Коллекция ценностей свобода, равенство, братство и опирающиеся на нее конструкции в славянских языках

• Authors: Деян Айдачи
• Languages of publication: RU

Abstracts

RU

There is no abstract available for this language

EN

The slogan of the French revolution, Liberté, ègalité, fraternité, is in Slavic languages categorized in a variety of ways: as a revolutionary triad, a list of basic values, non-material goods, key concepts, ideas, rights or goals, as a socio-political doctrine, an admonition, motto, programme, slogan or appeal. In this article, it is proposed that it be treated as a collection in the sense of Lublin cognitive ethnolinguistics, more specifically as a “collection of values”. Discussed are rare cases of quoting the original untranslated French collection in Slavic languages, as well as its translations and transformations, e.g. those that involve a change of one element: Liberty, equality, democracy; Liberty, equality, university, etc. In other cases, the whole construction functions as a component of a larger set of values. Attention is drawn to semantic relations between values within the construction, as well as to social functions and profiles of this constructions and its derivatives.

PL

Hasło rewolucji francuskiej Liberté, Ègalité, Fraternité (wolność, równość, braterstwo) jest w językach słowiańskich kategoryzowane i określane w różny sposób: jako triada rewolucyjna, wartości fundamentalne, dobra niematerialne, pojęcia kluczowe, doktryna społecznopolityczna; nakazy, idee, dewizy, hasła, prawa, cele; program, slogan, apel. W artykule proponuje się, aby traktować sekwencję wolność, równość, braterstwo, jako kolekcję (rozumianą zgodnie z terminologią używaną w lubelskiej szkole etnolingwistyki kognitywnej), w tym przypadku -- kolekcję wartości. Autor omawia rzadkie warianty cytowania w tekstach słowiańskich oryginalnej francuskiej kolekcji bez jej tłumaczenia, a także funkcjonowanie licznych tłumaczonych i transformowanych konstrukcji, np. z wymianą jednego członu: wolność, równość, demokracja; wolność, równość, uniwersytet itp., oraz przypadki, w których cała konstrukcja jawi się jako część składowa  szerszej listy wartości. Analizowane są relacje semantyczne między wartościami w ramach całej konstrukcji, a także społeczne funkcje i profile konstrukcji wolność, równość, braterstwo i konstrukcji tworzonych na jej podobieństwo.

Keywords

RU

EN

freedom; equality; brotherhood; language of politics; Slavic languages

PL

wolność; równość; braterstwo; język polityki; języki słowiańskie

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2013
• Volume: 25

Dates

published

2013

online

2013-01-05

Contributors

author

Деян Айдачи

References

• anarcho-goths, (http://anarcho-goths.livejournal.com/52456.html).
• Bartanova Ânžina, 2011, Liberté, Égalité, Fraternité! No ne odnopolye braki (http:// euactive.ru/articles/inews/home_justice/liberté_égalité_fraternité_no_ ne_odnopoliie_braki.shtml).
• Bartmin´skij Ežy, 2005, Âzykovoj obraz mira: očerki po ètnolingvistike, Moskva: Indrik.
• Bartmiński Jerzy, 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin: UMCS.
• Bartmiński Jerzy, 2007, Opozycja swój / obcy a problem językowego obrazu świata, „Etnolingwistyka” 19, s. 35–59.
• Baszkiewicz Jan, 1981, Wolność, Równość, Własność: rewolucje burżuazyjne, Warszawa: „Czytelnik”.
• Brzozowski Piotr, 1991, Relacje między wartościami w świetle badań dyferencjałem semantycznym, [w:] Język a kultura, t. 2, Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński, Wrocław: Wiedza o Kulturze.
• Bujda Ûrij, 1999, NKRÂ Rasskazy o lûbvi, „Novyj Mir”.
• Davidov Josif, 2012, Važi li Liberte, Еgalitе, Fraternitе za romite? 1.09.2012.
• Dragičevič Rajna, 2012, Ponâtie svobody v serbskom âzyke i v serbskoj kul´ture, 15.11.2012 (http://ethnolinguistica-slavica.org).
• drugaciji, 2006, sa B92: Mir, pravda, sloboda, jednakost 26.11.2006 (http://drugaciji.
• Èŭrаpеjskì mаrš, (http://forum.grodno.net/index.php?topic=14227.350;wap2).
• Flober Gŭstav, 1852, Pis´ma (http://www.flaubert.ru/pisma/627-pisma-str-20.html).
• fr.wikipedia, Liberté, Égalité, Fraternité (http://fr.wikipedia.org/wiki/Liberté,_Égalité,_Fraternité).
• gamby, 2010, (http://vukajlija.com/forum/teme/18860-sloboda-jednakost-bratstvo).
• Glintić Tatjanа, 1996, Pravda, sloboda, jеdnаkоst: Rols i Volzer, Beograd: Filоzоfskо društvo Sribijе.
• Górka Stanisław, 2006, Wolność, równość, solidarność: myśl społeczno-polityczna Maksyma Kowalewskiego, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (Jagiellońskie Studia z Filozofii Rosyjskiej: historia, religia, polityka; 12).
• Huseni Mehdi, 2008, Je li Kosovo bliže proglašonnoj slobodi ili anarchiji i neizbežnom ratu? 17.04/2008. (www.nspm.rs/kosovo-i-metohija/je-li-kosovo-blize-proglasenoj-slobodi-ili-anarhiji-i-neizbeznom-ratu.html).
• Karaklajić Zoran, 2011, 4.10.2011 (http://www.srpskaanalitika.com/2011/10/04/zorankaraklajic-koliko-su-nas-zaista-pokrali-u-zadnjih–20-godina/).
• Kościelniak Cezary (red.), 2011, Wolność, równość, uniwersytet, red. Cezary Kościelniak, Jarosław Makowski; [aut.] Timo Aarrevaara [et al.], Warszawa: Instytut Obywatelski.
• Kosolapov Ričard, 1965, Kommunizm i svoboda (problema osvoboždeniâ truda), Moskva: Izdatel´stvo Moskovskogo universiteta.
• Krzemiński Ireneusz (red.), 2006, Wolność, równość, odmienność: nowe ruchy społeczne w Polsce początku XXI wieku, red. nauk. Ireneusz Krzemiński, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Miladinović Snežana, 2012, Procesi harmonizacije ii unifikacije prava, Glasnik prava, Kragujevac (http://www.jura.kg.ac.rs/index.php/sr/7l1.htm).
• mojblog.rs/p-sa-b92-mir-pravda-sloboda-jednakost/72992.html).
• NKJP, Narodowy Korpus Języka Polskiego. (http://www.nkjp.uni.lodz.pl).
• NKRÂ, Nacional´nyj korpus russkogo âzyka (www.ruscorpora.ru).
• Petkovska Sanja, 2011, Demokratija i politika razlike – kroz prizmu aktuelnog stanja, Filozofija i društvo vol. 22 br. 3, s 95–119 (http://www.doiserbia.nb.rs/img/doi/0353–5738/2011/0353–57381103095P.pdf).
• Pietrzak Edyta, 2008, Wolność, równość i siostrzeństwo, Łódź: Wydaw. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
• Pilch Jerzy, 2005, NKJP Polityka – Spółdzielnia Pracy, „Polityka” nr 2530 2005-11-19.
• politologie, (http://vidi.wz.cz/politologie/07_LP.pdf).
• Rudenko Elena, 2012, Kognitivnaâ definiciâ koncepta „svoboda” (po dannym belorusskogo âzyka) 15.11.2012 2 (http://ethnolinguistica-slavica.org).
• Russkaâ ideâ 2002, NKRÂ Russkaâ ideâ: nacional´noe i obščerossijskoe, „Žyzn´ nacional´ostej”, 6.05.2002.
• Samolet 005, 22.07.2007 (http://forum.abv.bg/lofiversion/index.php/t45240.html).
• Simpozij 2009, Simpozij Demokracija na prekretnici – sloboda, jednakost, pravednost: Uz 150. obljetnicu rođenja Johna Deweya. Zagreb 26–27. studenoga 2009 (http:// www.hrfd.hr/content/simpozij-demokracija-na-prekretnicisloboda-jednakost-pravednost-765).
• SSiSL, Słownik stereotypow i symboli ludowych, Koncepcja całości i redakcja Jerzy Bartmiński, zastępca redaktora Stanisława Niebrzegowska, t. 1–4, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1996–2012.
• Stanovčić Vojislav, 2002, Sloboda – Jednakost – Demokratija, „Filozofija ii društvo”, t. 19–20.
• Strahov Veneamin, 2012, Svoboda, ravenstvo, solidarnost´ (www.proza.ru/2012/09/ 08/70).
• Strojković Biljana, 2011, Položaj žena u sektoru bezbednosti Republiki Srbije (http://www.odbrana.mod.gov.rs/odbranastari/vojni_casopisi/arhiva/VD _2011-jesen/).
• Stupar Milorad, 1996, Pravda, sloboda, jednakost, „Theoria”, God. 39 br. 1, s. 77–82.
• Svoboda, rovnost, důstojnost, 2012, (http://www.os-obroda.cz/?c=svoboda-rovnostdustojnost).
• Svoboda? 2012, Svoboda? Rovnost? Spravedlnost? 8.08.2012. (http://www.os-kolumbus.org/en/2012/08/francousky-zakon-o-dusevnim-zdravi-porusuje-lidska-prava-a-musi-byt-zrusen/).
• Todorović Dušan B., 1918, Proglas: građani, braćo! Narode mili!: mir, sloboda, samoodređe e, jednakost, ravnopravnost, bratstvo, zbrinutost, sreća i zadovoljstvo, Novi Sad.
• Tomský Alexander, 2010, Krize civilizace? 31.08.2010 (http://www.obcinst.cz/cs/Krizecivilizace-c1643/).
• Veljak Lino, 2011, Jednakost bez slobode ili jednakost bez pravednosti? „Filozofska istraživanja” Vol. 31 No. 1 Srpanj 2011, s. 57–63.
• Vtoriot Marš, Denes ke sе održi vtoriot Marš na tolerancijata, 16.11.2010 (http://www.kurir.mk/republika/skopje/7980-Denes-ke-se-odrzi-vtoriotMars-na-tolerancijata).
• Wegetator, 2012, Liberté, égalité, fraternité et laicité, czyli religijna patologia w cieniu gilotyny 17.12.2012. (www.patriota.pl/index.php/wiara/auto-da-fe/554-religijna-patologia).
• Wierzbicka Anna, 2007, Słowa klucze. Różne języki – różne kultury, przekład Izabela Duraj-Nowosielska, Warszawa, WUW.

Identifiers

DOI

10.17951/et.2013.25.113