Prymas Wyszyński - obrońca zakonów wobec prześladowań władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej

• Authors: Ewa Kaczmarek

Title variants

EN

Primate Wyszyński - a Defender of Religious Orders against Presecutions by State Authorities in the Polish People's Republic

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Po II Wojnie światowej rozwinął się komunistyczny system wrogo nastawiony do religii i Kościoła w Polsce. Polityka anty-Kościół realizowana przez rząd oznaczała między innymi zwalczanie zakonów w celu całkowitej eliminacji życia religijnego w Polsce. W tym celu został wykorzystany szeroki wachlarz metod administracyjnych, prawnych i ekonomicznych. Były próby pozbawienia zakonów z możliwości przeprowadzania ich charyzmatów, aby przekonać społeczeństwo o nieprzydatności życia zakonnego. Prymas Wyszyński, jako głowa Kościoła w Polsce zaangażował się w obronie zakonów przeciwko złośliwym i wrogim polityki rządu.

EN

After World War II the Communist system hostile towards religion and the Church was installed in Poland. The anti-Church policy implemented by the government meant among other things struggle against religious orders with the aim of a complete elimination of religious life in Poland. For this purpose a wide range of administrative, legal and economic methods were used. There were attempts to deprive religious orders of the opportunities to carry out their charisms and to convince the society of the usefulness of religious life. Primate Wyszyński, as head of the Church in Poland committed himself to the defense of religious orders against the malicious and hostile policy of the government. His activity aimed at ensuring religious orders with at least a minimum space needed to live and to realize their charisms. His concern for the future of religious orders was present both in documents regarding the state - Church relations dispatched from the Primate's office and in his personal meetings with representatives of the highest authorities in the country. In addition, Cardinal Wyszyński took action towards improvement of spiritual life in religious congregations and consolidation of all religious orders in Poland. Primate Wyszyński's extensive activity as well as his great authority enabled religious life to survive the time of persecution in the People's Republic of Poland and to weather the struggle strengthened.

Keywords

PL

Prymas; prześladowania; zakonnice; polityka; rząd

EN

primate; religious orders; nuns; policy; government; primate; religious orders; nuns; policy; government

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2011
• Volume: 6
• Issue: 2(10)
• Pages: 155-165

Dates

published

2011-06-01

Contributors

author

Ewa Kaczmarek

• Misjonarki Chrystusa Króla Polonii Zagranicznej

References

• AAN, UdSW, 133/12, Obecne kierunki działań zakonów żeńskich, k. 181-183.
• AAN, UdSW, sygn. 23/11, Sprawozdanie z działalności zakonów na terenie województwa łódzkiego.
• AAN, UdSW, sygn. 23/11, Sprawozdanie z działalności zakonów na terenie województwa olsztyńskiego.
• AAN, UdSW, sygn. 23/11, Sprawozdanie z działalności zakonów na terenie województwa bydgoskiego.
• ASEP, sygn. 03140, Notatka z Dziennika A. Bidy z 7 listopada 1953 roku, s. 113.
• ASEP, sygn. 031401, Sprawozdanie z rozmowy przeprowadzonej przez ks. Dąbrowskiego w UdSW z Ministrem A. Bidą w dniu 5 sierpnia 1952 r.
• ASEP, sygn. 23/I, Zagadnienia domów zakonnych, s. 5-6.
• Brystygierowa J. „Ofensywa kleru a nasze zadania” wygłoszony na odprawie z 13-15 października 1947 roku, w: Aparat Bezpieczeństwa w latach 1944-1956. Taktyka, strategia, metody, cz. 1: Lata 1945-1947, oprac. A. Paczkowski, Warszawa 1994.
• Dębowska K., Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Polski a zakony żeńskie, „Biuletyn Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych”, Nr 14, czerwiec 2001.
• Dębowska K., Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski a zakony żeńskie (KWPŻZZ, Warszawa, 24.04.2001 r.) strona internetowa: http://www.zakony-zenskie.pl/index.php/biblioteka/46-konferencje-referaty-artykuy-teksty/123--kardyna-stefan-wyszyski-prymas-polski-a-zakony-eskie-kwpzz-warszawa-24-04-2001-?showall=1 [dostęp: 01.09.2011 r.]
• IPN BU, sygn. 01283/1062(mkf V14-51/52-2/-2), Referat na temat zgromadzeń zakonnych w Polsce.
• IPN BU, sygn. 01283/1202(mkf V14-52-4/-2), Wydział organizacyjny Komitetu Centralnego PZPR. Notatka w sprawie zatrudnienia zakonnic.
• IPN BU, sygn. 01283/1202(mkf V14-52-4/-5), Informacja dotycząca sytuacji w zakonach żeńskich.
• IPN BU, sygn. 01283/902(mkf V14-C-2/S-3), Informacja nr 1/119 z konferencji prowincjałów z 31 lipca 1952 roku.
• Kaczmarek E., Dlaczego przeszkadzały. Polityka władz partyjnych i rządowych wobec żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce w latach 1945-1956, Warszawa 2007, s. 225-276; Obszerną monografię na temat obozów pracy dla sióstr opracowała A. Mirek, Siostry zakonne w obozach pracy w PRL w latach 1954-1956, Lublin 2009.
• Kaczmarek E., Ingerencja władz państwowych w działalność żeńskich zgromadzeń zakonnych na Pomorzu Zachodnim, w: Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej w latach 1945-1989, red. T. Ceynowa, P. Knap, Szczecin 2010.
• List Prymasa Wyszyńskiego do Bolesława Bieruta z dnia 22 maja 1953 roku.
• Łączka A., Wspomnienia o współpracy międzyzakonnej zgromadzeń zakonnych żeńskich w Polsce po II wojnie światowej do 1960 roku, cz. 1, (msp w WSZ), Warszawa 1984.
• Porozumienie zawarte między przedstawicielami rządu Rzeczpospolitej Polskiej i Episkopatu Polski z 14 kwietnia 1950 roku, w: Raina P., Kościół w PRL: Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945-1989, t. I: Lata 1945-1959, Poznań 1994.
• Zamiatała D., Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945-1989. Problematyka organizacyjno personalna, t. I, Kielce 2009.
• Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003.
• Żurek J., „Prawo jest dla nas a nie my dla prawa…” (duchowieństwo katolickie przed sądami komunistycznymi), w: Represje wobec duchowieństwa kościołów chrześcijańskich w okresie stalinowskim w krajach byłego bloku wschodniego, red. J. Myszor, A. Dziurok, Katowice 2004.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2011.10.2.9