Formowanie się sceny politycznej Republiki Macedonii

• Authors: Jacek Wojnicki
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In the formation of the party system in Macedonia one may distinguish some phases. The first phase lasted from 1990 to 1992 and the characteristic of it was the re-formation of the political arena. The next phase lasted to 1998 and it could be described as the period of dominance of social democrats. VMRO boycotted the second poll to the Assembly in October 1994. The candidate of VMRO was defeated in the presidential election. The period of 1998–2001 was the time of sustainable multiparty pluralism with two major parties – central-left-wing SDSM and central-right-wing VMRO. The next phase started after finishing the Alban conflict (July 2001) when the new Alban party was formed – DUI. The period of 2004–2005 led to divisions of two major parties on Macedonian political arena. There were divisions in SDSM (The party of New Social Democrats emerged) and in VMRO (New National Party emerged – VMRO). Still, they did not weaken Macedonian parties during the election to the Assembly in September 2006. After the election in 2008 the regress in the competition between main parties – SDSM and VMRO was visible. The win-lose game started in the Macedonian political arena and international organisations alarmed on the dangers of functioning democratic institutions.

PL

W kształtowaniu się systemu partyjnego w Macedonii można wyróżnić kilka faz. Pierwsza faza trwała od 1990 do 1992 roku i charakteryzowała się kształtowaniem sceny politycznej na nowo. Następna faza trwała do 1998 roku i opisać ją można jako okres dominacji obozu socjaldemokratycznego. VMRO zbojkotowała drugą turę wyborów do Zgromadzenia w październiku 1994, jej kandydat przegrał powszechne wybory prezydenckie. Okres lat 1998 i 2001 to zrównoważony pluralizm wielopartyjny, z dwoma głównymi ugrupowaniami: centrolewicowym – SDSM oraz centroprawicowym – VMRO. Kolejny etap rozpoczął się po zakończeniu konfliktu albańskiego (lipiec 2001 roku), gdy uformowało się nowe ugrupowanie albańskie – DUI. Okres lat 2004/2005 zaowocował fragmentaryzacją dwóch głównych ugrupowań macedońskiej sceny politycznej. Nastąpiły wówczas rozłamy w SDSM (powstała Nowa Socjaldemokracja) oraz w VMRO (powstała Partia Narodowa – VMRO). Nie osłabiły one jednak znacząco dwóch wspomnianych partii macedońskich podczas wyborów do Zgromadzenia we wrześniu 2006 roku. Po kolejnej elekcji w 2008 roku można zaobserwować swoisty regres w rywalizacji między głównymi ugrupowaniami – SDSM i VMRO, przybrał on postać swoistej „gry o sumie zerowej”, a organizacje międzynarodowe alarmowały o zagrożeniach dla funkcjonowania instytucji demokratycznych.

Keywords

EN

party system, democratisation, political parties, election, transformation

PL

system partyjny, demokratyzacja, partie polityczne, wybory, transformacja

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
• Year: 2016
• Volume: 1
• Issue: 1-2

Dates

published

2016

online

2017-02-13

Contributors

author

Jacek Wojnicki

References

• Documents, reports, analyzes
• Konstytucja Republiki Macedonii, wstęp J. Jackowicz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1999.
• “Služben Vesnik na RM”, 1994, no. 41.
• Monographs
• Bugajski J., Ethnic politics in Eastern Europe. A Guide to Politics in the Post-Communist Era, ME. Sharpe, New York 2002.
• Koseski A., Macedonia: od republiki związkowej do państwa unitarnego, [in:] A. Koseski, W bałkańskim kręgu, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Pułtusk–Warszawa 2013.
• New political parties of Eastern Europe and the Soviet Union, ed. B. Szajkowski, Harlow, Essex 1991.
• Olszewski P., Macedonia. Historia i wspołczesność, Wyższa Szkoła Handlowa, Radom 2010.
• Polkowska A.M., Macedonia, Agencja Wydawniczo-Reklamowa Alta 2, Wrocław 2000.
• Problemy ewolucji prawa i systemow wyborczych w Polsce i Europie, ed. W. Skrzydło, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Stawowy-Kawka I., Historia Macedonii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2000.
• Scientific articles and press releases
• Analizy OSW: Macedonia: Partia rządząca wygrywa wybory parlamentarne, www.osw.waw.pl.
• Analizy OSW: Rozpisano wybory przedterminowe w Macedonii, www.osw.waw.pl.
• Balcer A., Albańska kwestia narodowa, [in:] Konflikty etniczne w Europie Środkowej i Południowo-Wschodniej, “Zeszyt OSW”, 2002, no. 6.
• Burakowski A., Macedonia, “Europa Środkowo-Wschodnia”, 2001–2002, no. 11–12.
• Codogni P., Macedonia, “Europa Środkowo-Wschodnia”, 2005, no. 15.
• Codogni P., Macedonia, “Europa Środkowo-Wschodnia”, 2008, no. 18.
• Darski J., Macedonia-oaza komunistow i pokoju, http://republika.pl.
• Darski J., Prawica w Macedonii, “Gazeta Polska”, 2006, no. 43, 25.
• Irwin T., Macedonia po 1989 roku, [in:] Polityka Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej po 1989 roku, ed. S. P. Ramet, Książka i Wiedza, Warszawa 2012.
• Istorijat na Liberalnata Partija na Makedonija, http:// www.liberalna.org.mk.
• Jackowicz J., Macedonia, “Europa Środkowo-Wschodnia”, 1996, no. 6.
• Jackowicz J., Macedonia, “Europa Środkowo-Wschodnia”, 2000, no. 10.
• Koseski A., Głowne problemy transformacji w Republice Macedonii. (1991–2000), [in:] Transformacja systemowa państw Europy Wschodniej, Środkowej i Południowej, eds. T. Godlewski, A. Koseski, K.A. Wojtaszczyk, Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk 2003.
• Macedonia gotowa jest polec za swą nazwę, “Dziennik”, 11 III 2008.
• Macedonia. Wybory do nowego parlamentu w cieniu starć etnicznych, “Dziennik”, 2 VI 2008.
• Osnowanije i razwoj SPM, http://www.spm.com.mk.
• Pawlicki J., Skieterska A., NATO dla Afganistanu, “Gazeta Wyborcza”, 4 IV 2008.
• Perry D., The Republic of Macedonia: finding its way, [in:] Politics, power and struggle for democracy in South-East Europe, ed. K. Dawisha, B. Parrott, Cambridge University Press, Cambridge–New York 1997.
• Pszczółkowska D., Kolejka do NATO jeszcze postoi, “Gazeta Wyborcza”, 7 III 2008.
• Rzegocki P., Macedonia, [in:] Partie i systemy partyjne państw Europy Środkowej i Wschodniej, ed. M. Migalski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu, Sosnowiec 2005.
• Skieterska A., Wyborcza przemoc w Macedonii, “Gazeta Wyborcza”, 2 VI 2008.
• Stylińska T., Macedonia czy greckie gadanie, “Tygodnik Powszechny”, 6 IV 2008, no. 14.
• Szpala M., Wybory parlamentarne w Macedonii, „BEST OSW. Tygodnik OSW”, 4 VI 2008, no. 53.
• Umowa koalicyjna w Macedonii, “Dziennik”, 7 VII 2008.
• Żukiewicz P., Przedterminowe wybory w Macedonii w 2011 r. i ich skutki dla konfiguracji macedońskiego systemu partyjnego, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, 2012, no. 2 (10).

Identifiers

DOI

10.17951/bc.2016.1.1-2.157