EN
In recent years, middle-aged filmmakers have been willing to show violence through its genre-based approach: in thrillers (movies about serial killers) or crime movies. The youngest generation of filmmakers - born in the eighties - looks at this motif from a completely different perspective. Young directors avoid genre conventions by breaking down - both aesthetically and dramatically - the picture of violence that dominates in their national cinematography and by then assigning it new functions. In the article I describe the ways of depicting death in the youngest cinema, focusing on their movies and social contexts and analysing their functions. I present portrayals of killing within three strategies: heroic attractiveness, arthouse explicitness and generational diagnosis. I describe the strategy of heroic attractiveness on the basis of two films about the Warsaw Uprising - Miasto 44 (2014, J. Komasa) and Baczyński (2013, K. Piwowarski) - in which the aesthetic death is shown as the greatest sacrifice for the fatherland/for your country/, and at the same time serves as an attraction. On the opposite end of the spectrum there is a strategy of artistic cinema, in which murder is shown as a senseless act of violence. I analyze this motif, aesthetically modeled on the conventions of western arthouse cinema, based on two examples: Plac zabaw (2016, B.M. Kowalski) and Hardkor disko (2014, K. Skonieczny). By the third strategy of killing - appearing in the Obietnica (2014, A. Kazejak), Reakcja łańcuchowa (2017, J. Pączek) and Bejbi Blues (2012, K. Rosłaniec) - the creators try to draw the moral and psychological portrait of depicted generation. In the article, I analyze the foregoing strategies of depicting death and images of violence in the latest cinematography to show them as different from the current traditions of Polish cinema.
PL
W ostatnich latach filmowcy średniego pokolenia chętnie pokazywali przemoc poprzez jej ujęcie gatunkowe: czy to w thrillerach (filmach o seryjnych zabójcach), czy filmach kryminalnych. Najmłodsze pokolenie filmowe - urodzone w latach osiemdziesiątych - spogląda na ten motyw z zupełnie innej perspektywy. Młodzi twórcy unikają konwencji gatunkowych, przełamując - estetycznie i fabularnie - dotychczas dominujący w rodzimej kinematografii obraz przemocy i stawiając przed nim nowe zadania. W artykule przyglądam się sposobom obrazowania śmierci w najmłodszym kinie, z zaznaczeniem filmowych i społecznych kontekstów oraz analizą ich funkcji. Przedstawiam reprezentacje zabijania w ramach trzech strategii: heroicznej atrakcyjności, arthouse’owej dosadności i generacyjnej diagnozy. Heroiczną atrakcyjność opisuję na przykładzie dwóch filmów o powstaniu warszawskim - Miasto 44 (2014, J. Komasa) oraz Baczyński (2013, K. Piwowarski) - w których estetyzowana śmierć zostaje pokazana jako najwyższy model poświęcenia dla ojczyzny, a jednocześnie pełni rolę atrakcji. Na antypodach takiego obrazu figuruje strategia kina artystycznego, w której zabójstwo ukazane jest jako bezsensowny akt przemocy. Analizy tego motywu, estetycznie wzorowanego na konwencjach zachodniego kina arthouse’owego, dokonuję na przykładzie Placu zabaw (2016, B.M. Kowalski) i Hardkor disko (2014, K. Skonieczny). Za pośrednictwem trzeciego sposobu pokazywania zabijania - występującego w: Obietnicy (2014, A. Kazejak), Reakcji łańcuchowej (2017, J. Pączek) i Bejbi Blues (2012, K. Rosłaniec) - twórcy próbują rysować obyczajowy i psychologiczny portret danej generacji. W artykule szczegółowo analizuję powyższe strategie ukazywania śmierci i reprezentacje obrazów przemocy w najnowszej kinematografii, aby ukazać je jako odmienne na tle dotychczasowych tradycji kina polskiego.