O znaczeniu przedmiotowym i metatekstowym jednostek normalny i normalnie

• Authors: Dagmara Natalia Maryn-Stachurska

Title variants

O znaczeniu przedmiotowym i metatekstowym jednostek normalny i normalnie

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest opis właściwości składniowych i semantycznych jednostek normalny i normalnie, a przede wszystkim określenie ich statusu gramatycznego. Podstawowa teza tekstu dotyczy istnienia odrębnych jednostek języka reprezentujących, odpowiednio, klasę przymiotników i przysłówków (normalny1/normalnie1), a także operatorów metapredykatywnych (normalny2/normalnie2). Przymiotnik normalny, derywowany semantycznie od przysłówka normalnie, wskazuje na brak wyróżniania się pewnego x-a w zbiorze X. Ktoś lub coś nie jest inne pod względem jakiejś cechy od pozostałych elementów zbioru. Metapredykatyw normalnie (a także przymiotnik metapredykatywny normalny) komentuje spełniany aktualnie akt mowy, a dokładnie potwierdza adekwatność użycia danego predykatu.

EN

The purpose of this article is to describe the syntactic and semantic properties of the units normalny and normalnie. The basic thesis concerns the existence of units normalny/normalnie, representing the classes of adjectives and adverbs, as well as metapredicative operators. The adverb normalnie, which the adjective normalny is semantically derived from, conveys the idea of no distinction between a certain x and the other x’s in the cluster x. Someone or something is not different, in terms of a certain feature, from the other items in the same cluster. The metapredicate normalnie constitutes a comment on the theme: it confirms the accuracy of use of a particular predicate.

Keywords

PL

semantyka leksykalna; składnia; przymiotnik; przysłówek; operator metapredykatywny

EN

lexical semantics; syntax; adjective; adverb; metapredicative operator; lexical semantics; syntax; adjective; adverb; metapredicative operator

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Polonica
• Year: 2019
• Volume: 39
• Pages: 179-191

Dates

published

2019-12-28

Contributors

author

Dagmara Natalia Maryn-Stachurska

References

• Bartmiński J., Panasiuk J., 1993, Stereotypy językowe, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, red. J. Puzynina i J. Bartmiński, Wrocław.
• Bogusławski A.,1977, On the Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa.
• Danielewiczowa M., 2007, Przymiotniki nieprzymiotniki. O pewnym niezwykłym typie wyrażeń w języku polskim, Зборник Матице српске за славистику 71–72, s. 223–234.
• Danielewiczowa M., 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Warszawa.
• Grochowski M., 1986, O metapredykatywnej funkcji niektórych wyrażeń partykułowo-przysłówkowych w strukturze tekstu [w:] Teoria tekstu. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska, Wrocław, s. 139–148.
• Grochowski M., 2007, Partykuły, parenteza a wyrażenia metatekstowe, Z polskich studiów slawistycznych, seria XI, Językoznawstwo, Warszawa, s. 69–74.
• Grochowski M., 2008, Operatory metatekstowe o kształcie superlatiwu przysłówka, Јужнословенски Филолог LXIV, s. 61–72.
• Grochowski M., 2012, Operatory metapredykatywne a operatory metatekstowe. Partykuły w strukturze wypowiedzenia, [w:] Polonistyka wobec wyzwań współczesności. V Kongres Polonistyki Zagranicznej, red. S. Gajda, Opole.
• Grochowski M., 2018, Asymetria semantycznych i gramatycznych ograniczeń stopniowania przymiotników w języku polskim, Z polskich studiów slawistycznych, seria 13, t. 2, red. Z. Greń, Poznań, s. 83–92.
• Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków.
• Grzegorczykowa R., 2004, Wykłady z polskiej składni, Warszawa.
• ISJP: Inny słownik języka polskiego, 2000, red. M. Bańko, Warszawa.
• Kisiel A., 2008, O szczególnych upodobaniach. Łączliwość i semantyka przymiotnika szczególny w języku polskim, Poradnik Językowy, z. 9, s. 42–53.
• Kisiel A., 2009, Szczególny – nieszczególny, szczególnie – nieszczególnie – czy pary antonimiczne, Slavica Wratislaviensia CL, s. 103–112
• Lyons J., 1984, Semantyka 1, Warszawa.
• Maldjeva V., 2011, Czy normalność jest w normie, Prace Filologiczne, t. LX, s. 179–187.
• Maryn D., 2009, O znaczeniach przedmiotowych i metatekstowych przymiotników zwykły i zwyczajny, [w:] W świecie słów i znaczeń, t. 3: Z zagadnień leksykalno-semantycznych, red. B. Milewska, S. Rzedziecka, Gdańsk, s. 293–300.
• Maryn D., 2010a, O znaczeniu przedmiotowym i metatekstowym jednostek regularny i regularnie, Linguistica Copernicana 1 (3), s. 173–192.
• Maryn D., 2010b, On the syntactic and semantic features of the items typowy (typical) and typowo (typically / in a typical way), [w:] Polyslav 13. Beiträge der Europäischen Slavistischen Linguistik, München, s. 159–165.
• Maryn D., 2011, O cechach składniowych i semantycznych jednostek typowy i typowo, Prace Filologiczne, t. LX, s. 197–205.
• Narodowy korpus języka polskiego (online: www.nkjp.pl).
• Uniwersalny słownik języka polskiego, 2003, red. S. Dubisz, Warszawa.
• Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa.
• Wajszczuk J., 2010, Functional class (so called „part of speech”) assignment as a kind of meaning-bound word syntactic information, Cognitive Studies / Études Cognitives 10, s. 15–33.
• Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław.
• WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki, Kraków, 2007 (online: wsjp.pl).

Identifiers

DOI

10.17651/POLON.39.9