Przeszłość we współczesności. O ukraińsko-rosyjskiej recepcji "Ogniem i mieczem" Jerzego Hoffmana

• Authors: Anastasiya Podlyuk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi rekonstrukcję ukraińsko-rosyjskiej recepcji filmu Ogniem i mieczem Jerzego Hoffmana. W opisie odbioru ekranizacji za wschodnią granicą Polski wykorzystano zarówno głosy ekspertów – krytyków i historyków kina, jak i nieprofesjonalnych odbiorców. Refleksji został również poddany udział tego filmu w formowaniu stosunku Ukraińców do wspólnych kart siedemnastowiecznej historii. Hoffmanowskie Ogniem i mieczem nie tylko bowiem wpłynęło na przemianę sposobu czytania powieści będącej jego podstawą, przesuwając jej recepcję od ocen wiarygodności historycznej ku eksponowaniu walorów rozrywkowych utworu, ale też zainicjowało przewartościowanie obrazu jednego ze spornych wydarzeń polsko-ukraińskiej historii w duchu poszukiwań tego, co łączy oba narody.

EN

The article is a reconstruction of the Ukrainian-Russian reception of Jerzy Hoffman’s With Fire and Sword movie. In the description of the reception of ecranisation behind the eastern border of Poland, the voices of experts – critics and historians of cinema, as well as non-professional audiences were used. The participation of this film in the formation of the attitude of Ukrainians to the common pages of 17th-century history was also subjected to reflection. Hoffman’s With Fire and Sword not only influenced the transformation of the way of reading the novel which is its literary basis, moving its reception from assessing historical credibility to displaying the entertainment values of the work, but also initiated the re-evaluation of the image of one of the controversial events of Polish-Ukrainian history in the spirit of searching for what unites both nations.

Keywords

PL

Jerzy Hoffman; Ogniem i mieczem; recepcja ukraińsko-rosyjska; ekranizacja; film historyczny

EN

Jerzy Hoffman; With Fire and Sword; Ukrainian-Russian reception; ecranisation; historical film

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Acta Humana
• Year: 2018
• Volume: 9

Dates

published

2018

online

2019-09-12

Contributors

author

Anastasiya Podlyuk

References

• Barański, Z., Sienkiewicz w rosyjskiej literaturze radzieckiej, „Pamiętnik Literacki” 1966, z. 3, s. 310–321.
• Cybienko, H., Sienkiewicz w Rosji, [w:] Henryk Sienkiewicz. Twórczość i recepcja światowa. Materiały konferencji naukowej listopad 1966, red. A. Piorunowa, K. Wyka, Kraków 1968, s. 341–356.
• Hoffman, J., „Ogniem i mieczem”, czyli polsko-ukraińskie „Przeminęło z wiatrem”, rozm. przepr. J. Wójcik, „Rzeczpospolita” 1997, nr 155, s. 28.
• Liguziński, S., Helena porwana albo relacje polsko-ukraińskie w „Ogniem i mieczem” Jerzego Hoffmana, „Studia Filmoznawcze” 2016, nr 37, s. 207–224.
• Piotrowska, M., Rola i znaczenie filmu w popularyzacji historii a kształtowanie społecznej świadomości historycznej, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne” 2016, nr 3, s. 59–78.
• Rosenstone, R. A., Zobaczyć przeszłość, przeł. P. Witek, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, red. E. Domańska, Poznań 2010, s. 319–350.
• Szweykowski, Z., „Trylogia” Sienkiewicza jako baśń na tle dziejowym, „Życie Literackie” 1946, nr 12, s. 2–7.
• Wyka, K., Sprawa Sienkiewicza, [w:] Idem, Szkice literackie i artystyczne, t. 1, Kraków 1956, s. 113–140, (pierwodruk „Twórczość” 1946, z. 6).
• Андрухович, Ю., Забави з вогнем і мечем, „Критика” [online], 1999, nr 9. Dostępny w Internecie: http://www.krytyka.com/ua/articles/zabavy-z-vohnem-i-mechem [dostęp: 31.09.2018].
• Бертрада, „Огнем и мечом”, отзыв, [online] 12 listopada 2014. Dostępny w Internecie: http://sienkiewicz.diary.ru/p200991875.htm?oam#more1 [dostęp: 02.10.2018].
• Булаховська, Ю., Генрик Сенкевич та його роман „Вогнем і Мечем” (przedmowa), [w:] Сенкевич, Г., Вогнем і мечем [online], пер. Є. Литвиненко, Тернопіль 2006. Dostępny w Internecie: https://coollib.com/b/312367/read [dostęp: 07.10.2018].
• Васькив, Н., Татары и украинцы Г. Сенкевича: проблемы интерпретации и ксенофобские интенции, „Літературний процес: методологія, імена, тенденції” 2015, nr 5, s. 85–91.
• Волошенюк, О., Кінопрезентації історичної пам’яті в Україні та Польщі: 1990–2010-ті роки, „Українське мистецтвознавство” 2012, nr 12, s. 160–167.
• Громов, В., „Потоп. Redivivus”. Как Ежи Гофман экранизировал „Трилогию” Генрика Сенкевича, [online] 1 lutego 2016. Dostępny w Internecie: https://culture.pl/ru/article/potop-redivivus-kak-ezhi-gofman-ekraniziroval-trilogiyu-genrika-senkevicha [dostęp: 01.10.2018].
• Кучер, К., Фильм „Огнем и мечом”. Хотите с головой погрузиться в сказку?, „ШколаЖизни.ру” [online], 7 października 2010. Dostępny w Internecie: https://shkolazhizni.ru/culture/articles/40341/ [dostęp: 27.09.2018].
• Радишевський, Р., Роман Генріка Сенкевича „Вогнем і Мечем”: польська і українська перспектива (przedmowa), [w:] Сенкевич, Г., Вогнем і мечем, пер. В. Бойко, Харків 2006, s. 3–18.
• Сисин, Ф., Вправи з політичної коректності, „Критика” [online], 1999, nr 9. Dostępny w Internecie: http://www.krytyka.com/ua/articles/vpravy-z-politychnoyi-korektnosti [dostęp: 31.09.2018].
• Черненко, М., Наш общий Гофман, или Стори поверх истории, „Искусство кино” [online], 2000, nr 4. Dostępny w Internecie: http://chernenko.org/469.shtml [dostęp: 27.09.2018].
• Черный, М., [brak tytułu], [online] 28 czerwca 2012. Dostępny w Internecie: https://www.kinopoisk.ru/user/1214217/comment/1578672/ [dostęp: 10.10.2018].
• Шевчук, Ю., „Ogniem i mieczem” як чинник української культури, „Критика” [online], 1999, nr 9. Dostępny w Internecie: http://www.krytyka.com/ua/articles/ogniem-i-mieczem-yak-chynnyk-ukrayinskoyi-kultury [dostęp: 31.09.2018].
• Ogniem i mieczem, [film], reż. J. Hoffman, Zodiak Jerzy Hoffman Film Production Sp. z o.o. 1999. Dostępny w Internecie: https://www.kinopoisk.ru/film/ognem-i-mechom-1999-33444/, [dostęp 29.09.2018].
• Ogniem i mieczem, [film], reż. J. Hoffman, Zodiak Jerzy Hoffman Film Production Sp. z o.o. 1999. Dostępny w Internecie: https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/euro/4651/annot/, [dostęp 29.09.2018].
• Тарас Бульба, [film], реж. В. Бортко, Арк-фильм 2009. Dostępny w Internecie: https://www.kino-teatr.ru/kino/ movie/ros/2395/annot/ [dostęp 01.10.2018].
• Тарас Бульба, [film], реж. В. Бортко, Арк-фильм 2009. Dostępny w Internecie: http://baskino.me/films/boeviki/145-taras-bulba.html [dostęp: 01.10.2018].

Identifiers

DOI

10.17951/ah.2018.9.91-105