Niesprawcza odpowiedzialność karna o charakterze represyjnym (karnym) w świetle Konstytucji RP (art. 42 ust. 1)

• Authors: Danuta Tarnowska , Dorota Kaczorkiewicz , Marta Brzezińska

Title variants

EN

Noncausative criminal liability as subject to penalty in light of the Constitution of the Republic of Poland (Article 42, item 1)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Analizie poddano trzy rodzaje odpowiedzialności, tj. odpowiedzialność posiłkową (art. 24 i 25 k.k.s.), zobowiązanie do zwrotu korzyści majątkowej (art. 52 k.k. i art. 24 § 5 k.k.s.) oraz odpowiedzialność podmiotów zbiorowych w odniesieniu do art. 42 ust. 1 Konstytucji RP, w którym mowa o odpowiedzialności sprawczej osoby dopuszczającej się czynu zabronionego. Z uwagi na takie ujęcie odpowiedzialności w Konstytucji w opracowaniu podjęto próbę określenia, czy art. 42 ust. 1 odnosi się także do odpowiedzialności niesprawczej, wprowadzonej wymienionymi aktami prawnymi. Unormowanie zawarte w wyżej wymienionych aktach prawnych prowadzi do wniosku, że skazanie sprawcy przestępstwa daje podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności posiłkowej, do zobowiązania do zwrotu korzyści majątkowej czy też do pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Warunkiem koniecznym stosowania tych instytucji jest więc uznanie osoby fizycznej powiązanej z określonym podmiotem wymienionych przejawów odpowiedzialności za winną popełnienia przestępstwa, którego skutki dotyczą tego podmiotu. Pociągnięcie do odpowiedzialności niesprawczej pozostaje zatem w ścisłym związku z odpowiedzialnością sprawczą, o której stanowi art. 42 ust. 1 Konstytucji RP. Odpowiedzialność sprawcza jest bowiem podstawowym warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności niesprawczej. Ta ostatnia stanowi niejako reperkusję pociągnięcia do sprawczej odpowiedzialności karnej.

EN

The analysis focuses on three types of liability, that is ancillary liability (Article 24 and 25 of the Penal and Fiscal Code), pledge to return a financial gain (Article 53 of the Criminal Code and Article 24 § 5 of the Penal and Fiscal Code) and criminal liability of collective entities provided in Article 42 item 1 of the Constitution of the Republic of Poland, which refers to direct criminal liability of a perpetrator. The approach to liability reflected in the Constitution has prompted to seek to determine whether or not Article 42, item 1 refers also to indirect criminal liability, provided for in the abovementioned legal provisions. The regulations incorporated in the analysed articles lead to a conclusion that convicting the perpetrator of a crime sets the grounds for prosecution under ancillary liability, for obligation to return a financial gain, or for prosecution of collective entities. Therefore, the imperative condition for the application of such measures, subject to the abovementioned types of liability, is to find a natural person associated with the entity guilty of a crime whose consequences affect this entity. In view of the above, prosecution under noncausative criminal liability remains closely related to causative liability, as provided for in Article 42, item 1 of Poland’s Constitution. Causative liability constitutes, as a matter of fact, the fundamental condition for prosecuting under noncausative liability, while noncausative liability constitutes, in a way, a consequence of prosecuting under causative criminal liability.

Keywords

PL

Konstytucja; przestępstwo; postępowanie karne

EN

Constitution; crime; criminal proceedings; Constitution; crime; criminal proceedings

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2013
• Volume: 75
• Issue: 4
• Pages: 91-105

Dates

published

2018-11-02

Contributors

author

Danuta Tarnowska

• Uniwersytet Szczeciński

author

Dorota Kaczorkiewicz

• Uniwersytet Szczeciński

author

Marta Brzezińska

• Uniwersytet Szczeciński

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2013.75.4.8