Концепт ЧЕСТИ в ритуале гостеприимства

• Authors: Галина И. Кабакова
• Languages of publication: RU

Abstracts

RU

There is no abstract available for this language

EN

The Russian concept of čest’, originally associated with remuneration for services to one’s feudal lord, used to contrast with the spiritual understanding of slava. With time, differences between the two concepts became obliterated: in Classicism they functioned as synonyms, in the Enlightenment čest’ was associated with the era in decline.With these differences in mind, the author analyzes the Teshen archive, asks how Russian peasants protect their “čest’”, and where they see it lacking. It is observed that the notion of čest’ is captured in a series of rules that constitute a peculiar unwritten code. In the context of interacting with guests, čest’ is connected with a certain order of inviting and receiving them, the giving of gift, entertaining and seating one’s guests behind the table. Proverbs also reveal a clear link between čest’ and volya (will) as another important concept of traditional Russian culture (cf. Gostyu čest’, koli volya est’ ‘Respect to the guest, if there’s a will’).Čest’ is actualized during each ceremonial reception: it involves material aspects, such as an honorable place behind the table or special food, as well as aspects of behaviour, such as inviting and welcoming the guests, respect towards them and the appropriate course of events during a ceremonial meal. The hosts demonstrate their generosity and kindness. The guests should accepts the gifts offered in order to show čest’ to their gift-givers.

PL

Pojęcie ros. čest’, łączone początkowo w języku rosyjskim z materialnym wynagrodzeniem za usługi okazane suwerenowi, pozostawało w kontraście ze sławą jako wartością wyłącznie duchową. Z czasem różnice między nimi zacierały się: w epoce klasycyzmu pojęcia te były synonimami, w dobie Oświecenia čest’ kojarzono z odchodzącą epoką.Mając na uwadze te różnice, autorka analizuje materiały Tieszeniowskiego archiwum i stawia pytania o to, jak chłopi chronią swoją cześć, a w czym upatrują brak czci. Zauważa, że koncept czci zawiera się w szeregu prawideł, które tworzą swego rodzaju niepisany kodeks. W kontekście przyjmowania gości čest’ jest łączona z określonym porządkiem zapraszania, przyjmowania, gościńcem, ugaszczaniem, a także usadzaniem za stołem. W przysłowiach ujawnia się także wyraźny związek konceptu czci z pojęciem WOLI jako innym ważnym pojęciem rosyjskiej tradycyjnej kultury (por. Gostju čest’, koli volja est’).Pojęcie czci aktualizuje się podczas każdej uroczystości, łączy się z materialnymi przedmiotami (poczesne miejsce, specjalne potrawy), uczestnikami (gośćmi) i niematerialnymi (zapraszanie, spotkanie, szacunek, prawidłowy przebieg uczty). Gospodarz demonstruje szczodrość i życzliwość. Gość powinien przyjąć dary, tym samym okazując cześć gospodarzowi darczyńcy.

Keywords

RU

EN

Russian linguistic etiquette; dignity; hospitality

PL

godność; gościnność; rosyjska etykieta językowa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2013
• Volume: 25

Dates

published

2013

online

2013-01-05

Contributors

author

Галина И. Кабакова

References

• ÂOS – Âroslavskij oblastnoj slovar´, vyp. 1-10, Âroslavl´ 1981-1991.
• Byt 1993 – Byt velikorusskih krest´ân-zemlepašcev. Opisanie materialov ètnografičeskogo bûro knâzâ V. N, Tenieševa (na primere Vladimerskoj Gubernii), Sankt-Peterburg.
• Černyh A. V., 2001, Kuedinskaâ svad´ba, Perm´.
• Dal´ V. I., 1993, Poslovicy russkogo naroda, t. 3. Moskva.
• Dal´ V. I., Tolkovyj slovar´ žyvogo velikorusskogo âzyka, izd. 2, t. 1-4, Sankt-Peterburg–Moskva, 1880-1882 [Fotomehaničeskoe vosproizvedenie: Moskva 1978-1980].
• Dobrovol´skij V. N., 1914, Smolenskij oblastnoj slovar´, Smolensk.
• Domostroj 1990 – Domostroj, sost. V. V. Kolesova, Moskva.
• Durov I. M., 2011. Slovar´ žyvogo pomorskogo âzyka v ego bytovom i ètnografičeskom primenenii, Petrozavodsk.
• Fasmer M., 1987, Ètimologičeskij slovar´ russkogo âzyka, t. 1-4, Moskva.
• Gemp K. P., 2004, Skaz o Belomor´e. Slovar´ pomorskih rečenij, Moskva, Arhangel´sk.
• KA - Kargopol´skij arhiv ètnolingvističeskoj èkspedicii RGGU (laboratoriâ fol´klora RGGU, Moskva).
• Kabakova G., 2000, Anthropologie du corps féminin dans le monde slave, Paris–Montréal.
• KAOS – Kartoteka Arhangel´skogo oblastnogo slovarâ (MGU, Moskva).
• KÈIS – Kartoteka ètnoideografičeskogo slovarâ russkih govorov Sverdlovskoj oblasti (Kafedra russkogo âzyka i obščego âzykoznaniâ Ural´skogo gos. un-ta, Ekaterinburg).
• Kostromičova M. V., 1998, Slovar´ svadebnoj leksiki Orlovščiny, Orel.
• Krylova O. N., 2009, Ženskije golovnye ubory na russkom Severe: ètnolingvističeskie aspekty [v:] Ètnolingvistika. Onomasiologiâ. Ètimologiâ, Ekaterinburg, s. 146-147.
• KSRGS – Kartoteka Slovarâ russkih govorov Severa (Kafedra russkogo âzyka i obščego âzykoznaniâ Ural´skogo gos. un-ta, Ekaterinburg).
• LKTÈ – Leksičeskaâ kartoteka Toponimičeskoj èkspedicii UrGU (Kafedra russkogo âzyka i obščego âzykoznaniâ Ural´skogo gos. un-ta, Ekaterinburg).
• Lotman Û. M., 1993a, Ob oppozicii čest´-slava v svetskih tekstah Kievskogo perioda, [v:] Izbrannye stat´i, t. 3, Tallin, s. 111-120.
• Lotman Û. M., 1993b, Ešče raz o ponâtiâh „slava” i „čest´” v tekstah Kievskogo perioda, [v:] Izbrannye stat´i, t. 3, Tallin, s. 121-126.
• Manaenkova A. F., 1989, Slovar´ russkih govorov Belorussii, Minsk.
• Moroz A. B., 2008, Stol v severnorusskich pover´´âh i obrâdah, [v:] Tradicionnoe russkoe zastol´e, Moskva, s. 36-43.
• Morozov I. A., Slepcova I. S., 2001, Râzanskaâ tradicionnaâ kul´tura, pervoj poloviny XX veka: Šackij ètnodialektnyj slovar´, Râzan´.
• Myznikov S. A., 2010, Russkie govory Belomor´´â: Materialy dlâ slovarâ, Sankt-Peterburg.
• Nižegorodskaâ svad´ba 1998 – Nižegorodskaâ svad´ba, Sankt-Peterburg.
• NOS – Novogrodskij oblastnoj slovar´, vyp. 1-12, Novgorod 1992-2000.
• Pitt-Rivers J., 1983, Anthropologie de l’honneur: La mésaventure de Sichem, Paris.
• Podvysockij A. I., 1885, Slovar´ oblastnogo arhangel´skogo narečiâ v ego bytovom i ètnografičeskom primenenii, Sankt-Peterburg.
• Russkaâ svad´ba 2000 – Russkaâ svad´ba, t. 1-2, Moskva.
• Russkie krest´âne – Russkie krest´âne. Žyzn´, byt, nravy. Materialy „Ètnografičeskogo bûro” knâzâ V. N. Teniševa, t. 1–, Sankt-Peterburg 2006–.
• Šaremet´eva M. E., 1928, Svad´ba v Gamaûnščine Kalužskogo uezda, Kaluga.
• SGSSZ – Slovar´ govorov staroobrâdcev (semejskih) Zabajkal´â, Novosibirsk 1999.
• Snegirev I. M., 1999, Russkie narodnye poslovicy i pritči, Moskva.
• SRDG – Slovar´ russkih donskih govorov, t. 1-3, Rostov 1975-1976.
• SRGA – Slovar´russkih govorov Altaâ, t. 1-4, Barnaul 1993-1998.
• SRGK – Slovar´russkih govorov Karelii i sopredel´nyh oblastej, t. 1-6, Sankt-Peterburg 1994-2005.
• SRGZ – Èliasov L. E., Slovar´ russkih govorov Zabajkal´â, Moskva 1980.
• SRNG – Slovar´ russkih narodnyh govorov, vyp. 1–, Leningrad 1965–.
• SVG – Slovar´ vologodskih govorov, t. 1-12, Vologda 1983-2007.
• Tradicionnyj fol´klor 2006 – Tradicionnyj fol´klor Novgorodskoj oblasti. Poslovicy i pogovorki. Zagadki. Primety i poweriâ. Detskij fol´klor. Èshatologiâ. Po zapisâm 1963-2002 gg., pod red. M. N. Vlasovoj. V. N. Žekulina, Sankt-Peterburg.
• Vasnecov N. M., 1907, Materialy dlâ ob´´âsnitel´nogo slovarâ vâtskogo govora, Vâtka.
• Vojtenko A., 1993, Čto dvor, to govor, Moskva.
• Volockoj V., 1902, Slovar´ rostovskogo govora, [v:] SbORÂS, t. 72, vyp. 3, s. 1-115.
• Zorin N. V., 2001, Russkij svadebnyj ritual, Moskva.

Identifiers

DOI

10.17951/et.2013.25.39