Z kuchni do kopalń – wizja kobiecości w Polskiej Kronice Filmowej w latach 1947–1955

• Authors: Renata Bláha
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę omówienia obrazu kobiety wykreowanego przez realizatorów Polskiej Kroniki Filmowej. Podstawę źródłową rozważań tworzą wydania kroniki powstałe w latach 1947–1955, czyli w okresie realizacji planów gospodarczych: trzyletniego i sześcioletniego. Z uwagi na bogactwo materiału, konieczna była selekcja tekstów. Analiza wybranych komentarzy PKF pozwala na wskazanie wiodącego w państwowej propagandzie modelu kobiety oraz wypunktowanie najważniejszych cech, jakie powinna posiadać ówczesna obywatelka Polski. Autorzy kroniki przedstawiają sylwetki przewodniczek pracy – kobiet ambitnych, podejmujących wyzwania i cieszących się powszechnym szacunkiem. Sposób prezentowania robotnic wykonujących zajęcia dotychczas zarezerwowane dla mężczyzn miał przekonać, że nawet w uniformie hutnika, są one atrakcyjnymi kobietami.

EN

The article aims to present the picture of a woman created by the producers of Polska Kronika Filmowa (Polish Film Chronicle). The basis for consideration of their role in human society is created by the Chronicle Episodes which were created during the 1947–1955 period, i.e. in the course of the realization of 3 and 6-year economic plans. The analysis of the selected PKF (PFC) comments enables the author to depict the leading prototype of a woman in the propaganda of the Polish government. It also points out the most important features which a Polish woman should have possessed in those days. The authors of PKF present women as very ambitious people, work leaders taking up challenges and, at the same time, being respected. The goal of presenting female workers performing jobs which were reserved for men only was to convince the general public that a woman can still be attractive, even when she is wearing a metallurgist’s uniform.

Keywords

PL

Polska Kronika Filmowa; praca kobiety; awans społeczny; nowe zawody

EN

Polish Film Chronicle; woman’s work; social rise; new professions

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Acta Humana
• Year: 2016
• Volume: 7

Dates

published

2016

online

2017-06-30

Contributors

author

Renata Bláha

References

• Cieśliński M., Piękniej niż w życiu. Polska Kronika Filmowa 1944–1994, Warszawa 2006.
• Dzięcielska-Machnikowska S., Kulpińska J., Awans kobiety, Łódź 1966.
• Fidelis M., Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce, przeł. M. Jaszczurowska, Warszawa 2015.
• Gębka-Wolak M., O grupach apozycyjnych typu kobieta premier, kobieta żołnierz, kobieta pilot, [w:] Współczesny i dawny obraz kobiety w języku i literaturze, red. L. Mariak, J. Rychter, Szczecin 2015, s. 37–48.
• Ihnatowicz I. [et al.], Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, wyd. 4, Warszawa 1999.
• Jarska N., Kobiety z marmuru. Robotnice w Polsce w latach 1945–1960, Warszawa 2015.
• Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, wyd. 2, Lublin 2010.
• Kenney P., Budowanie Polski Ludowej. Robotnicy a komuniści 1945–1950, przeł. A. Dzierzgowska, Warszawa 2015.
• Malicka W., Wrocław w Polskiej Kronice Filmowej. Nowe miasto i nowi mieszkańcy w propagandzie państwowej, 1945–1970, Kraków 2012.
• Mazur M., Role płci i relacje między płciami w Polsce stalinowskiej, [w:] O płci, ciele i seksualności w kulturze i historii, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, Lublin 2014, s. 370–383.
• Mortimer-Szymczak H., Florczak-Bywalec J., Praca i kwalifikacje kobiet w Polsce, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 1988, nr 72, s. 81–90.
• Polska Kronika Filmowa: 42/46, 1/48, 7/48, 41/48, 7/49, 29/49, 49/49, 10/50, 31/50, 45/50, 2/51, 10/51, 11/51, 12/51, 8/52, 36/52, 1/53, 48/53.
• Samsonowicz H. [et al.], Polska na przestrzeni wieków, wyd. 2, Warszawa 2009.
• Toniak E., Olbrzymki. Kobiety i socrealizm, Kraków 2008.
• Wilk H., Kto wyrąbie więcej ode mnie? Współzawodnictwo pracy robotników w Polsce w latach 1947–1955, Warszawa 2011.

Identifiers

DOI

10.17951/ah.2016.7.145