases rozbić bank (hit the jackpot) or trzymać bank (hold the pot) have not yet been fully established in the language and need to be carefully observed.

Keywords

PL

phraseological unit; phraseological innovations; modifications of meanings

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
• Year: 2018
• Volume: 25
• Issue: 1
• Pages: 61-75

Dates

published

2018-08-28

Contributors

author

Jolanta Ignatowicz-Skowrońska

• Wydział Filologiczny, Uniwersytet Szczeciński

References

• Słowniki
• ESJP XVII i XVIII – Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, http://sxvii.pl/index.php?strona=haslo&id_hasla=3331&forma=BANK#3351 [dostęp: 24 lipca 2017].
• NSEJP – Długosz-Kurczabowa Krystyna (2003), Nowy słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• SFS – Skorupka Stanisław (1989), Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• SJP-D – Doroszewski Witold, red. (1958–1969), Słownik języka polskiego, t. 1–11, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• SJP-L – Linde Samuel Bogumił (1951), Słownik języka polskiego, t. 1–6, PIW, Warszawa.
• SJP-War – Karłowicz Jan, red. (1900–1927), Słownik języka polskiego, t. 1–8, nakł. prenumeratorów, Warszawa.
• SJP-Wil – Zdanowicz Aleksander, red. (1861), Słownik języka polskiego, cz. 1–2, M. Orgelbrand, Wilno.
• SP XVI – Mayenowa Maria Renata, Pepłowski Franciszek, red. (t. 1–34), Mrowcewicz Krzysztof, Potoniec Patrycja, red. (od tomu 35 do hasła ROWNY) (1966–1994), Słownik polszczyzny XVI wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
• USJP – Dubisz Stanisław, red. (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• WSF PWN – Kłosińska Anna, Sobol Elżbieta, Stankiewicz Anna, oprac. (2005), Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• WSF-MN – Müldner-Nieckowski Piotr (2003), Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Świat Książki, Warszawa.
• Literatura
• Bąba Stanisław (1989), Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Przybył Krzysztof (2013), Bank czy skarpeta, http://krzysztofprzybyl.natemat.pl/66449,bank-czy-skarpeta [dostęp: 11 sierpnia 2017].
• Kopaliński Władysław (1991), Słownik mitów i tradycji kultury, PIW, Warszawa.
• Lewicki Andrzej Maria, Pajdzińska Anna (2001), Frazeologia, w: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 315–333.
• Lewicki Andrzej Maria, Pajdzińska Anna, Rejakowa Bożena (1987), Z zagadnień frazeologii. Problemy leksykograficzne, PWN, Warszawa.
• Łazor Jerzy (2012), Czasy wojny i wielkiej inflacji. Bankowość polska w latach 1918–1923, http://www.mowiawieki.pl/templates/site_pic/files/HistoriaBankowosciNa-ZiemiachPolskich_03.pdf [dostęp: 16 sierpnia 2017].
• Markiewicz Henryk, Romanowski Andrzej (2005), Skrzydlate słowa. Wielki słownik cytatów polskich i obcych, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Morawski Wojciech (2013), Od Piotra Skargi do Andrzeja Kapostasa, http://www.mowiawieki.pl/templates/site_pic/files/HistoriaBankowosciNaZiemiachPolskich_01.pdf [dostęp: 16 sierpnia 2017].
• Wielki słownik języka polskiego, http://wsjp.pl/index.php?pwh=0 [dostęp: 24 lipca 2017].

Identifiers

DOI

10.14746/pspsj.2018.25.1.4