Przyszłość metropolitalnego planowania przestrzennego w Polsce – perspektywa odgórna i oddolna

• Authors: Łukasz Mikuła

Title variants

EN

The future of metropolitan spatial planning in Poland: top-down and bottom-up perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ustalenie potencjalnych kierunków rozwoju planowania przestrzennego na poziomie obszaru metropolitalnego w Polsce na podstawie konfrontacji zamierzeń legislacyjnych administracji rządowej z doświadczeniami praktycznymi i oczekiwaniami środowiska samorządowego. Na tle przedstawionych problemów wynikających z dotychczasowej regulacji ustawowej analizowane są proponowane aktualnie przez rząd zmiany w zakresie systemu planowania strategicznego i przestrzennego (perspektywa top-down). Badania dotyczące perspektywy bottom-up bazują na wywiadach bezpośrednich i analizie dokumentów planistycznych w gminach obszaru metropolitalnego Poznania, będącego przykładem miękkiej przestrzeni planowania. W podsumowaniu krytycznej analizie poddana została spójność systemowa rysującego się nowego modelu planowania metropolitalnego w Polsce.

EN

The aim of the paper is to determine the possible future of metropolitan spatial planning in Poland basing on the confrontation of legislative intentions of central government administration with practical experience and expectations of the local governments. Against the background of the problems arising from the existing statutory regulation, the changes currently proposed by the government in the strategic and spatial planning system (top-down perspective) are being analyzed. The research on the bottom-up perspective is based on direct interviews and analysis of planning documents in the municipalities of the Poznań metropolitan area as a “soft space of planning”. In the summary, the systemic coherence of the emerging new metropolitan planning model in Poland is put under scrutiny.

Keywords

PL

ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; obszary metropolitalne; związki metropolitalne; strategia rozwoju ponadlokalnego; Metropolia Poznań

EN

Act on spatial planning and development; metropolitan areas; metropolitan associations; supra-local development strategy; Poznań Metropolis; Act on spatial planning and development; metropolitan areas; metropolitan associations; supra-local development strategy; Poznań Metropolis

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
• Year: 2019
• Issue: 47
• Pages: 57-73

Dates

published

2019-09-12

Contributors

author

Łukasz Mikuła

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej

References

• Allmendinger P., Haughton G. 2009. Soft spaces, fuzzy boundaries, and metagovernance: The new spatial planning in the Thames Gateway. Environment and Planning A, 41: 617–633.
• Allmendinger P., Haughton G., Knieling J., Othengrafen F. 2015. Soft Spaces in Europe: Re-negotiating governance, boundaries and borders. Routledge, Oxon.
• Faludi A. 2010. Beyond Lisbon: Soft European Spatial Planning. DISP, 182(3): 14–24.
• Haughton G., Allmendinger P., Counsell D., Vigar G. 2010. The New Spatial Planning: Territorial Management with Soft Spaces and Fuzzy Boundaries. Routledge, London.
• Janas K., Jarczewski W. (red.) 2017. Zarządzanie i współpraca w miejskich obszarach funkcjonalnych. Raport o stanie polskich miast. Obserwatorium Polityki Miejskiej IRM, Kraków.
• Kaczmarek T. 2018. Soft planning for soft spaces. Concept of Poznań metropolitan area development – a case study. Miscellanea Geographica, 22(4).
• Kaczmarek T., Mikuła Ł. 2007. Ustroje terytorialno-administracyjne obszarów metropolitalnych w Europie. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Kaczmarek T., Nowak J., Mikuła Ł., Wójcicki M. 2011. Założenia i proces budowy strategii rozwoju aglomeracji poznańskiej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Koncepcja kierunków rozwoju przestrzennego Metropolii Poznań. 2016. Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań.
• Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (M.P. z 2012 r., poz. 252).
• Mikuła Ł. 2015. Planowanie metropolitalne w świetle aktualnych uwarunkowań prawnych. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 29: 107–116.
• Mikuła Ł. 2016. Nowe uregulowania prawne planowania metropolitalnego w Polsce. [W:] Ł. Mikuła (red.), Integracja planowania przestrzennego w Metropolii Poznań – problemy, metody, osiągnięcia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 13–24.
• Mikuła Ł. 2018. Adaptacja polityki przestrzennej gmin Metropolii Poznań do nowych regulacji prawnych i metropolitalnej koncepcji rozwoju. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 44: 107–134.
• Mikuła Ł. 2019. Zarządzanie rozwojem przestrzennym obszarów metropolitalnych w świetle koncepcji miękkich przestrzeni planowania. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. Niewiadomski Z. (red.) 2004. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: komentarz. CH Beck, Warszawa.
• Pettersson F., Frisk H. 2016. Soft space regional planning as an approach for integrated transport and land use planning in Sweden – challenges and ways forward. Urban, Planning and Transport Research, 4(1): 64–82.
• Projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (UD496) (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12321445).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1945).
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2006 r., nr 227, poz. 1658).
• Ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 379).
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1890).
• Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim (Dz.U. z 2017 r., poz. 730).
• Walsh C. 2012. Spatial planning and territorial governance: managing urban development in a rapid growth context. Urban Research & Practice, 5: 1: 44–61.
• Walsh C., Jacuniak-Suda M., Knieling J., Othengrafen F. 2012. Soft spaces in spatial planning and governance: theoretical reflections and definitional issues. Proceedings of Regional Study Association European Conference.
• Wolański M. (red.) 2018. Ewaluacja systemu realizacji instrumentu ZIT. Raport końcowy (https:// www.ewaluacja.gov.pl/media/62252/RK_ewaluacja_ZIT_na_strone.pdf).

Identifiers

DOI

10.14746/rrpr.2019.47.05