Asocjacyjny wymiar konceptu слобода (wolność) w języku serbskim

• Authors: Marcin Grygiel
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja konceptu слобода (wolność) w języku serbskim w oparciu o dane ankietowe i ich interpretację w nawiązaniu do szerokiego kontekstu kulturowego, historycznego i językowego. Punktem wyjścia dla analizy są odpowiedzi respondentów zebrane w Słowniku skojarzeń języka serbskiego. Asocjacje zostały podzielone pod względem formalnym na kontrastywne, metaforyczne i metonimiczne. Pod względem znaczeniowym dokonano podziału na następujące konceptualizacje: слобода jako wolność osobista, слобода jako niezależność, слобода jako walka, слобода jako ptak, слобода jako bezgraniczna przestrzeń, слобода jako błękit i biel, слобода jako biały koń, слобода jako miejsce, gdzie czujemy się swobodnie, слобода jako przyroda, слобода jako most, слобода jako wolna wola, слобода jako najwyższa wartość. Prezentowane pola asocjacyjne zostały udokumentowane przykładami frazeologizmów, przysłów, definicji słownikowych, słów piosenek czy tekstów literackich.

EN

The purpose of this article is to attempt to reconstruct the concept слобода (freedom) in the Serbian language. The analysis is based on survey data and their interpretation in relation to a broad context of culture, history and language. The starting point for the analysis are responses gathered in the Associative Dictionary of the Serbian Language. Associations are classified according to formal types, such as contrastive, metaphorical and metonymic associations. In terms of meaning, the responses were divided into the following conceptualizations: слобода personal freedom, слобода as struggle for independence, слобода as a bird, слобода as a boundless space, слобода as blue and white colors, слобода as a white horse, слобода as a place where we feel at ease, слобода as nature, слобода as a bridge, слобода as free will, слобода as the highest value. Presented associative fields have been documented with examples of idioms, proverbs, dictionary definitions, lyrics, and literary texts.

Keywords

PL

językowy obraz świata; asocjacje; wolność

EN

linguistic worldview; associations; freedom

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2013
• Volume: 25

Dates

published

2013

online

2013-01-06

Contributors

author

Marcin Grygiel

References

• ARSJ, 2005, Асоцијативни речник срспскога језика [Słownik skojarzeń języka serbskiego], Предраг Пипер, Рајна Драгићевић, Марија Стефановић, Београд: Београдска књига.
• PCJ, 2007, Речник српскогa језика Матице српске, Мирослав Николић (ред.), Нови Сад: Матица српска.
• Ћоровић Љубица, 2006, Водич кроз Београд, Београд: Креативни центар.
• Bartmiński Jerzy, 2010a, Jak rekonstruować językowo-kulturowy obraz Europy?, „Etnolingistyka” 22, s. 121--128.
• Bartmiński Jerzy, 2010b, Językowe wyznaczniki tożsamości w świetle badań ankietowych, recenzja książki Vladislavy Ždanovej (2006), „Etnolingistyka” 22, s. 222--225.
• Fauconnier Gilles, Turner Mark, 2002, The Way We Think: Conceptual Blending and the Mind's Hidden Complexities, New York: Basic Books.
• Greszczuk Barbara, 1993, Składniowe wykładniki negacji i ich funkcje w historii języka polskiego, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie.
• Grygiel Marcin, 2009, Роль русского языка в формировании стандарта сербского языка, [в:] Zofia Czapiga, Artur Czapiga (ред.), Коммуникативные аспекты грамматики и текста, Rzeszów: Wydawnictwo UR, s. 36--43.
• Grygiel Marcin, 2010, Kwantyfikacyjne i egzystencjalne wykładniki afirmacji na przykładzie języka serbskiego, „Slavia Meridionalis” 10, Warszawa: Instytut Slawistyki PAN, s. 82--99.
• Grygiel Marcin, 2011, Constructional realizations of affirmation in Slavic, [in:] Grygiel Marcin, Laura A. Janda (eds.), Slavic Linguistics in a Cognitive Framework, Frankfurt–New York: Peter Lang, p. 175--198.
• Grygiel Marcin, Kleparski Grzegorz A., 2007, Main Trends in Historical Semantics, Rzeszów: Wydawnictwo UR.
• Horn Laurence R., 1989, A Natural History of Negation, Chicago–London: The University of Chicago Press.
• Lewandowska-Tomaszczyk Barbara, 1996, Depth of Negation: A Cognitive Semantic Study, Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Miestamo Matti, 2005, Standard Negation: The Negation of Declarative Verbal Main Clauses in a Typological Perspective, Berlin–New York: Mouton de Gruyter.
• Mitchell Laurence, 2008, Serbia. Przewodnik turystyczny, Warszawa: Wydawnictwo G+JRBA.
• Nerlich Brigitte, 1992, Semantic Theories in Europe 1830–1930. From Etymology to Contextuality, Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Пипер Предраг, 2005, О вербалним асоцијацијама, њиховом проучавању и лексикографском опису, [у:] Предраг Пипер, Рајна Драгићевић, Марија Стефановић, Асоцијативни речник срспскога језика, Београд: Београдска књига, с. 7--22.
• Progovac Ljiljana, 1994, Negative and Positive Polarity: A Binding Approach, Cambridge: Cambridge University Press.
• Tovena M. Lucia, 1998, The Fine Structure of Polarity Sensitivity, New York–London: Garland Publishing.
• Ždanova Vladislava, 2006, Russkaja kul’turno-jazykovaja model’ prostranstva i osobennosti individual’noj orientacii v nej, [w:] V. V. Krasnych, Russkie i russkost’. Lingvo-kul’turologičeskie etiudy, Moskva: Gnosis.

Identifiers

DOI

10.17951/et.2013.25.161