Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa

• Authors: Olgierd Bogucki

Title variants

EN

Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.

EN

This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.

Keywords

PL

wykładnia prawa; filozofia języka; teoria języka; pluralizm wartości; nominalizm; strukturalizm

EN

interpretation of law; philosophy of language; theory of language; value pluralism; nominalism; structuralism; interpretation of law; philosophy of language; theory of language; value pluralism; nominalism; structuralism

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Year: 2014
• Volume: 76
• Issue: 4
• Pages: 55-67

Dates

published

2014-01-01

Contributors

author

Olgierd Bogucki

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Bogucki, O., O sposobach pojmowania twórczego charakteru interpretacji, Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2013, nr 1.
• Bogucki, O., Wykładnia funkcjonalna w działalności najwyższych organów władzy sądowniczej, Szczecin 2011.
• Bogucki, O., Zieliński, M., Wykładnia prawa we współczesnym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, [w:] Orzecznictwo sądowe w sprawach karnych. Aspekty europejskie i unijne, L. Gardocki et al. (red.), Warszawa 2008.
• Buksiński, W., Współczesne filozofie polityki, Poznań 2006.
• Choduń, A., Język prawny a język potoczny, [w:] Język, prawo, społeczeństwo, E. Malinowska (red.), Opole 2004.
• Choduń, A., Leksyka tekstów aktów prawnych, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2006, nr 4.
• Choduń, A., Słownictwo tekstów prawnych w zasobie leksykalnym współczesnej polszczyzny, Warszawa 2007.
• Davidson, D., A Nice Derangement of Epitaphs, [w:] Truth and Interpretation. Perspectives on the Philosophy of Donald Davidson, E. LePore (eds.), New York 1986.
• Gizbert-Studnicki, T., Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Nauk Politycznych 1986, nr 26.
• Gray, J., Dwie twarze liberalizmu, Warszawa 2001.
• Gray, J., Po liberalizmie – eseje wybrane, Warszawa 2013.
• Habermas, J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, Warszawa 2005.
• Habermas, J., Reconciliation through the Public Use of Reason: Remarks on John Rawl’s Political Liberalism, The Journal of Philosophy 92, 1995, nr 3.
• Kmita, J., Wymykanie się uniwersaliom, Warszawa 2000.
• Laclau, E., Mouffe, Ch., Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej, Wrocław 2007.
• Matczak, M., Summa Iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa, Warszawa 2007.
• Mouffe, Ch., Paradoks demokracji, Wrocław 2005.
• Polanowska-Sygulska, B., Pluralizm wartości i jego implikacje w filozofii prawa, Kraków 2008.
• Rawls, J., Political Liberalism: Reply to Habermas, The Journal of Philosophy 92, 1995, nr 3.
• Rorty, R., The Pragmatists’s Progress, [w:] Interpretation and Overinterpretation, S. Collini (red.), Cambridge 1992.
• Smolak, M., Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej, Warszawa 2012.
• Szahaj, A., Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”, Warszawa 2000.
• Zielińska, D., Proceduralny model języka. Językoznawstwo z pozycji teorii modeli nauk empirycznych, Kraków 2007.
• Zieliński, M. et al., Zintegrowanie polskich koncepcji wykładni prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2009, z. 4.
• Zieliński, M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, wyd. 6, Warszawa 2012.
• Zieliński, M., Zirk-Sadowski, M., Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2011, z. 2.

Identifiers

DOI

10.14746/rpeis.2014.76.4.4