Learning and Mechanisms of Neuroplasticity

• Authors: Jolanta Panasiuk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pogląd o tym, że człowiek rodzi się z określonym potencjałem biologicznym determinującym jego zdolności poznawcze, który może utracić, lecz nie może go rozwinąć, dawno już został zakwestionowany. Współczesne badania jednoznacznie wykazują, że mózg tworzy się i zmienia w ciągu życia, do późnej starości trwa reorganizacja funkcjonalna i strukturalna synaptycznych połączeń sieci neuronowych warunkowana zarówno czynnikami genetycznymi, jak i środowiskowymi, umożliwiająca nabywanie nowych umiejętności. Plastyczność mózgu ma charakter uniwersalny, co oznacza, że również w przypadku uszkodzenia tkanki mózgowej spontanicznie aktywizują się procesy naprawcze, obejmujące wszystkie poziomy w strukturze i funkcji centralnego układu nerwowego (molekularny, synaptyczny, metaboliczny, morfologiczny, fizjologiczny, funkcjonalny, makrostrukturalny), wpływając tym samym na możliwości poznawcze i zachowania człowieka. Tworzenie właściwych połączeń za pośrednictwem aksonów, wypustek, synaps i przekaźników chemicznych jest procesem niezwykle złożonym, uwarunkowanym – podobnie jak neurodegeneracja – informacjami zapisanymi w DNA. Genetyczne matryce mogą jednak ulegać swoistej modyfikacji w związku z indywidualną aktywnością człowieka.

EN

The view that a person is born with specific biological potential determining his/her cognitive abilities that s/he can lose but cannot develop was challenged long time ago. Contemporary studies clearly and indisputably show that the brain changes and is formed throughout life; synaptic connections of neural networks are functionally and structurally reorganized until advanced old age, being determined both by genetic and environmental factors, which enables acquisition of new skills. The plasticity of the brain is universal, which means that even in cases of damage to the brain tissue, repair processes are activated naturally, involving all levels in the structure and function of the central nervous system (molecular, synaptic, metabolic, morphological, physiological, functional, and macrostructural), thereby affecting human cognitive abilities and behaviors. The formation of right circuits by means of axons, dendrites, synapses and chemical transmitters is an extremely complex process determined – like neurodegeneration – by information encoded in the DNA. Genetic matrices may, however, be characteristically modified in connection with a person’s individual activity.

Keywords

PL

synaptogeneza; neuroplastyczność; neuroadaptacja; neurokompensacja; neuroprotekcja; neuromodulacja

EN

synaptogenesis; neuroplasticity; neuroadaptation; neurocompensation; neuroprotection; neuromodulation

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
• Year: 2016
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2017-02-20

Contributors

author

Jolanta Panasiuk

References

• Colombo J. A., Reisin H. D., Miguel-Hidalgo J. J., Rajkowska G., Cerebral cortex astroglia and the brain of a genius: A propos of A. Einstein’s, “Brain Research Reviews” 2008, No. 52.
• Duch W., Świadomość i dynamiczne modele działania mózgu, „Neurologia i Neurochirurgia Polska” 2000, nr 34 (50) (Supl. 2).
• Eriksson P. S., Perfilieva E., Bjork-Eriksson T., Alborn A. M., Nordborg C., Peterson D. A., Gag F. H., Neurogenesis in the adult human hippocampus, “Nature Medicine” 1998, No. 4.
• Fix J. D., Neuroanatomia, Wrocław 1997.
• Gage F. H., Kempermann G., Palmer T. D., Peterson D. A., Ray J., Multipotent progenitor cells in the adult dentate gyrus, “Journal Neurobiology” 1998, No. 36 (2).
• Goldman S., Plum E., Compensatory regeneration of the damaged adult human brain: neuroplasticity in a clinical perspective, “Advances in Neurology” 1997, No. 73.
• Gut M., Zmiany plastyczne w zdrowym i chorym mózgu, „Kosmos” 2007, nr 1–2.
• Hebb D. O., The Organization of Behaviour: A Neuropsychological Theory, New York 1949.
• Herzyk A., Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Warszawa 2005.
• Hubel D. H., Wiesel T. N., Early exploration of the visual cortex, “Neuron” 1998, Vol. 20, No. 3, DOI: https://doi.org/10.1016/S0896-6273(00)80984-8.
• Kinalski R., Neurofizjologia kliniczna dla neurorehabilitacji, Wrocław 2008.
• Konorski J., Integracyjna działalność mózgu, Warszawa 1969.
• Łuria A. R., Podstawy neuropsychologii, Warszawa 1976.
• Łuria A. R., Problemy neuropsychologii i neurolingwistyki, Warszawa 1976.
• Łuria A. R., Zaburzenia wyższych czynności korowych wskutek ogniskowych uszkodzeń mózgu, Warszawa 1967.
• Makara-Studzińska M., Grzywa A., Śpila B., Plastyczność mózgu, „Polski Merkuriusz Lekarski” 2012, t. 32, nr 191.
• Martin G. N., Neuropsychologia, Warszawa 2001.
• Maruszewski M., Afazja. Zagadnienia teorii i terapii, Warszawa 1966.
• Musso M., Weiller C., Kiebel S., Muller S. P., Bulau P., Rinjtjes M., Training-induced brain plasticity, “Brain” 1999, No. 122.
• Nowak S., Nowak W., Neurorehabilitacja. Psychoneurorehabilitacja, „Studia Medyczne Akademii Świętokrzyskiej” 2004, t. 2.
• Panasiuk J., Afazja a interakcja. TEKST – metaTEKST – konTEKST, Lublin 2012.
• Pawłow I. P., Wykłady o czynności mózgu, Warszawa 1952.
• Pąchalska M., Afazjologia, Warszawa – Kraków 1999.
• Pogorzelski R., Drozdowski W., Neuroplastyczność – współczesne koncepcje i czynniki modulujące, „Aktualności Neurologiczne” 2001, t. 1, nr 2.
• Radajewska A., Rola zjawiska plastyczności mózgu w procesie usprawniania pacjentów z porażeniem połowiczym po udarze mózgu, „Zeszyty Metodyczno-Naukowe AWF w Katowicach” 2013, nr 21.
• Wróbel A. Z., Kasicki S., Zobaczyć myśl. Badania czynności mózgu, „Zeszyty Problemowe Kosmosu” 1997, nr 46 (3).

Identifiers

DOI

10.17951/en.2016.1.163