Wolność osoby ludzkiej w średniowiecznych rozważaniach o małżeństwie niewolników. Na podstawie Summy teologicznej św. Tomasza z Akwinu oraz Ordinatio bł. Jana Dunsa Szkota

• Authors: Krzysztof Niewiadomski

Title variants

EN

Freedom of Human Being in the Medieval Discussion on Slaves Marriage Based on the Summa Theologiae of St. Thomas Aquinas and Ordinatio of John Duns Scotus

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje temat wolności człowieka na podstawie rozważań o małżeństwie niewolników św. Tomasza z Akwinu i bł. Jana Dunsa Szkota, zawartych w Summie teologicznej i Ordinatio. Obaj autorzy uważają, że niewolnik może zawrzeć małżeństwo nawet bez zgody swojego właściciela. Przy okazji wykazują, że człowiek nie ma prawa do wolności absolutnej rozumianej jako negacja zasad moralnych i sprawiedliwych umów społecznych. Z drugiej jednak strony żadnemu prawu ani osobie nie wolno ograniczać pewnej przestrzeni wolności w człowieku, dzięki której może on wykonywać akty cnót i w której także zapada decyzja o małżeństwie.

EN

The article deals with the topic of human freedom based on discussions on marriage of slaves of St. Thomas Aquinas and Blessed John Duns Scotus, contained in the Summa Theologica and Ordinatio. Both authors think that a slave can get married even without the consent of its owner. Moreover they indicate that man has no right to absolute freedom, understood as a negation of moral principles and equitable social contracts. On the other hand, no law or person is allowed to restrict certain space of freedom in man thanks to which he can perform acts of virtue as well as decide to get married.

Keywords

PL

Jan Duns Szkot; Tomasz z Akwinu; małżeństwo; niewolnictwo; osoba; wolność

EN

John Duns Scotus; Thomas Aquinas; marriage; slavery; person; freedom; John Duns Scotus; Thomas Aquinas; marriage; slavery; person; freedom

• Publisher: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Journal: Teologia i Moralność
• Year: 2016
• Volume: 11
• Issue: 1(19)
• Pages: 193-210

Dates

published

2016-06-15

Contributors

author

Krzysztof Niewiadomski

• Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych Kapucynów w Krakowie

References

• Arystoteles, Etyka nikomachejska, w: Dzieła wszystkie, t. 5, tłum. D. Gromska, Wyd. PWN, Warszawa 1996, s. 77-300.
• Arystoteles, O niebie, tłum. P. Siwek, wyd. PWN, Warszawa 1980.
• Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, wyd. De Agostini, Altaya, Warszawa 2002.
• Cicero Marcus Tullius, O inwencji retorycznej. De inventione, tłum. K. Ekes, wyd. IBL PAN, Warszawa 2013.
• Digesta Justyniańskie. Księga Pierwsza, tłum. B. Szolc-Nartowski, wyd. Elipsa, Warszawa 2007.
• Ferdek B., Werytatywne aspekty wolności w ujęciu Josepha Ratzingera, „Studia Gnesnensia” 25(2011), s. 179-190.
• Grzegorz Wielki, Księga reguły pasterskiej, tłum. J. Czuj, WT UAM, Poznań 2009.
• Grzesica J., Wolność jako zadanie (w świetle encykliki Jana Pawła II Veritatis splendor), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 29(1996), s. 197-202.
• Jan Duns Szkot, Ordinatio, Opera Omnia, t. 13, Typis Vaticanis, Civitas Vaticana 2011.
• Latała J., Od idei odwetu po sprawiedliwość naprawczą. Rozważania nad resocjalizacyjnym charakterem instytucji mediacji po wyroku jako formy sprawiedliwości naprawczej, „Probacja” 2(2010) nr 2, s. 28-51.
• Raymundus de Pennaforte, Decretales D. Gregorii Papae IX.: suae integritati vna cum glossis restitutae, Romae 1582.
• Smentek I., Personalizm teologiczny Karola Wojtyły – Jana Pawła II, „Warszawskie Studia Teologiczne” 27(2014) nr 1, s. 193-220.
• Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (07.12.1965), w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko-polski, Éditions du Dialogue, Paris 1967, nr 24.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Małżeństwo, t. 32, tłum. F.W. Bednarski, wyd. Veritas, Londyn 1982.
• Wojtyła K., Osoba i czyn, wyd. Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków 1985.

Identifiers

DOI

10.14746/tim.2016.19.1.16